Actief leren en groepsopdrachten in hybride onderwijs

Hoe ziet het hoger onderwijs er vanaf september uit? Welke mix van fysiek en online onderwijs gaan universiteiten en hogescholen maken? Hybride onderwijs, waarbij je simultaan lesgeeft aan online en fysiek aanwezige studenten, is nog steeds een interessante mogelijkheid. Net als elke vorm van onderwijs kent hybride onderwijs voor- en nadelen maar ook flinke uitdagingen. In dit artikel bespreken we verschillende werkvormen voor actief leren en groepsopdrachten in een hybrid classroom.

Het lastigste aan hybride onderwijs is misschien wel het faciliteren van een groepsdiscussie. Goede techniek en microfoons worden door docenten gezien als randvoorwaarde voor hybride onderwijs. Toch blijft een groepsdiscussie op gang brengen en houden ook met goede techniek een uitdaging. Derek Bruff is directeur van het Center for Teaching aan de Vanderbilt University in de VS. Hij onderzoekt in dit artikel daarom verschillende andere actieve (groeps)werkvormen die wél werken in hybride - en afstandsonderwijs.We zetten ze hieronder voor je op een rijtje.

Het belang van de chat (backchannel)

In een hybrid classroom vindt de daadwerkelijke interactie tussen docent en studenten vooral plaats via Teams, Zoom of een andere applicatie. Met als extra dimensie natuurlijk de studenten die fysiek aanwezig mogen zijn. Het onofficiële communicatiekanaal is meestal de chat van Teams of Zoom. Dit kanaal noemt Derek Bruff the backchannel. Deze chat heeft volgens hem een belangrijke functie. Niet alleen voor vragen en discussies die bij studenten ontstaan, maar ook voor de broodnodige verbinding en informele gesprekjes tussen studenten onderling.

Het monitoren van de chat en opmerken van relevante vragen is in een hybride setting een hele klus voor docenten. De aandacht over de twee groepen studenten verdelen is immers al uitdagend genoeg. Daarom is een moderator (student-assistent) bij een hybride onderwijssessie geen overbodige luxe. Is er niet standaard een moderator beschikbaar, dan stelt Bruff voor iemand aan te wijzen als ‘de stem van de chat’. Zelf last hij tijdens hybride onderwijssessies regelmatig een moment in waarop hij aandacht besteedt aan vragen en discussies uit de chat. Hij gebruikt daarvoor een vast icoon in zijn sheets (‘the voice of the chat’). Degene die de stem van de chat is die dag, deelt met hem de belangrijkste dingen die in de chat worden gezegd of gevraagd. Wel raadt Bruff aan om van te voren duidelijke afspraken te maken over het gebruik van de chat.

Live polling voor interactie en beheersing van de stof

Vragen stellen over de stof gaat in een online en hybride setting vaak het gemakkelijkst in een poll. In Zoom bijvoorbeeld kun je verschillende soorten meerkeuzevragen aanmaken. Voor meer complexe vraagsoorten (open vragen, afbeeldingen als antwoord aanklikken e.d.) zijn er speciale apps en platformen zoals Mentimeter, Poll Everywhere of Top Hat.

Gedeelde aantekeningen en actief luisteren

Bij deze werkvorm maken twee of drie studenten samen aantekeningen tijdens de onderwijssessie en delen die met de anderen in een (Google) document. Degenen die aantekeningen maken moeten dus heel actief luisteren tijdens de sessie. En er is nog een voordeel: de rest van de studenten kan actief deelnemen aan de discussie, zonder zich druk te hoeven maken over wat ze missen wanneer ze zelf notities zouden maken. Bovendien kunnen alle studenten de aantekeningen nog aanvullen met relevante opmerkingen. Iedere sessie hebben een paar andere studenten de rol van aantekeningenmaker.

Andere werkvormen voor groepsopdrachten

Bij de werkvormen hierboven (live polls, de chat als backchannel en gedeelde aantekeningen) kunnen studenten op hun echte of virtuele stoel blijven zitten. Maar hoe organiseer je in een hybride onderwijssessie werkvormen waarbij studenten normaal gesproken met elkaar zouden mengen in de fysieke ruimte? Bijvoorbeeld wanneer je studenten met een paar discussievragen in groepjes uiteen laat gaan. Bruff doet daartoe een paar suggesties. Een idee is om groepjes te maken van online en offline studenten door elkaar. In dit eerdere artikel noemen we ook de optie van subgroepjes en buddy’s.  

Legpuzzel-strategie

Een ander idee is om te werken met de legpuzzel-strategie (jigsaw). Volgens de ‘legpuzzel’ nemen alle studenten in een klein groepje in twee rondes deel aan een opdracht. In de eerste ronde (de focusgroep) bespreekt elk groepje een onderwerp met elkaar. Daarna volgt de tweede ronde, de taakgroep. Voor de taakgroep vormen de studenten nieuwe groepjes, maar wel zo dat er in elke groep iemand zit uit de eerste ronde (focusgroep). Zodat hij of zij de kennis over het onderwerp kan delen met de nieuwe groep.  [zie plaatje]

Vissenkom

De vissenkom werk als werkvorm in fysiek onderwijs goed voor groepsdiscussies en kan volgens Bruff goed werken in een hybride setting - misschien zelfs beter. Studenten die min of meer dezelfde mening hebben, of studenten die zich graag ergens over willen uitspreken, vormen samen de vissenkom. Zij bespreken het onderwerp en delen met elkaar hoe zij hierover denken. De overige studenten bevinden zich buiten de (virtuele) vissenkom; zij luisteren en maken eventueel aantekeningen in een gedeeld document. De docent nodigt hen vervolgens uit om op de discussie van de vissenkom te reflecteren, vragen te stellen enz. In een hybrid classroom is het voor de online studenten vaak lastig om de discussie in de fysieke ruimte te volgen, simpelweg omdat de geluidskwaliteit dat soms niet toelaat. Andersom kunnen de fysiek aanwezige studenten juist wel goed een discussie tussen online studenten volgen. Op die manier kan de vissenkom dan ook goed werken in een hybrid classroom.

Lees ook: Het verslag van het webinar samenwerkend leren waar de vissenkom uitgebreid wordt besproken.

Schematische uitleg van de legpuzzel-strategie van Derek Bruff
Schematische uitleg van de legpuzzel-strategie van Derek Bruff

Auteur

| Onderwijskundig schrijver @ SURF | community coach @ HvA | Eigen…

Reacties

Dit artikel heeft 0 reacties