Een practoraat is een expertisecentrum binnen een mbo-instelling, vergelijkbaar met een lectoraat in het hbo. In een practoraat wordt praktijk(gericht) onderzoek uitgevoerd, met als doel kennis en innovatie te verspreiden én om op te leiden tot innovatief vakmanschap. In een practoraat werken docent-onderzoekers onder leiding van een practor, maar ook studenten van de onderwijsinstelling. Daarnaast wordt het bedrijfsleven bij het practoraat betrokken.
AI in de game- en filmwereld
Nederland kent al ruim honderd practoraten, al is een deel daarvan al afgerond en zijn diverse nog in oprichting. Allemaal richten ze zich op eigen onderwerpen en sectoren, zoals automotive, voedsel, ICT, zorg of transport. Een van de practoraten is ‘Het nieuwe kijken’, dat ontstaan is vanuit de opleiding Audiovisuele Vormgeving van het Mediacollege Amsterdam. Dit practoraat richt zich op innovatie in de media-industrie en op ontwikkelingen rondom immersieve media.
‘Ontwikkelingen in het werkveld zijn lastig bij te benen’
Practor Rufus Baas vond juist dit onderwerp interessant, omdat hij allerlei ontwikkelingen in het werkveld zag die in het onderwijs lastig bij te benen zijn, vertelt hij in een video van Practoraten.nl. “Het gaat gewoon ontzettend snel.” Zeker een curriculum kan vaak niet snel genoeg afgestemd worden op de ontwikkelingen uit de markt. Maar in een practoraat krijgen docenten ruimte om te experimenteren met vernieuwingen. “Die ruimte is er niet eerder geweest en ik vind dat echt fantastisch”, zegt Baas.
Studenten die betrokken zijn bij een practoraat kunnen aangeleerde vaardigheden meteen in de praktijk brengen. Voor studenten die deelnemen aan Het nieuwe kijken wordt een ruimte ingericht waar ze aan de slag kunnen met projecten en onderzoeken. “Bijvoorbeeld met een vraag vanuit het bedrijfsleven over virtual reality. Hoe kunnen we dat inzetten?”, licht Baas toe. Het practoraat zorgt bij zo’n onderzoek door studenten voor de middelen en de begeleiding.
‘We zagen dat de industrie het mbo niet goed wist te vinden voor onderzoek’
Samenwerking met het bedrijfsleven...
Binnen een practoraat wordt dus veel samengewerkt met het bedrijfsleven, dat vaak al met nieuwe ontwikkelingen bezig is. Studenten en docenten kunnen daar veel van leren. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij het XR Lab, dat ontstaan is vanuit het practoraat Het nieuwe kijken. “We zagen vijf jaar geleden dat onderwijs niet genoeg aansloot bij de industrie en dat de industrie het mbo niet goed wist te vinden voor onderzoek. Daar zijn we als autonoom opererende ‘schakel’ tussen gaan zitten”, vertelt projectleider Merel Booleman van XR Lab op de website Mbo Digitaal. “De kennis die wij opdoen, laten we terugvloeien naar het onderwijs en bij de industrie profileren we de potentie van mbo-studenten in de onderzoeksfase.”
XR Lab werkt voor allerlei opdrachtgevers. “We zoeken naar thema’s die bij alle partijen leven. Als een bedrijf bij ons komt met een innovatievraag moeten wij aansluiting zien met het onderwijs, willen we hierop ingaan.” De juiste wisselwerking wordt wel gevonden, bijvoorbeeld in een project met Virtual Production Studio. Dat is een programma waarmee de gamewereld en de filmwereld elkaar ontmoeten. “Wij gaan verkennen hoe AI daar een rol in kan spelen”, vertelt Booleman. “Het bedrijf waarvoor we dit doen, wil graag investeren in deze techniek omdat ze commerciële mogelijkheden zien. Het onderwijs wil graag aanhaken bij deze innovatie omdat digitale vaardigheden belangrijk zijn voor studenten.”
... maar ook met onderzoeksinstituten en het hoger onderwijs
Niet alleen samenwerkingen met bedrijven zijn belangrijk voor het practoraat, maar ook onderlinge samenwerkingen tussen onderwijsinstellingen. Baas: “Veel ontwikkelingen zijn zo groot en gaan zo snel, dat we dat niet allemaal in ons eentje kunnen verwerken.”
Stichting Practoraten.nl verbindt actieve practoraten met elkaar. Daarnaast is het beroepsonderwijs, vertegenwoordigd door de MBO Raad, onlangs toegetreden tot de Kenniscoalitie. De Kenniscoalitie is een landelijke samenwerking tussen bedrijven, kennisinstituten en het hoger onderwijs, gericht op innovatie. Maar nu het mbo is toegetreden, kan ook het mbo samenwerken met onderzoeksinstituten als NWO en KNAW. De practoraten kunnen voortaan dus met het bedrijfsleven samenwerken, maar ook met onderzoeksorganisaties en het hoger onderwijs.
0 Praat mee