De kansen van online tentamineren

Concentratie en tijdnood

Zoals ik in een eerder blog over motivatie voor thuisstuderen heb geschreven hebben studenten soms moeite om zich te concentreren op hun studentenkamer of op een geïmproviseerd kantoortje in hun ouderlijk huis. Deze concentratieproblematiek spelen nog steviger op bij het maken van examens. Catrinel Radio, internationale student Philosophy and International Relations: “Nowadays, I find it very difficult to concentrate on my studies, especially during exams. There are so many things going on around you, that keeping your focus in one place becomes very difficult.” Ook Maarten Koese, student Governance of sustainability, vindt het soms lastig om in de tentamenmodus te komen. Hij stelt wel dat hij nog geluk heeft en de situatie erg kan verschillen per student: “Als je bijvoorbeeld zes broertjes of zusjes hebt, is het een heel ander verhaal. Dan lijkt het me veel moeilijker om jezelf af te sluiten”. Een ander issue dat Catrinel aandraagt is dat er niet altijd even goed wordt gekeken naar hoe een tentamen wordt georganiseerd. “For one of my exams, in order to prevent cheating, they gave us breaks between certain parts of the exam. (…) The breaks added up, practically translated into having half an hour less than we would regularly have. Not to mention the stress caused by the chronometer above the screen. That is rather unfair in my opinion.”

Online surveilleren

Het voorkomen van fraude bij toetsen op afstand is een terugkomend onderwerp van gesprek. Sommige toetsen kunnen niet doorgaan via de digitale snelweg omdat er te veel risico zou bestaan voor fraude. Babette Schutte, student MediaMusic aan het conservatorium ArtEZ: “Als je voor een theorie-examen naar muziek moet luisteren moet je vaak bepaalde muzieknoten opschrijven. Op internet kan je daar vaak gewoon letterlijk de bladmuziek vinden. Of je belt een studiegenootje om te vragen wat zij of zij daar heeft opgeschreven.” Het is dus bijna niet te doen om alle studenten op afstand te controleren. Een methode om online bij tentamens te surveilleren die de laatste weken veel bediscussieerd is geweest is online proctoring. Aan deze methode van kleven echter risico’s op het vlak van privacy en ethiek. Het opnemen en opslaan van videomateriaal van studenten is immers sterk privacygevoelige data. Het is belangrijk dat wanneer er gebruik wordt gemaakt van online proctoring methoden, er duidelijke privacy protocollen zijn opgesteld die waarborgen dat de student meebeslist over wat er met zijn of haar data gebeurt. Het blijft echter nog steeds de vraag of online proctoring een geschikte manier is om toetsing op afstand vorm te geven.

Hervorming toetscultuur

In plaats van dat onderwijsinstellingen alles uit de kast halen om het mogelijk te maken om op afstand de tentamens van studenten te controleren is het beter om de bestaande manieren van toetsing te heroverwegen. Hier worden langzaamaan de eerste stappen al in gezet. Maarten: “Ik merkte bij mijn eerste online tentamen dat de vraagstelling wat anders was, in plaats van definitievragen werden veel meer toepassingsvragen gesteld. Dit zorgde juist voor dat het tentamen veel uitdagender was.” Ook Babette ziet kansen in het anders aanpakken van online tentaminering. “Ik denk niet dat het onmogelijk is. Men moet gewoon out of the box denken en zich realiseren dat als het niet kan om met z’n allen in één ruimte te zitten er alsnog oplossingen zijn.” Kortom, tentamineren in Coronatijden leidt niet alleen tot problemen, maar ook tot kansen. Kansen om de toetsing in het hoger onderwijs meer activerend, uitdagender en creatiever vorm te geven.

Dit was het vierde blog van een reeks waarin ik het studentperspectief op online onderwijs wil laten zien. Mijn vorige blog over interactie in de digitale klas vind je hier. Als dit blog vragen oproept, of als je meer wilt weten of dit onderwerp, neem vooral contact op via hegeman@iso.nl.