Samenwerkend leren op de werkplek, hoe doe je dat? | Highlights uit het webinar van 16 september

De sprekers van dit webinar

• Anneke van Dijk is docent en onderzoeker aan de Universiteit Maastricht
• José van Oppen is senior docent Fysiotherapie aan de Zuyd Hogeschool

De opstart van interprofessioneel leren voor studenten

Met elkaar meekijken en van elkaar leren is enorm waardevol voor studenten van een zorgopleiding. Dat had José van Oppen al eerder ervaren in een regionaal gezondheidscentrum. Studenten van de Universiteit Maastricht (UM)en Zuyd Hogeschool deden daar aan interprofessioneel leren en samenwerken. Met als resultaat dat studenten veel meer inzicht in elkaars professie kregen en meer gebruikmaken van elkaars kennis en kunde. Door de bestaande samenwerking tussen de UM en Zuyd Hogeschool werd het project INTER-ACTIE voortvarend opgezet. Het project is gefinancierd door de stimuleringsregeling open en online onderwijs; Anneke van Dijk is de projectleider. Op deze website lees je meer over het project.  

Voor wie is samenwerkend leren in de zorg?

Samenwerkend leren in deze setting is bedoeld voor alle studenten die een opleiding in de zorg volgen, op alle niveaus: mbo-, hbo- en wo-studenten. Denk bij mbo bijvoorbeeld aan studenten van de opleiding IG-verzorgende, bij hbo aan studenten Verpleegkunde, Fysiotherapie, Ergotherapie en Social Work, en bij wo-niveau aan studenten Bewegingswetenschappen, co-assistenten Geneeskunde en psychologiestudenten. Inmiddels zijn er vijf praktijksettings in de regio waarin studenten samen leren.

Doel van het project is om studenten uit verschillende vakgebieden en toekomstige beroepen bij elkaar te brengen en van elkaar te laten leren. Zo weet een IG-verzorgende bijvoorbeeld veel over langdurig patiëntcontact, terwijl een co-assistent weer meer generieke kennis en ervaring heeft. Studenten kiezen dan ook hun eigen leerdoelen, passend bij hun opleidingsniveau. Het is niet altijd makkelijk om studenten bereid te vinden om mee te doen, want het komt ‘bovenop’ al het andere werk. Maar wanneer ze eenmaal aan boord zijn, zien alle studenten de meerwaarde van het project in, zo vertelt Anneke van Dijk.

Opzet van het project en de rol van peerfeedback

In het project van de UM en Zuyd Hogeschool is het samenwerkend leren als volgt opgezet.
 

1. Studenten lopen een dagdeel met elkaar mee (job shadowing).
2. Studenten geven vorm aan een gezamenlijk teamoverleg. Ter voorbereiding delen ze met elkaar een casus; na afloop van het overleg moet er namelijk een zorgplan voor deze casus komen.
3. Studenten krijgen de opdracht om een verbeterplan te schrijven en oplossingen aan te dragen voor iets wat in de praktijksetting speelt. Bijvoorbeeld oplossingen voor betere informatieverstrekking bij medicijnen in het gezondheidscentrum, meer preventie ter voorkoming van valincidenten, of een individueel plan voor een patiënt.

Online peerfeedback wordt hierbij gebruikt als middel om van elkaar te leren en vindt plaats gedurende deze drie onderdelen (zie de afbeelding hieronder). De tool Feedbackfruits, een stand-alone applicatie, wordt gebruikt om de peerfeedback te geven. Het voordeel van Feedbackfruits is dat studenten daar ook materiaal met elkaar kunnen uitwisselen. Zo is er een fijne community ontstaan voor de deelnemende studenten en vallen niveauverschillen eigenlijk weg.  

Tips en geleerde lessen over samenwerkend leren door middel van peerfeedback

Het project INTER-ACTIE loopt inmiddels al een tijdje. José en Anneke delen daarom graag hun tips en lessons learned.
 

• Kolomoverstijgend samenwerken stelt eisen aan zowel de organisatie als de feedbacktool. Alle instellingen werken met eigen tools werken en dat kan een belemmering zijn. Daarom is in dit project gekozen voor Feedbackfruits.
• De organisatie van zo’n project vergt tijd en energie, omdat er veel verschillende partijen aan meewerken. Het is daarom sterk aan te raden dat een iemand de organisatie en communicatie op zich neemt en daar tijd voor krijgt. De communicatie is belangrijk om studenten deel te laten nemen aan het project: zij moeten het gaan zien als een unieke kans.
• Zie vakoverstijgend samenwerkend leren als een langetermijninvestering in de studenten: het komt hun expertise en latere beroepsuitoefening ten goede. Het project is niet zozeer bedoeld voor de al in de zorg werkzame professionals (die de studenten bijvoorbeeld begeleiden op de werkvloer). Maar in de praktijk blijkt uitwisseling tussen de professionals op de werkvloer en de studenten wel waardevol voor beide.
• Een belangrijk aandachtspunt is ook dat studenten elkaar echt leren kennen als mens. In de zorg is immers veel hiërarchie en die wil je juist achter je laten om zo goed mogelijk van elkaar te kunnen leren.  

Experimenten als het project INTER-ACTIE zijn hard nodig, benadrukken José en Anneke tot slot. In de zorg kun je bijna niet meer zonder elkaar, omdat zorg steeds complexer wordt. En zo zijn er natuurlijk meer thema’s en vraagstukken te bedenken waarin studenten kolomoverstijgend van elkaar kunnen leren.