De toekomst van blended onderwijs is gestart

Hoe hebben studenten 100% online onderwijs ervaren?

Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat de ervaring met 100% online onderwijs heel persoonlijk is. De resultaten lieten zulke grote verschillen zien tussen studenten onderling, dat er niet één antwoord is op die vraag. Wel zijn er een paar punten waarover in zijn algemeenheid iets te zeggen valt.

Autonomie en flexibiliteit zijn een voordeel van online onderwijs…

Studenten zijn positief over de flexibiliteit van online onderwijs: video’s terugspoelen of pauzeren, flexibeler contact en flexibel werken. En ze zijn positief over de autonomie die ze ervaren: zelf bepalen hoe ze hun dag en week indelen met studeren, slapen, sporten etc. Opvallend is dat die autonomie door andere studenten juist als negatief wordt ervaren. Zij missen de spreekwoordelijke stok achter de deur.

… maar de stok achter de deur mist

Volledig thuis studeren vinden studenten lastig omdat daar allerlei afleiding is. Zichzelf motiveren en hun werk structureren vinden studenten eveneens ingewikkeld. Tentamens met online surveillance vonden studenten stressvol en het merendeel van de studenten is negatief over toetsing in de coronaperiode. Studenten missen de sociale interactie met medestudenten en docenten, en de sfeer op de campus. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat studenten minder vaak antwoorden en tragere reactie kregen van docenten.

De docent is belangrijker dan ooit

Hoewel de ervaring van volledig online onderwijs dus erg persoonlijk is, sprong één aspect eruit volgens de onderzoekers. De docent blijkt de doorslaggevende factor in de waardering van online onderwijs door studenten. Er is een duidelijke correlatie tussen het antwoord op de vraag ‘voelde je je gezien en gehoord door je docent’ en de gemiddelde tevredenheid van studenten. Dat impliceert dat studenten die zich gezien en gehoord voelden, tevredener zijn over het online onderwijs. De docent maakt het verschil.

Hoe hebben docenten 100% online onderwijs ervaren?

Een groot deel van de docenten ervaart een aantal digitale onderwijsvormen als meerwaarde, en ziet de kansen van online onderwijs. Docenten geven wel aan dat onderwijs op afstand meer voorbereidingstijd kost. Door het opnemen van goede video’s bijvoorbeeld, maar ook omdat één-op-één omzetten van fysiek naar online onderwijs vaak niet werkt. Er zijn (nog) geen duidelijke kwaliteitsstandaarden voor online onderwijs, dat maakt dat docenten zich ook zorgen maken om de kwaliteit.

Welzijn verdient meer aandacht

De docenten uit het onderzoek maken zich zorgen om hun studenten, zien een afname in de betrokkenheid, persoonlijke ontwikkeling en de mentale en fysieke gezondheid van hun studenten. Het is lastiger om studenten die het moeilijk hebben online te bereiken. Een van de uitkomsten van het rapport is dan ook dat welzijn in het algemeen meer aandacht behoeft bij online onderwijs. Aandacht voor (kwetsbare groepen) studenten, en ook aandacht voor verbinding tussen collega’s.

De toekomst is blended maar wat is de ideale mix?

Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat docenten en studenten beide de voordelen en kansen van online onderwijs zien. Niet terug naar de oude situatie, maar ook niet volledig online onderwijs. Beide groepen willen voortaan een mix, maar de ideale mix verschilt nogal per student. Ook als het gaat om toetsen variëren de voorkeuren van studenten nogal. De bij het onderzoek betrokken docenten willen meer training en betere digitale middelen om de kansen van online onderwijs te benutten.  

Hoe komen we nu tot de ideale blend?

De onderzoekers doen in het rapport een paar suggesties hoe  nu verder te gaan. Hoe te komen tot de ideale mix van online en fysiek onderwijs.

• Terug naar de tekentafel. Een visie op instellingsniveau is belangrijk, maar ga vooral uit van wat docenten in de praktijk ervaren.
• Betrek studenten bij het ontwerp. Natuurlijk is 100% maatwerk voor alle studenten niet haalbaar. Maar neem studenten mee in de regie op hun onderwijsmix, vraag hen om ene vak mee op te zetten.
• Investeer in online onderwijskwaliteit. Dat betekent investeren in professionele ontwikkeling van docenten, en werk maken van online didactische vaardigheden.
• Maak in het ontwerp ruimte voor online binding. De docent is hierin belangrijk, maar zorg ook als instelling voor community building en werk aan online verbondenheid.
• Gebruik de campus als plek voor co-creatie. Maak van de campus meer een ontmoetingsplek dan een werkplek of een instructieplek.

* Deze zes instellingen zijn: Breda University of Applied Science, HAS Hogeschool, NHL Stenden, Radboud Universiteit, TU Delft, en de Vrije Universiteit.

Foto: mahdis mousavi via Unsplash