Prove your teacher wrong

Wat ik mij realiseerde, was dat ik mij had ingespannen om alle kennis volledig correct te kunnen uitleggen en alle vragen foutloos te kunnen beantwoorden. Want ik wilde geen fouten maken. Maar terwijl ik mij daar zo op concentreerde maakte ik de enorme fout om niet te checken wat de voorkennis en het niveau van mijn studenten was. En of ik de studenten wel mee kreeg.

Deze student had mij helder en eerlijk op mijn fout gewezen. Het werd me direct duidelijk dat verdergaan met de les volkomen zinloos was. Ik had tien minuten om met een nieuw plan te komen. Mijn oplossing: opnieuw beginnen, samen met de studenten. Daar heb ik enorm veel van geleerd. Mijn lessen waren daarna niet perfect, en dat zijn ze nog steeds niet. Maar zonder die ontzettend goede feedback had ik niet, of in ieder geval niet zo snel, van mijn fouten geleerd.

Afgelopen semester heb ik samen met fantastische collega’s uit verschillende vakgebieden een vak ‘kritisch denken’ gegeven. De titel: prove your teacher wrong. Studenten vonden deze titel zo prikkelend dat ze daardoor voor dit vak kozen. Maar door sommige docenten werden de wenkbrauwen opgetrokken. “Maar wat ga jij dan fout doen?” “Tast je zo niet het aanzien van de docent aan?”

Fouten maken mag en hoort bij leren, vertellen we studenten. Fouten maken mag, maar blijkbaar niet als je docent bent. Het is enorm stressvol om voor de klas te staan en het even niet meer precies te weten. De indringende blikken van studenten te voelen. Een direct gevoel van falen, het zweet breekt je uit. Want als jij het niet weet, waarom ben jij dan de docent?

Toch is het belangrijk om als docent ook je weg te vinden in de kunst van fouten maken. Docenten zijn immers net mensen, die af en toe een steek(je) laten vallen. Als je les geeft op het scherpst van de snede, dan gaat er onvermijdelijk wel eens iets fout. Als je bovendien werkt aan realistische ‘wicked problems’ zal jij als docent het antwoord sowieso niet altijd vinden.

Fouten maken mag, juist als je docent bent. Want dan krijg je de kans om te laten zien hoe je fouten kan erkennen, onderzoeken, en ervan kan leren. Daar word jij als docent niet alleen beter van, maar jouw studenten ook. Want zij leren zo om op een professionele manier met fouten om te gaan.

Terug naar ‘prove your teacher wrong’: hebben de studenten mijn ongelijk bewezen? Ja. Ik dacht dat ik open-minded was in mijn lessen, aardig bewust van mijn eigen vooroordelen en aannames. Ik dacht te weten hoe divers mijn studenten en hun achtergronden waren. Bij dit vak hebben studenten enorm veel van zichzelf laten zien, en mij daarmee bewezen dat ik daar nog veel in te leren heb. Elke student heeft een ander kader en perspectief, en dat is breder dan ik mij voorstel. Dat is een mooie les om te leren en mee te nemen in mijn lessen voor de toekomst.

Vol overtuiging doe ik dus vooral de oproep aan studenten: prove your teacher wrong! Want leren doe je samen.

Jessica Zweers  is in 2021 uitgeroepen tot Docent van het Jaar. Ze werkt al bijna tien jaar als docent bij de major Medische Diagnostiek van de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek aan de Hanzehogeschool in Groningen. Ze staat zowel voor de klas als in het laboratorium, en is daarnaast actief als hogeschooldocent onderwijsvernieuwing. Jessica is daarnaast co-voorzitter van het ComeniusNetwerk, het netwerk van onderwijsvernieuwers in het hoger onderwijs. De komende tijd plaatst Jessica regelmatig een persoonlijke blog op de Vraagbaak Online Onderwijs.

Foto door 愚木混株 cdd20 via Unsplash