Highlights uit het webinar Zelfregulatie, feedback en reflectie stimuleren in (online) onderwijs

Hoe stimuleer je zelfregulatie en reflectie in (online) vaardighedenonderwijs? In het webinar van 18 november gingen we in op deze vraag. We lieten twee online tools zien, ontwikkeld door de Open Universiteit, die de voortgang en prestaties van studenten inzichtelijk maakt. Het gaat om Frocole en P(e)erfect Vaardig. Beiden zijn in te zetten voor peerfeedback, maar waar FROCOLE zich focust op het proces binnen de groep richt Pe(e)rfect Vaardig zich op vaardigheden.

Feedback- en reflectietool FROCOLE

Karel Kreijnse van de Open Universiteit ontwikkelde samen met collega’s de tool FROCOLE. “We wilden de sociale interactie in met name samenwerkende leergroepen bevorderen. Zonder sociale interactie is er geen samenwerking. En samenwerking stimuleren is nodig om de groep productief te laten worden”. Maar hoe stimuleer je de sociale interactie? Naast didactische technieken zijn er drie andere methodes, vertelt Kreijnse; namelijk zelfregulatie, co-regulatie en groepsregulatie.

Deze kennis is meegenomen in de ontwikkeling van de app FROCOLE. In de app FROCOLE staan feedback en reflectie centraal. De app versterkt de sociale interactie tussen studenten en helpt bij het voorkomen van groepsdynamische problemen, die vaak tijdens computerondersteund samenwerkend leren ontstaan. De afkorting staat voor voor Feedback Reflection Online Collaborative Learning.

In de app zien studenten hoe ze scoren op de performance-indicatoren horend bij de bovenstaande methodes. Die indicatoren kunnen steeds verschillen; je kunt in de app zelf kiezen welke je wilt meten. Denk bijvoorbeeld aan: de mate waarin je leiderschap kunt tonen, of je vriendelijk bent, behulpzaam, betrouwbaar in het nakomen van de afspraken, etc. Belangrijk is dat iedereen binnen de groep weet wat er precies met de indicatoren bedoeld wordt.

Naast peerfeedback op individueel en groepsniveau gaat het om reflectie. Nog in ontwikkeling is de mogelijkheid om feedback op een groepsproduct te geven.

Overzichtelijk feedbackpakketje
Maartje Henderikx van de Open Universiteit legt uit hoe de app werkt. Als de student feedback heeft gekregen, ziet hij de resultaten meteen terug in de app. De student ziet hoe hij zelf vindt dat hij binnen de groep functioneert, maar ook wat de docent ervan vindt. Daarnaast ziet hij wat het gemiddelde is van de groep. Het plaatje geeft de student inzicht en helpt om het gesprek op gang te brengen over het functioneren binnen de groep.

Wat vinden studenten ervan?
Studenten geven aan dat ze de tool eenvoudig en effectief vinden. Reflecteren wordt makkelijker en ze zijn zich meer bewust van hun functioneren binnen de groep. Voordeel van de app ten opzichte van feedback geven op papier is dat studenten meteen zien wat anderen van hen vinden. Het plaatje in de app geeft een mooi, compleet overzicht van het hele ‘feedbackpakketje’. Bovendien kun je de feedback makkelijker delen en terugvinden.

Zoals in het webinar werd aangegeven, kun je de app op dit moment alleen gebruiken als je het binnen je eigen instelling host. Dit blijkt soms een drempel te zijn om het te gebruiken. De sprekers geven aan dat ze aan het kijken zijn of ze het op een of andere , laagdrempelige manier kunnen faciliteren.

feedback in app FROCOLE
Zo ziet de student de gekregen feedback terug in de app

Pe(e)rfect Vaardig-methode

Vaardighedenonderwijs wordt steeds belangrijker; studenten moeten daarvoor actief leren en dus veel oefenen. Tegelijkertijd worden de groepen steeds groter. Voor docenten wordt het ingewikkeld om op alle prestaties feedback te geven. Ellen Rusman van de Open Universiteit: “We wilden het feedback geven flexibeler, aantrekkelijker en efficiënter maken.”

Zo is de methode Pe(e)rfect Vaardig ontstaan. Het is een online methode om gestructureerd feedback te geven en reflectie toe te passen en tegelijkertijd vaardighedenonderwijs meer betekenisvol en interactief te maken. Rusman vertelt dat studenten thuis kunnen oefenen zoveel als ze willen. De voortgang en prestaties worden automatisch bijgehouden. “Het idee is dat ze oefenen in groepjes en ze hun eigen prestaties spiegelen tegen rubrieken. Een voorbeeld van een rubriek is 'juridisch presenteren'. Studenten kijken bij de rubrieken een video van rolmodellen en voorbeeldsituaties. Daardoor krijgen ze een goed beeld van wat er van ze verwacht wordt. Daarna beoordelen ze de vaardigheid van iemand anders. Door de tips en tops van medestudenten en door de score in de rubriek krijgen ze een idee van hoe hun prestatie was ten opzicht van een bepaalde standaard.

Vijf stappen
De methode bestaat uit vijf stappen:

  • Voorbereiden: Studenten bepalen het beheersingsniveau dat ze moeten bereiken aan de hand van een video waarin ze iemands vaardigheid beoordelen. Daarna vergelijken ze hun eigen oordeel met dat van een expert.
  • Oefenen: Studenten oefenen zelf met de vaardigheid, bijvoorbeeld de vaardigheid presenteren. Ze moeten eerst reflecteren op hun eigen prestatie voordat ze feedback van anderen krijgen.
  • Peerfeedback geven: Ze vragen vervolgens feedback op hun prestatie en geven anderen feedback.
  • Feedback bekijken: De terugkoppeling zien ze terug in een radar-diagram. Daarin zien studenten ook waarin ze gegroeid zijn ten opzichte van de vorige keer.
  • Doelen stellen: Studenten zien in de tool hun doelen van de vorige keer en ze formuleren nieuwe doelen.

Ervaringen van de studenten
Uit onderzoek van de Open Universiteit blijkt dat studenten het prettig vinden om ‘gedwongen’ te oefenen. Ze geven aan dat het kijken van eigen opnames soms lastig en confronterend is, maar dat ze er veel van leren. En bij het kijken van opnamen van peers doen ze ideeën op. Studenten zeggen hun best te doen om goede feedback te geven, want ze willen zelf ook goede feedback ontvangen. Nadeel is volgens de studenten dat het wel veel tijd kost.

In het webinar werd de focus gelegd op presentatievaardigheden. Dit onderwijsconcept kan echter ook voor andere vaardigheden worden ingezet. Je kunt dan heel gemakkelijk de rubrieken en video's aanpassen.

Ook voor Pe(e)rfect Vaardig geldt dat de app open source is, maar je instelling moet het wel zelf hosten.

Studenten bestuderen rubriek en kijken video
Studenten bestuderen de rubriek en bekijken een video

Auteur

Reacties

Dit artikel heeft 0 reacties

Gerelateerde artikelen