Werkbezoek Rijksuniversiteit Groningen: Active Learning Classrooms Project

Themabijeenkomst docentondersteuning en -professionalisering

In de middag is er in een themabijeenkomst ingegaan op hoe je docenten optimaal gebruik laat maken van Active Learning Classrooms. We gingen in gesprek over het inrichten van docentondersteuning en -professionalisering bij het gebruik van activerende werkvormen in een ALC? Een verslag van dit middagdeel tref je aan in de blogpost Activerende werkvormen: ALC’s helpen de docent. 

Het Active Learning Classrooms Project 

Na de studiereis van 2019 heeft de RUG een programma gestart rond ALC’s. Het project is gestart in 2020 en loopt door tot en met 2024. Wytze Koopal vertelde het één en ander over de stand van dit project. Er is een centraal kernteam, en er is een multidisciplinair projectteam ingericht waarin ook nadrukkelijk vertegenwoordigers van de faculteiten opgenomen zijn. Om binnen verschillende faculteiten ALC’s in te richten is het belangrijk om goed contact met de faculteiten te hebben. Een voorwaarde tot succes is om als project een duidelijke link te hebben met het beleid van je instelling. Dat is op de RUG zeker het geval. 

Op dit moment, eind 2022, zijn er 7 ALC’s ingericht en er komen er nog 11 ruimtes bij in de aankomende 2 jaar. 

Betrek bij het inrichten alle stakeholders die van belang zijn bij het realiseren van ALC’s. De uitgave van de SIG Learning spaces, www.surf.nl/stakeholders, helpt hierbij. Naast het inrichten van de ruimtes is de grootste uitdaging het verleiden van de docent om de ALC ook daadwerkelijk te gebruiken voor activerend onderwijs. In het begin lieten sommige docenten de tafels zo verplaatsen dat zij weer frontaal onderwijs konden geven. Naast het verleiden is een goede docent-ondersteuning en –professionalisering van essentieel belang voor het succesvol gebruik van ALC’s. De RUG heeft hier veel tijd en energie in gestoken.  

Ter ondersteuning van de docent is er onder andere ook een website ingericht waar de docent alle informatie over ALC’s kan vinden: www.rug.nl/alc. 

Draadloos presenteren 

Herman van Calker, een van de stakeholders uit de AV-hoek, vertelde enthousiast hoe ze bij de RUG de beeldschermen aansturen in ALC’s. Het is zaak om dit zo in te richten dat dit voor docenten en studenten zo eenvoudig mogelijk is. Bij de RUG maken ze daarom gebruik van Airtame. Daarmee is het mogelijk om draadloos de schermen te bedienen.  

Onderzoek naar ALC’s bij aan activerend onderwijs 

Om goed te weten wat het effect is van de ALC’s doen ze binnen het project ook onderzoek. Bas Blom is hier de primaire onderzoeker. Hij stelt de onderzoeksvraag “Wat dragen ALC’s bij aan activerend onderwijs?” Bas doet veel onderzoek door docenten en studenten te bevragen en te observeren.  

Voor de docent is het belangrijk om een ALC voorafgaande aan het onderwijs zelf te ervaren. Zo ben je op de hoogte van wat er in de ruimte kan en hoe je deze moet bedienen. Belangrijk hierbij is dat je samen met een onderwijsondersteuner de ruimte bezoekt en samen het onderwijs en de ruimte bespreekt.   

Inzichten die Blom in zijn onderzoek al heeft opgedaan: 

• Door de ALC zijn studenten gemakkelijker te activeren. 

• Docenten worden door ALC’s gestimuleerd hun onderwijs meer activerend te maken. Ze wisselen vaker een docentgecentreerde activiteit af met studentgecentreerde activiteit.

• Heeft een docent hiermee ervaring opgedaan dan is het onderwijs vaker activerend van vorm, ook als ze het niet in een ALC onderwijs verzorgen.  

Presentatie 

De ondersteunende dia’s van bovenstaande presentaties tref je aan in deze bijlage. Daarin lees je nog wat meer details.  

Inspirerende voorbeelden 

Tijdens de peer visit konden we 4 verschillende onderwijsruimtes bekijken en ervaren: 2 van de RUG en 2 van de Hanzehogeschool:  

• Makerspace (Hanzehogeshool)

• Reality Center (RUG)

• Classroom of the future (Hanzehogeshool) 

• Active Learning Classrooms at Bernoulliborg (RUG) 

Een aantal inzichten en ervaringen die zijn opgedaan bij de bezoeken aan de ruimtes: 

• Het klaslokaal van de toekomst van de Hanzehogeschool was vooral gericht op contact met elkaar en bevat weinig technologie. De bedoeling is uiteindelijk om klaslokalen zoals naar dit ontwerp vorm te geven. De sessie ontspon zich richting communities. Op welk niveau wil je communities faciliteren? Op opleidings-, faculteits-, of instellingsniveau? En wat betekent dit voor de herkenbaarheid van de learning spaces binnen die community? 

• Klassenmanagement is een uitdaging in ALC’s. Technologie krijgt veel aandacht, maar als er nou geen technologie zou zijn, hoe ga je als docent aan de slag als docent met de studenten? Dus bedenk bij nieuwe werkvormen ook hoe je als docent overzicht en overwicht kunt bewaren.   

• Bij de Makerspace bij de Hanzehogeschool viel op dat de ruimte zeer toegankelijk is. Als je een Hanze-account hebt dan kan je daar terecht en krijg je instructie voor de apparaten die er allemaal zijn. 

• Bij het Reality Center van de RUG kwam naar voren dat je veel kennis in huis moet hebben om goed met VR om te gaan. Wat tot 2 keer werd gezegd: Een bril aanschaffen kost 5 minuten, deze goed gebruiken kost 5000 minuten. Mensen moeten echt toegewijd zijn voor de ontwikkeling.    

Inspirerend werkbezoek 

Het is weer eens gebleken dat het inspirerend en nuttig kan zijn om deel te nemen aan een peer visit. Ook in 2023 heeft de SIG Learning spaces plannen om een aantal peer visits te organiseren. Mis ze niet. Sluit je aan bij de SIG door met je instellingsaccount in te loggen op communities.surf.nl/learning-spaces en te klikken op Volg deze groep.