Pleidooi voor een coöperatief platform

Een platform biedt vele voordelen. Ze maken ons leven makkelijker, ze bieden overzichtelijke informatie en bieden vaak een lage prijs. Ranking van de betrouwbaarheid/kwaliteit van het aanbod gaat via beoordelingssystemen. Is het tijd voor een coöperatief platform?

Een draai van 180 graden

De wereld is volgens marketinggoeroe Cor Molenaar definitief 180 graden gedraaid. Zocht de fabrikant vroeger middels marketing (en de tussenhandel) naar de consument, nu bewandelt de consument de omgekeerde weg door zelf naar een product te zoeken. Hij of zij doet dat bij voorkeur via een platform dat de meeste (objectieve) informatie biedt.

Bedrijven houden volgens Molenaar nog krampachtig vast aan eigen websites en eigen marketing. ‘Vergeet het’, zegt Molenaar. ‘Het is kansloos als je als retailer geen gebruik maakt van platforms. En als platforms in jouw branche niet bestaan, moet je ze zelf gaan (laten) bouwen.’ Ook klassieke groothandels, zoals SURFmarket, moeten zich omturnen tot nieuwe leidende platforms.

The winner takes it all

We kennen/gebruiken allemaal wel een platform. Al snel is één platform de standaard plek waar je naar toe gaat. Ik ga bijvoorbeeld altijd naar booking.com voor hotels. De beste platformen groeien snel en pakken het grootste marktaandeel. “the winner takes it all”. Dit heeft als nadeel dat leveranciers en klanten afhankelijkheid van het platform worden. Het platform krijgt te veel macht. Hierdoor staat de platformeconomie de laatste tijd negatief in het nieuws. Zie bijvoorbeeld het Financieel Dagblad van 14 april 2018.

Eten.com

Thuisbezorgd kwam in het nieuws wegens klachten over hoge tarieven en restaurants beginnen nu een eigen platform Eten.com. Voor Eten.com hebben zich tot nu toe twaalfhonderd restaurants aangemeld. De site wordt bestuurd als een coöperatie zonder winstoogmerk en vraagt een commissie van 6 procent. Dit is de opkomst van het coöperatieve platform. Zie het model van Michel Bouwens.

Start with the Why?

28 maart was ik bij het symposium digitale studieboeken georganiseerd door InHolland. Buku mocht daar een presentatie geven over hun platform voor digitale studieboeken. Prachtig is het verhaal van een van de oprichters. Bij zijn meetings met uitgevers neemt hij steevast één van zijn studieboeken mee, nog verpakt in cellofaan. “Dit boek stond bij aanvang van mijn studie op de verplichte literatuurlijst. Zoals jullie zien heb ik het boek mijn hele studie niet gebruikt.”

Met digitalisering van studieboeken zijn we niet alleen op zoek naar het aanbieden van de digitale versie van het geprinte boek. Het digitale boek moet beschikbaar komen met nieuwe businessmodellen. Pay per use zodat bovenstaande situatie voorkomen kan worden en studenten niet onnodig op kosten gejaagd worden.

Why pay per use?

Ik kom zelf uit de ICT-wereld. Daar is de gang naar “pay per use” jaren geleden al ingezet met ontwikkeling rondom SaaS en cloud diensten. Traditioneel kocht een IT-afdeling een duur pakket, bijvoorbeeld CRM, gevolgd door een kostbaar implementatie traject. Vervolgens moest de waarde voor de business nog maar blijken. Het volledige risico lag bij de koper.

Sinds we alles online doen heeft de koper meer macht. De “true cloud” diensten verdienen pas geld als de dienst gebruikt wordt. Vaak aangejaagd door een freemium model. De nieuwe mantra is dan ook “adoption is the new ROI”. De klant geeft aan of iets waardevol is door het lange tijd te gebruiken en betaald daarvoor op maandbasis. Geen gebruik is geen inkomsten. Zou het niet mooi zijn als dit ook voor digitaal studiemateriaal mogelijk zou zijn? Ik betaal voor wat ik lees (het liefst per hoofdstuk).

SURFplatform

In de coöperatie SURF werken de Nederlandse universiteiten, hogescholen, universitaire medische centra, onderzoeksinstellingen en mbo-instellingen samen aan ICT-innovatie. Feitelijk hebben we bij SURF al een coöperatief platform voor B2B software licenties, te weten Mijn SURFmarket en een platform voor B2C software, te weten SURFspot. Kunnen we gezamenlijk de stap maken naar een platform voor digitale leermiddelen?

Wat kunnen we samen in de coöperatie bereiken?

De content/digitale leermiddelen markt is op dit moment versnipperd. Studenten zijn zelf verantwoordelijk voor de aanschaf van hun boeken. De boekenlijsten liggen vaak voor 4 jaar vast.

Uitgevers pushen natuurlijk hun eigen online platformen voor digitale leermiddelen en zijn daarvoor steeds meer op zoek naar overeenkomsten met faculteiten. Er is geen centraal platform voor digitaal leermateriaal. (mesh model, zie afbeelding).

Ik verwacht dat er in de toekomst één platform komt voor digitale leermiddelen. “The winner takes it all”. Maar wie gaat dat worden? Een van de grote uitgevers? Er werken nu meer software developers bij Kluwer dan redacteuren. Buku, Acaboo, …? SURF? We komen dan tot het hub & spoke model (zie afbeelding)

Waarom wij?

Het platform zal in staat zijn alle data over gebruik van content te verzamelen. We kennen allemaal wel de cryptische “terms of service” die je bij online diensten tegenkomt “We collect information to provide better services to all of our users”. Zou het niet beter zijn als wij de “we” zijn?:

• SURF is een 100% stakeholder organisatie. De leden vertrouwen SURF dat we handelen naar de beste uitkomst voor onze stakeholder. Kort gezegd, onderwijs ondersteunen met de best mogelijk voorzieningen.
• SURF heeft geen winst oogmerk. Het platform zal not for profit, not for loss draaien.

Een coöperatief platform via SURF heeft alle voordelen van een platform, zonder de nadelen.
Dat moeten we als SURF met haar leden gaan realiseren. Staan jullie daarachter?