Npuls en Transformatiehub Digitale leermaterialen
Kirsten Veelo, programmamanager Digitale leermaterialen bij SURF, trapte de bijeenkomst af. Binnen haar programma verscheen vorig jaar het trendrapport Trendrapport adaptief leermateriaal in het hoger onderwijs. Deze bijeenkomst is een vervolg op deze verkenning. Samen met leveranciers en onderwijs gingen we op zoek naar aanknopingspunten voor vervolgstappen.
Vervolgstappen passen mogelijk binnen Npuls, het digitaliseringsprogramma voor mbo, hbo en wo dat de komende 8 jaar zal lopen. Binnen dat programma wordt nu de Transformatiehub Digitale leermaterialen voorbereid. De informatie die we in de bijeenkomst ophaalden nemen we daarin graag mee.
Adaptief leermateriaal in het PO
In het trendrapport komt onder andere naar voren dat adaptief leermateriaal in het primair onderwijs veel meer gemeengoed is dan in het mbo, wo en hbo. Jasper Naberman van Squla liet zien hoe het oefenmateriaal voor de jongere doelgroep in elkaar zit.
Grasple
Met “Making knowledge about math and statistics openly accessible and understandable for everyone” heeft Grasple een platform gemaakt waar door een community open wordt samenwerkt aan content, opdrachten en oefentoetsen voor wiskunde en statistiekonderwijs. Thijs Gillebaart lichtte het toe in zijn presentatie. Studenten leren met Grasple actief en adaptief en krijgen advies over waar ze zich binnen een cursus meer op zouden kunnen concentreren, terwijl docenten aparte inzichten gepresenteerd krijgen. De basis is een Knowledge Components Graph.
Leerlevels
“Eigenwijze docenten ondersteunen bij onbegrensd lesgeven” is de drijfveer van LeerLevels. Jonas Voorzanger liet meer van dit interactieve platform zien. De student doorloopt de best passende route door het leermateriaal. Daarvoor is het nodig om per vak fijnmazige leerdoelen te definiëren. Bij ieder leerdoel hoort specifieke content, zoals afbeeldingen en video's. Docenten kunnen het platform op verschillende manieren inzetten: voor zelfstudie, voor een groepsactiviteit of klassikaal.
FeedbackFruits
Het wordt veel gezegd: de mogelijkheden van adaptieve leermaterialen zijn groot. Maar hoe komt het dan dat het (nog) niet veel wordt toegepast in het mbo, hbo en wo? Daarop ging Felix Akkermans in.
Het geeft aanknopingspunten om te zien waar barrières liggen. Adaptief leren raakt veel ontwikkelingen binnen het onderwijs raakt. Denk aan Learning Analytics, AI en gamification. Dat maakt het soms lastig om te bespreken. En impliciete platformkosten en kosten voor het ontwikkelen van content zijn mogelijke barrières. De vraag van Felix: kunnen we een weg om deze barrières heen vinden? Bijvoorbeeld door niet het uiterste te wensen van de algoritmes. Moet het echt gaan om zelflerende algoritmes? Zijn regelgebaseerde (spaced repetition bijvoorbeeld) algoritmes niet doeltreffend (en simpel) genoeg? Moet het leerpad volledig open zijn of mag je uitgaan van iets meer lineaire paden? Moeten we realtime feedback krijgen of kan dat ook meer tijd nemen? En kunnen we de content niet met de community ontwikkelen? En de platformkosten, kunnen die niet worden verkleind door een open platform te ontwikkelen?
In gesprek
Na de presentaties gingen leveranciers en aanwezigen uit het onderwijs in gesprek over de ideaalbeelden, grootste uitdagingen en wat er nodig is om samen verdere stappen te zetten met adaptieve leermaterialen.
Belang van experimenteren
De aanwezigen gaven aan dat het maken en implementeren van adaptief leermateriaal veel tijd en moeite kost, terwijl we nu nog niet weten wat het oplevert. Hoe doorbreken we dat?
Het belang van experimenteren en pilots wordt gezien. Bijvoorbeeld om uit te vinden:
- In hoeverre adaptief leermateriaal past /kan passen bij verschillende typen onderwijs en onderwerpen
- In welke gevallen heeft het meerwaarde en in welke niet?
- De businesscase van adaptieve leermaterialen: wat kost het en wat levert het op?
- Hoe aanbieders van content en software en onderwijs meer/zo optimaal mogelijk kunnen samenwerken
- Hoe geeft het meer inzicht geeft aan de docent? Hoe moeten visualisaties er dan uitzien?
In de pilots moet wel aandacht zijn voor het managen van verwachtingen. Vooral bij docenten, die er veel tijd in stoppen en soms met lege handen staan na een pilot. Een van de mogelijkheden om verder te experimenteren met onder andere adaptief leermateriaal werd gezien in het programma Npuls dat 1 mei van start gaat.
