Koffie break met Jaap Versluis: 'Ik ken de studenten nu al veel beter' (6)

"Eigenlijk is het heel raar met dat online onderwijs: je mist elkaar en toch heb ik het gevoel dat ik de studenten beter dan ooit heb leren kennen." 

Deze week in 'Koffie break met...': Jaap Versluis, docent/leercoach communicatie aan de opleiding Media & journalistiek bij hogeschool Inholland in Rotterdam. Hij is van oorsprong journalist, maar werkt inmiddels al bijna 20 jaar in het onderwijs. Toen het onderwijs online ging, maakte zijn opleiding net de overstap naar een portfoliostructuur. Dit bleek verrassend goed te werken voor onderwijs op afstand. 

Klik op het onderstaande plaatje om de opname van het interview te bekijken. 

Geen klassen, geen colleges, geen tentamens

Bij het werken met portfolio's bij deze opleiding van Inholland zitten studenten niet meer in klassen, krijgen ze geen hoor- en werkcolleges en geen tentamens. De rode draad is werken aan praktijkvraagstukken. Hier worden alle activiteiten aan opgehangen. Die activiteiten leiden tot bewijzen die de studenten opnemen in hun portfolio.

Kernwaarden voor dit onderwijs zijn: lef, empathie en leren leren.  Om een passend portfolio aan te leggen moeten studenten een goed beeld hebben van wie ze zijn. Ze brengen zichzelf daarvoor in kaart met Lumina. Ze worden aangezet om na te denken over hun eigen ontwikkeling, tempo en keuzes. Uiteraard worden ze daarbij geholpen door hun leercoach. 

"Vroeger had iedereen hetzelfde tentamen en hetzelfde boek. Nu moeten ze zelf op zoek naar literatuur en daar hun eigen manier van verwerken aan koppelen. Bijvoorbeeld door een presentatie, samenvatting of moodboard te maken. En dat gaan ze ook delen met de groep."

Flexibiliteit 

Het onderwijsmodel van de opleiding is heel flexibel. Dat past ook goed bij (grotendeels) onderwijs op afstand. Het sluit altijd aan bij waar een individuele student op dat moment behoefte aan heeft. Het doel is de student de regie te laten voeren over de eigen opleiding. Er wordt gewerkt in leerteams die nu tijdens corona iedere twee weken één dag naar de instelling komen.

"Ik geef zelf wel trainingen. Die worden niet meer op voorhand aangeboden. Die worden just-in-time ingevlogen. Dus als studenten daar behoefte aan hebben dan kunnen ze een training krijgen. En dat doen we dan." 

Jaap ontdekte dat de eerstejaarsstudenten deze manier van onderwijs snel snappen en er ook met veel plezier aan werken. Voor derdejaars bleek het veel lastiger te zijn. Zij zijn gewend aan een meer schools onderwijssysteem en vinden het nu moeilijk om initiatief te nemen.

"Het is eigenlijk wel een uitkomst in deze tijd dat we werken met portfolio's als bewijsstuk. We hebben geen last van tentamens en hoe je die gaat organiseren. Het proces van leren kan lekker doorgaan, iedereen in zijn eigen tempo. Dat heeft heel veel voordelen. Het past in deze tijd. Het geeft aan dat ons onderwijsmodel heel erg flexibel is."

Binding

Hoewel de focus ligt op de persoonlijke ontwikkeling van elke student, wordt bij de opleiding ook veel gedaan aan binding. De leerteams zijn klein en worden begeleid door een vaste leercoach. Er wordt veel aandacht besteed aan werken in groepen en in tweetallen. 

"We kwamen tot de conclusie dat we al onze eerstejaars nu eigenlijk al heel goed kennen. Beter nog dan onze huidige studenten. Dat heeft te maken met het werken in leerteams. Ik heb het gevoel dat ik ze heel goed ken. Ik weet waar ze vandaan komen, ik weet waar ze tegenaan lopen, ken hun persoonlijk situatie, hun wensen."

De meeste studenten gaan gemakkelijk mee in de nieuwe opzet  en de veranderde situatie door corona. En, het valt Jaap op dat sommige studenten het online beter doen dan offline. Tegelijkertijd zijn er ook studenten die het online werken lastiger vinden. Binnen het onderwijsmodel is voldoende plaats voor deze studenten. Ze kunnen intensief worden begeleid en mede-studenten helpen een handje. Wat opvalt is dat studenten het schijnbaar makkelijker durven aan te geven als ze iets lastig vinden. Sommige studenten hebben er zelfs een ontwikkelpunt van gemaakt. 

"Je kan je eigen zwakte gebruiken om vorderingen te maken."

"Het is in deze tijd heel lastig voor studenten om te studeren. Maar ik heb het idee dat als je dicht op de studenten zit door middel van de leerteams, dan kan je het beter in kaart brengen, beter op de wensen inspelen dan in die grote massale universiteiten of hogescholen. "

Spannend

Over reflecteren gesproken... Jaap geeft eerlijk aan het zelf ook allemaal behoorlijk spannend te vinden. Binnenkort moet hij met zijn collega's het eerste product, een persoonlijk ontwikkelingsplan, van de studenten gaan beoordelen. 

"Voor ons is het allemaal ook nieuw. Het is heel spannend. Het is voor ons ook een leerervaring. We zitten eigenlijk in hetzelfde leertraject als de studenten." 

Maar op basis van wat hij tot nu toe heeft ervaren, is hij heel enthousiast. De studenten kunnen veel en in een enorm tempo. Als een schriftelijke rapportage niet bij ze past, dan maken ze net zo makkelijk een filmpje bijvoorbeeld. En hij heeft ontdekt dat hij minder wil controleren wat de studenten aan het doen zijn. Dat werkt voor hemzelf prettiger.

"Ik ben er heel erg enthousiast over, terwijl ik altijd heel erge bedenkingen had over onderwijsvernieuwingen. Ik was argwanend over elke onderwijsexpert. Of al die mensen die het zo goed wisten. Maar ik ben wel een beetje om nu."

Meer lezen

De leerteams komen voort uit een project van Janneke Louwerse. Hierover vertelde ze al eens in een webinar. Naar aanleiding van dit webinar gingen Ilja Boor en Sandra Cornelisse er ook mee aan de slag. 

Jaap noemde Lumina als tool om ontwikkelkansen in kaart te brengen. 

Verschenen in deze reeks

• Koffie break met Ewald Edink: 'Samen met studenten onderwijs vormgeven'
• Koffie break met Aleid Brouwer: 'Zo houd ik studenten bij de online les'
• Koffie break met Eva den Heijer : 'Hoe-de-oldskool-post-mijn-onderwijsgame-redde'
• Koffie break met Marleen Verstege: 'Meer structuur, meer groei, minder herkansingen'

• Koffie break met Raimke van den Beemt: 'Ik heb meer energie als ik online lesgeef'

• Koffie break met Jaap Versluis: 'Ik-ken-de-studenten-nu-al-veel-beter'

• Koffie break met Risheet Lal: 'De drempel is denk ik lager'

Koffie break met …

In ‘Koffie break met…’ iedere week een docent die vertelt over online onderwijs en het vergroten van binding. In een kwartiertje hoor je van een enthousiaste docent zijn of haar ervaringen, oplossingen en tips. Dus pak een kopje koffie, neem een break en laat je inspireren.

‘Science may never come up with a better office communication system than the coffee & tea break.’ – Earl Wilson