Activerend online onderwijs: het studentperspectief

Activerend online onderwijs

Het standaardbeeld van online onderwijs bestaat vaak uit het opnemen van hoorcolleges. Dit werkt goed omdat het studenten in staat stelt om zelfstandig hun leerproces in te vullen. Volgens Maarten Koese, student Governance of Sutainability aan de Universiteit Leiden: "Kan op je eigen tempo terugkijken en als je het al goed snapt kan je de afspeelsnelheid van de opname hoger zetten." Goed online onderwijs gaat echter verder dan dat. "Je merkt dat docenten door de omslag naar online onderwijs veel meer activerend te werk zijn gegaan," aldus Babette Schutte, student MediaMusic aan het conservatorium artEZ. In haar ogen werken de colleges het beste wanneer docenten een bepaalde concrete opdracht meegeven aan de studenten en tegelijkertijd de gehele tijd online en bereikbaar blijven voor vragen. Ook hier geldt weer dat het studenten in staat stelt om zelfstandig een planning te maken en de tijd in te vullen. Zo is een van de opdrachten normaalgesproken het opnemen van een muziekband. Babette: "Die kan je in deze tijd natuurlijk niet bij elkaar krijgen, maar vanuit je huiskamer kan je wel vragen of iedere muzikant apart wat wil inspelen, het resultaat blijft een bandtrack." Als de studenten dan ergens tegenaan liepen konden ze gelijk met hun vraag bij de docent terecht.

Een andere manier om actiever onderwijs vorm te geven is door gebruik van ‘break-out rooms’. Volgens Maarten gebruiken de docenten op zijn studie voornamelijk het videoplatform Kaltura waarin de docent de studenten in verschillende groepjes kan verdelen over aparte videoruimtes zodat je meer interactieve werkvormen kan hanteren. Maarten: "Dan zet de docent een tijd van 10 minuten  en geeft een opdracht mee waar je over na moet denken en dan kan je daar mee aan de slag."

Dilemma’s van online onderwijs

Het opsplitsen in kleinere groepjes door middel van break-out rooms is vooral fijn omdat in grotere online colleges er meerdere dilemma’s zich voordoen. Zo is de drempel om vragen te stellen in online colleges vaak hoger omdat de kans om door elkaar heen te praten vrij hoog is. Aan de ene kant is dit negatief omdat het ertoe kan leiden dat belangrijke vragen niet worden gesteld. Aan de andere kant "denken mensen misschien beter na of wat ze vragen écht meerwaarde heeft," aldus Maarten. Een ander dilemma is dat de internetverbinding in grote online colleges vaak niet goed genoeg is om iedereen zijn camera en microfoon aan te laten staan. Hier staat tegenover dat het voor bepaalde vakken essentieel is voor de interactie om de gezichten van studenten te zien. Maarten: "Voor mijn honourstraject had ik een vaardighedentraining waarin de docent er lette op houding en gezichtsuitdrukking. Als er dan geen face-to-face contact is, is dat wel heel lastig."

Online onderwijs samen mét studenten

Het vormgeven van online onderwijs gaat dus nog gepaard met allerlei keuzes en dilemma’s. In mijn ogen is de beste manier om hier stappen in te zetten om het gesprek tussen studenten en docenten over wat passende vormen van digitaal onderwijs zijn aan te gaan. Volgens Maarten gebeurt dit al voor een deel: "De studieadviseur is ook met ons gaan zitten om een aantal online vormen uit te proberen. Hier is dus uiteindelijk Kaltura uitgekomen." Op deze manier ben ik ervan overtuigd dat we de onderwijskwaliteit in Nederland naar een hoger niveau kunnen tillen. Babette: "Er is een aantal docenten waar ik écht een beetje trots op ben. Gek genoeg zijn er een paar lessen die beter zijn geworden nu ze online zijn."

Dit was het eerste blog in een reeks waarin ik het studentperspectief op online onderwijs wil laten zien. Als dit blog vragen oproept, of als je meer wilt weten of dit onderwerp, neem vooral contact op via hegeman@iso.nl.

Hugo Hegeman