Orde in de virtuele kleuterklas – VR klaslokalen in het primaire en hoger onderwijs

Klassenmanagementstrategieën

In de virtuele kleuterklas kunnen studenten gedragingen ervaren en verschillende klassenmanagementstrategieën uit proberen zonder dat dit de leerkracht-leerling negatief beïnvloed. Er zijn drie types klassenmanagementstrategieën die docenten kunnen gebruiken:

• preventief (voorkomen van mogelijk verstorende gedragingen)
• deflectief (non-verbaal of verbaal door gedrag proberen te sturen en aan de regel te herinneren)
• en reactief (verbale waarschuwing of reageren op gedragingen om de orde terug te grijpen)

Wanneer een student stage loopt nemen ze vaak de klassenmanagementstrategieën van hun mentor over ook al past deze niet altijd bij de student. In de VR kleuterklas krijgt de student de ruimte om de verschillende strategieën uit te proberen en te beslissen welke bij hun past.

Een succesvol virtueel klaslokaal

Een VR klaslokaal alleen levert studenten niks op. Jolien legt uit waar je rekening mee moet houden en wat de voorlopige resultaten zijn uit haar onderzoek.

1) Uitdagende scenario’s

In het VR klaslokaal kan de docent uit verschillende uitdagende scenario’s kiezen met verschillende gedragingen, bijvoorbeeld een kind die onder een tafel kruipt of dat er een ambulance voorbijrijdt die de kleuters afleidt. In de scenario’s heeft iedere gedraging zijn eigen gevolgen als de student niet tijdig ingrijpt, maar de docent kan ook tijdens de simulatie een gedraging aan- of uitzetten wanneer blijkt dat de student wat meer tijd nodig heeft of juist wat meer uitgedaagd kan worden. Zo leert de student welke klassenmanagementstrategie voor hen werkt en hoe ze de orde in de klas bewaren.

2) Meerwaarde van micro-teaching

Na de simulatie krijgen studenten peer- en docentenfeedback die ze dan gelijk kunnen toepassen tijdens hun volgende poging in de VR omgeving. Het script, of een klein deel van de sessie waar studenten een andere klassenmanagementstrategie willen uitproberen, wordt herhaald en de student kan meteen de feedback verwerken. Zo krijgt de student de kans om te oefenen met specifieke delen van klassenmanagement.

3) Eerste resultaten zijn positief

Op basis van vragenlijstonderzoek is het lastig om eenduidig aan te tonen dat vooral de VR kleuterklas bijdraagt aan de ontwikkeling van klassenmanagementvaardigheden, omdat studenten tegelijkertijd ook stagelopen. Wel geven studenten aan dat ze zich zekerder voelen in hun handelingen en orde houden in de kleuterklas. Studenten begrijpen de koppeling tussen theorie en praktijk beter en krijgen peerfeedback die gelijk verwerkt kan worden. De gedragingen van de kleuters binnen de VR kleuterklas worden aangepast afhankelijk van wat de studenten nodig hebben zoals te zien is op de afbeelding hieronder. Zo kan de docent specifieke situaties nabootsen waar de student op kan reageren met verschillende klassenmanagementstrategieën in een veilige omgeving.

4) Struikelblokken van de studenten

Als onderdeel van het project heeft Jolien haar studenten ook gevraagd wat zij van het oefenen in een VR omgeving vinden. Vaak hebben studenten nog niet eerder gewerkt in een VR-omgeving wat gelukkig verholpen kan worden met uitleg en uitproberen. Enkele studenten geven daarnaast aan dat ze moeten wennen aan de micro-teaching aanpak, omdat het de bedoeling is dat ze ontvangen feedback gelijk weer toepassen. Daardoor ervaren ze minder tijd voor persoonlijke reflectie. Om de didactische ondersteuning te verbeteren is het belangrijk om deze struikelblokken te adresseren aangezien ze deze niet tijdens een fysieke stage zouden tegenkomen. Een laatste verbeterpunt heeft betrekking op de mate waarin verbale interactie met de virtuele kleuters mogelijk is. Gelukkig kan dit in toekomstig onderzoek verbeterd worden.  

Toekomstig onderzoek

Om de didactiek te verbeteren wil Jolien eye-tracking toepassen om beter in te schatten waar de student op focust. Ook is het de bedoeling om de VR kleuterklas te optimaliseren (bijvoorbeeld door middel van betere geluidsopnames), uit te breiden, op te schalen, en om in te zetten op docentprofessionalisering.

Struikelblokken en voordelen van een VR klaslokaal

Struikelblokken

• VR technologie is nog relatief duur
• In de huidige software is het nog niet mogelijk om complexe verbale interacties (zoals in een echte kleuterklas) te simuleren
• Studenten vinden het soms ongemakkelijk dat hun medestudenten of docent direct meekijken tijdens hun simulatie

Voordelen

• Studenten worden niet beïnvloed door hun mentor en kunnen hun eigen manier van lesgeven ontdekken
• Studenten staan zelfverzekerder voor de klas
• Het uitproberen van klassenmanagementstrategieën heeft geen negatieve invloed op de leerkracht-leerling relatie (bijvoorbeeld als de student boos wordt tijdens de oefening) 
• Studenten ervaren een breed scala aan situaties en gedragingen die ze niet altijd tijdens hun stage tegenkomen

Meer weten?

Heb jij ook onderzoek gedaan naar VR of wil je weten wat anderen hierover te zeggen hebben? Praat dan verder op onze LinkedIn Community! Wil je meer weten over dit onderzoek of de VR kleuterklas? Neem dan contact op met Jolien Mouw.