Do you speak 'Natalie'?
Toen ik in een ver verleden mijn carrière begon bij een advocatenkantoor, werd er sterk gelet op die transparantie. Onze dagvaardingen begonnen met 'Vandaag, ... (datum) ...". We wilden dat het voor de doelgroep leesbaar was. Helaas heeft het kantoor geen potten gebroken. En een beetje jurist ziet het meteen: ook vandaag de dag beginnen die dagvaardingen nog steeds met 'Heden de ..."*
En dat hoeft helemaal niet.
Betere leesbaarheid wordt gewaardeerd
Iedereen wil graag dat je een tekst lekker kunt lezen. Het mooie is dat een eenvoudige tekst ook door mensen met een universiteitsstudie wordt gewaardeerd. Gewoon omdat het prettig leest.
Vinden jouw collega's het vanuit juridisch oogpunt onwenselijk dat je iets op een andere manier beschrijft? Los dat op met een 'populaire' versie van het document. Je kunt vermelden dat het minder leesbare document prevaleert (om maar eens een mooi ingewikkeld woord te gebruiken voor 'voorrang').
Hoe pak je het aan?
Taal wordt in verschillende moeilijkheidsniveaus ingedeeld. Zie het schema hieronder.
Voor 80% van de mensen is een tekst die is geschreven in taalniveau B1 goed leesbaar. Zo help je mensen die minder geletterd zijn. Je bereikt dit niveau bijvoorbeeld door bepaalde termen niet te gebruiken, maar ze te omschrijven. Bekijk ook eens het voorbeeld van een eenvoudige uitleg over hoe een collega of student een inzageverzoek kan doen (beschikbaar via de PEC-website van SURF).
Transparant schrijven betekent trouwens niet per se dat je teksten korter worden. De focus moet liggen op eenvoudig taalgebruik.
De Taalunie geeft de volgende tips:
- gebruik woorden uit het dagelijkse taalgebruik
- gebruik geen bepalingen in bijzinnen
- voorkom tangconstructies
- gebruik concrete woorden
- omzeil bijvoeglijk gebruikte voltooid deelwoorden ('het aantal ijsjes dat is verkocht', in plaats van 'het aantal verkochte ijsjes')
Met deze tools controleer je jezelf
Handige links die je helpen om te controleren of je tekst transparant genoeg is:
- paktaal.nl/taalniveaus met uitleg over wat iemand kan op welk taalniveau
- accessibility.nl/kennisbank/tools/leesniveau-tool een tool die jouw tekst controleert op taalniveau
PS Natalie is een karakter uit Charlie's Angels
* Ja, deze zin is bewust ingewikkeld. Pun Intended
0 Praat mee