Van eerste hulp bij online onderwijs naar het ontwerpen van leren in onzekere tijden

Een nieuw studiejaar vangt aan, en het is alweer bijna zes maanden geleden dat het hoger onderwijs de gevolgen van de COVID-19 pandemie voor het eerst aan den lijve ondervond. Van de ene op de andere dag overschakelen naar online onderwijs was verre van gemakkelijk, maar gebeurde tegelijkertijd verrassend snel. Waar de eerste gedachte was: ‘dit duurt maar een paar weken’, drong al snel door dat dat geen realistische verwachting was. En waar de belangrijkste vraag eerst was: ‘hoe verplaatsen we wat we nu doen naar een online setting?’- emergency remote teaching – verschuift die vraag naar ‘hoe geven we dit jaar goed onderwijs binnen de kaders die we nog maar deels kennen?’.

Kaders waarbij we weten dat we beperkte capaciteit in onze gebouwen hebben, waardoor niet iedereen (tegelijk) onderwijs op locatie kan verzorgen en volgen. Waarbij we weten dat het betrekken en motiveren van studenten op afstand voorwaardelijk is voor actieve deelname aan leeractiviteiten. Waarbij we weten dat onderwijs dat deels op afstand plaatsvindt wezenlijk verschilt van onderwijs op locatie. En waarbij we ons realiseren dat dat eigenlijk vraagt om een herontwerp van ons onderwijs – maar ja, is daar tijd voor? De winkel is open tijdens de verbouwing en iedereen – student, docent, ondersteuner – is zijn weg nog aan het vinden. Hoe pakken we deze opgave aan?

Gelukkig kunnen we online. Niet alleen met het onderwijs, maar ook met elkaar. Gelukkig wordt er veel gedacht, gemaakt, gedebatteerd en gedeeld. Zoveel soms, dat je door de bomen het bos niet meer ziet en behoefte hebt aan structuur en selectie – een van de redenen waarom we de Vraagbaak Online Onderwijs blijven onderhouden.

You've got this
Foto door Emma Matthews Digital Content Production op Unsplash

Vragen en antwoorden

Hoe ziet het onderwijs er dit jaar uit? Welke leerervaring wil je studenten bieden? Naar welke leerervaring zijn ze zelf op zoek? Wat kun je doen om docenten te ondersteunen bij het (gedeeltelijk) herontwerpen van leeractiviteiten, leermaterialen en toetsing (en misschien ook wel leerdoelen)? Vragen die komend jaar blijvend zullen rondzingen binnen opleidingen, instellingen en op blogs, fora en social media. En waar we samen antwoord op geven.

Een aantal recente bijdragen en voorbeelden:

  • Het Teaching & Learning Centre van de Universiteit van Amsterdam ontwikkelde een overzichtelijke en aantrekkelijke Educational Redesign Aid om docenten te helpen bij het kiezen van een onderwijsvorm en bijbehorende applicaties of technologieën.
  • Irene van der Spoel (Hogeschool Utrecht) ontwikkelde een Skill Tree voor Digitale Didactiek (link naar LinkedIn), een hulpmiddel om (je eigen) professionalisering voor digitalisering in het onderwijs onder de loep te nemen. Uiteindelijke doel: “Ik kan digitale leermiddelen inzetten om het leerproces van studenten te ondersteunen”.
  • Onder het mom "Eerste de relatie, dan de prestatie" wordt er in de nieuwe community Online Binding gekeken naar de kansen en mogelijkheden van online binding in het corona tijdperk. Deze community helpt docenten om het informele online contact tussen docent en studenten en studenten onderling te bevorderen, bijvoorbeeld via korte tips van studenten en collega’s (de educator pitch), praktische artikelen en inzicht in de ervaringen van studenten.
  • Wilfred Rubens (Open Universiteit) blogt over het HyFlex-model, een onderwijsmodel waarbij face-to-face onderwijs, synchroon online onderwijs en asynchroon online onderwijs worden gecombineerd. Hij verwijst daarbij ook naar een publicatie van het Educause Learning Initiative over dit model en licht de ‘7 dingen die je moet weten over het HyFlex model’ toe, zoals het belang van de gelijkwaardigheid tussen face-to-face en online deelnemers. Er zijn, zo stelt Wilfred Rubens, wel wat bedenkingen bij dit model, en daar heeft Barend Last eerder ook al over gepubliceerd.
  • Omdat deze vorm - een mix van online en face-to-face les - in de praktijk wel veel wordt toegepast heeft Marijn Post van de HAN dos en don'ts op een rij gezet.

Eerder deelden we al op deze pagina op de Vraagbaak links naar sites die instellingen zelf – al dan niet met de coronapandemie als aanleiding – hebben ingericht om docenten te ondersteunen bij de overstap naar online onderwijs.

Oproep

Heb je meer voorbeelden, of bronnen die jou inspireren bij het herontwerpen van onderwijs in jouw instelling? Deel ze op de Vraagbaak, mail ze naar VraagbaakOnlineOnderwijs@surfnet.nl of tag mij op LinkedIn. Namens al je collega’s in het hoger onderwijs: bedankt!

Auteur

Reacties

Dit artikel heeft 2 reacties

Reactie van Patrick Hoksbergen

In de zoektocht naar antwoorden op vragen, en struinend door dat bos, is het van essentieel belang om als docent enerzijds ondersteuning te krijgen 'on the job' en anderzijds op te trekken met directe collega's bij het (her)ontwikkelen van je onderwijs. De vele modellen, artikelen, inspirerende voorbeelden van collega's, etc. zijn extra bomen die het bos vergroten of verdikken. Daar moet elke instelling alert op zijn.

Als antwoord op door Patrick Hoksbergen

Reactie van Marian Kat - de Jong

Dankjewel Patrick, ik herken dat dilemma. Aan de ene kant waken voor overspoeld worden met informatie, maar aan de andere kant wel behoefte hebben aan gerichte kennis en ervaringen om van te kunnen leren, liefst on the job. Ik denk dat ICTO-coaches/learning designers zoals jijzelf daarbij van grote waarde zijn als tolk en gids in het landschap van 'blenden' en digitaliseren van onderwijs.