Samenwerking
Op verschillende vlakken werd de kracht van samenwerking gezien. Bijvoorbeeld bij:
- Standaarden en open platforms die nodig zijn om content te kunnen uitwisselen over verschillende platformen, platform- en leveranciersonafhankelijkheid moeten worden veiliggesteld, voor zowel instellingen als docenten als studenten. Standaarden kunnen samen met leveranciers onder begeleiding van SURF worden ontwikkeld, werd aangegeven.
- Knowledge graphs, kennisbomen of leerbomen, die een belangrijke basis vormen voor adaptieve leermaterialen zijn complex. Kunnen onderwijs en leveranciers daarin niet samen optrekken? Of zijn dit nu de geheime ingrediënten van de aangeboden oplossingen?
- Het gebruik van AI om content te genereren en de kennisboom/knowledge graph aan te vullen: is dit mogelijk? En hoe zit het dan met het verdienmodel van uitgevers/leveranciers?
- Content: een voorwaarde is om veel content te hebben, fijnmazig of modulair opgesteld. Dat is heel tijdrovend en complex.
- Hoe kan dit makkelijker en goedkoper worden gemaakt?
- Kunnen we toe naar een vorm van open content?
- Kunnen we daarin samenwerken? Kunnen studenten daar ook een rol in spelen?
- Hoe raakt dat het verdienmodel en de rol van uitgevers/leveranciers?
- Hoe kunnen we contentcreatie waardevol maken voor docenten?
- Omdat het van alle partijen veel vraagt om een samenwerking vorm te geven, kan eerst gekeken worden naar quick wins, die met weinig ontwikkeltijd kunnen worden bereikt.
Nog meer vraagstukken
Er kwamen nog meer vraagstukken naar boven die aandacht nodig hebben als we samen werken aan adaptieve leermaterialen en de inzet ervan in het onderwijs.
- De autonomie van de docent kwam een paar keer terug. Wat doet het adaptief leren met de rol van de docent? ‘De autonomie van de docent komt in het geding’: is dat zo, hoe erg is dat en hoe kan daar een antwoord op worden gevonden? Wat zijn de pluspunten voor de docent?
- Docentprofessionalisering, skillset, en tijd & ondersteuning docenten om ze klaar te maken voor adaptieve leermaterialen, want het vergt wel wat van het onderwijs.
- Cultuuromslag en beleid bij onderwijsinstellingen zijn nodig om verder te komen met dit onderwerp.
- Het zelfvertrouwen en autonomie van de student moet worden bewaakt. Wat betekent het als algoritmes steeds meer bepalen? Heeft de student voldoende zicht op de data en algoritmes die zijn/haar leerpad bepalen?
- Niet alles kan digitaal. Hoe ga je om met ‘papieren’ of ‘creatieve’ input van studenten?
- Er is nog veel uit te vinden over wat werkt en wat niet om welk leerdoel te bereiken. Wat werkt uiteindelijk beter om stof over te brengen? Extra uitleg of meer oefenen? En hoe bepaal je het niveau van de student nu goed en wat daarop volgende leerdoelen zijn? Kan adaptief leermateriaal worden gebruikt voor basiskennis en ook voor bepaalde vaardigheden, zoals modelleren? Er lijkt behoefte aan een overkoepelende kapstok van leerdoelen, een koppeling van leerlijnen, kennis en vaardigheden etc.
Beoogde doelen en meerwaarde
Adaptief leermateriaal is interessant om verder te verkennen, werd geconcludeerd. Wel moeten we de doelen goed in de gaten houden. Doelen van adaptief leermateriaal zouden kunnen zijn:
- “Verhogen van leeropbrengst voor iedereen”
- “Verbeterd onderwijs met adaptief leermateriaal in plaats van alleen efficiënter onderwijs”
- “Inclusief onderwijs met adaptief leermateriaal”
- “Een inhoudelijke toevoeging binnen een breed palet, als bewuste keuze, passend bij de leerdoelen, opleiding, docent en student”
Wat nu? Meer gesprekken en samenwerking nodig!
De deelnemers aan de bijeenkomst gaven aan dat er meer gesprekken zoals dit nodig zijn om te komen verder te komen met het onderwerp adaptief leermateriaal. Ze praten graag verder over dit onderwerp. Wellicht komen we dan tot een van de genoemde ideaalbeelden:
- “een slim, aantrekkelijk, open-source, aanpasbaar, fluide manier van adaptief leren”
- “een open adaptief systeem of open adaptieve materialen, waarbij wordt samengewerkt aan leermateriaal en waar leermateriaal kan worden hergebruikt”
- “toegankelijk en betrouwbaar adaptief leermateriaal”
- “een platform waarop alle instituten (en instellingen) met adaptief leermateriaal aan de slag kunnen (autonoom). Het leermateriaal is vooral gebaseerd op vaardigheden en een kleine kenniscomponent”
Veel dank!
Veel dank voor alle input en we kijken ernaar uit om adaptieve leermaterialen verder samen vorm te geven!
0 Praat mee