Cyberveiligheid in de praktijk: hoe ga je om met niet-vergrendelde schermen?

Gedrag is belangrijke factor

Je beeldscherm afsluiten is niet alleen belangrijk om te voorkomen dat iemand ziet waar je mee bezig bent. Meestal betekent het ook dat je in de applicaties, bestanden en e-mail van diegene kunt. De beveiligingsmaatregelen zoals gezichtsherkenning, wachtwoorden en vingerafdrukherkenning gaan er van uit dat je daarna achter je computer blijft zitten. Het uitloggen of scherm afsluiten is daarom nog steeds een belangrijke handeling. 
Technische maatregelen zoals slaapstand bij inactiviteit gaan pas in werking na een aantal minuten. Het verkleinen van de tijdsduur voor de slaapstand leidt vaak tot hinder omdat bij het lesgeven of presenteren het scherm langere tijd open moet blijven. Als je midden in een bevlogen verhaal je scherm moet ontgrendelen, is dat niet prettig. 

Het probleem van je scherm vergrendelen kan niet opgelost worden met technische maatregelen. Soms wordt het gezien als een probleem van de security afdeling: laat hen er maar iets van zeggen! Maar bij grote organisaties is dat vaak niet mogelijk. Het is in het belang van jezelf, je team en je organisatie om je scherm te vergrendelen. Daarom is het belangrijk om dit onderwerp met je team, collega’s of medestudenten te bespreken. 

De basis

Zo vergrendel je je scherm:

Op een Windows systeem druk gelijktijdig op:

Windows + L

Op een Apple systeem druk gelijktijdig op: 

Control + Command + Q

Soms gebruikt je organisatie een andere omschrijving voor het afsluiten van je scherm. Synoniemen zijn: je scherm vergrendelen, je scherm afsluiten, je computer op slot doen. 

Als je een Applewatch gebruikt, kun je die ook instellen om je scherm te openen of te sluiten. Het voordeel is dat als je wegloopt, je scherm automatisch op slot gaat. Het nadeel is dat als je dicht bij je computer bent, het scherm automatisch ontgrendeld wordt. Ook als je verder weg en met je rug naar het scherm staat. Denk er daarom goed over na of je wilt instellen dat je computer met je Applewatch ontgrendeld kan worden. 

Een grapje moet kunnen?

Een boodschap achterlaten op de computer van je collega als diegene wéér vergeten is om het scherm af te sluiten. Helpt dat eigenlijk, of krijg je er voornamelijk boze reacties op? Het verschilt per team en per persoon hoe iemand reageert op een dergelijke actie. 

Een computer is een persoonlijk apparaat. Mensen vinden het niet prettig als iemand anders op hun computer aan de slag gaat: 

• omdat het voelt alsof iemand ongewenst aan je spullen zit en daarmee een persoonlijke grens over gaat;
• omdat het bedoeld is om in te wrijven dat diegene iets verkeerd heeft gedaan;
• omdat het publieke negatieve feedback is.

De voorstanders van deze methode doen dat omdat:

• Het apparaat, systemen en gegevens van de organisatie zijn. Daarmee is het ook de verantwoordelijkheid van iedereen om daar op te letten;
• Het afsluiten van je scherm een handeling is die bekend hoort te zijn;
• een humoristische reactie ervaren zij als prettiger dan er serieus het gesprek over aangaan.

Als je met het achterlaten van een boodschap op een niet afgesloten computer hoopt dat deze persoon voortaan wél het scherm vergrendelt, en het resultaat is ruzie, dan is het geen effectieve methode om het gedrag te veranderen. Een handige richtlijn is: ‘If it ain’t yours, don’t touch it!’. Oftewel niet aankomen als het niet van jou is. 

Maak het bespreekbaar

Om te voorkomen dat de gemoederen hoog oplopen  is het belangrijk om dit te bespreken op een rustig moment. Hoe gaan jullie als team of groep om met het niet vergrendelen van je scherm. Welke reactie vinden jullie gepast? Is iedereen hiervan op de hoogte? En wat doe je als blijkt dat een aantal personen zich niet kunnen vinden in de afspraken?

Luister naar de verschillende standpunten en kom samen tot een methode die voor jullie werkt.  Werk een maand op deze manier en evalueer dan of het voor jullie werkt. Mocht na verloop tijd blijken dat de gekozen methode (niet meer) werkt, bespreek het centraal en kies een andere methode. 

Practical joke

Past het bij jullie om op ludieke wijze om te gaan met een onvergrendeld scherm en hebben jullie afgesproken dat dat oké is? Dan kun je hier inspiratie op doen:

• Ga naar https://fakeupdate.net/, kies een Windows update animatie en zet het hem op full-screen 
• Op https://www.lockjescherm.nl/ vind je verschillende achtergronden en animaties. Je kunt je collega rick-rollen, of aangeven dat diegene op kroketten trakteert
• Voor IT-ers: ga naar https://hacker.leisink.net/, zet op full-screen (F11) en kies linksonder een scenario. 

De foto in de header is van: Naassom Azevedo from Pixabay