De vakcommunity hbo verpleegkunde en open leermaterialen

Na drie jaar gesteund te zijn met subsidies vanuit OCW wordt op 24 april het project “Samen hbo verpleegkunde” uit de stimuleringsregeling Open en online onderwijs (kortweg SAMEN genoemd) afgesloten. Eigenlijk is het geen afsluiting maar een doorstart naar een fase van verduurzaming. Deelnemende hogescholen hebben de intentie in de komende jaren, onder de noemer van Samen verder, te blijven investeren in zowel het open maken, delen en hergebruiken van leermaterialen als in doorontwikkeling van de vakcommunity.

In de vakcommunity wordt van gedachten gewisseld over een grote variëteit aan onderwerpen. Soms gerelateerd aan (open) leermaterialen (bijvoorbeeld vraag naar leermaterialen over verpleegkundig leiderschap of gebruik van videomateriaal in verpleegkundig onderwijs), maar vaak ook niet gerelateerd aan leermaterialen (bijvoorbeeld over het vier-ogen principe bij stages of het aanbieden van hart-coherentietrainingen).

Marjon Baas (Saxion) doet samen met mij, in het kader van haar promotieonderzoek, flankerend onderzoek naar hoe in SAMEN de ontwikkeling van de vakcommunity en de rol die het speelt in adoptie van open leermaterialen door docenten in de betrokken instellingen heeft plaatsgevonden. In september 2018 hebben we een nulmeting uitgevoerd en de komende periode gaan we enkele tientallen interviews uitvoeren met docenten en projectleden om ontwikkeling te meten en conclusies te kunnen trekken over het belang van de vakcommunity bij adoptie van open leermaterialen. Daaruit zullen ook geleerde lessen voortkomen die hopelijk van nut kunnen zijn voor vakcommunity’s die van plan zijn instellingsoverstijgend maken, delen en hergebruiken van open leermaterialen op te willen pakken.

Persoonlijke observaties hebben mij al wel indicaties gegeven over factoren die hebben geleid tot de huidige situatie. Een kritische maar enthousiaste projectgroep, een gedreven projectleider, een door iedereen gedragen kwaliteitsmodel voor leermaterialen, lokale ondersteuning door mediatheken en aandacht voor scholing middels lokaal georganiseerde workshops voor docenten, een community waar over het vak wordt gepraat en niet primair over leermaterialen, en commitment vanuit management zijn enkele factoren. Eigenlijk allemaal volgens het boekje “Projectmanagement 101”, maar wat maakt het dan dat dit hier wel lijkt te slagen en elders minder? Misschien ligt de sleutel hier wel in een opmerking die één van de projectleden onlangs maakte over hoe de vakcommunity ervaren wordt: “Dat is typisch voor verpleegkundigen. Die zorgen graag voor een ander en willen dat iets werkt en goed loopt”.