De Campus van de Toekomst - in LEGO

Tijdens de SURF onderwijsdagen van 9 en 10 november 2021 konden deelnemers met LEGO-blokjes bouwen aan de Campus van de Toekomst. Zo’n veertig onderwijsprofessionals grepen deze kans en bouwden met veel enthousiasme mee. Wat waren de belangrijkste trends? Een terugblik.

Allereerst: de deelnemers mochten niet in het wilde weg bouwen. Eerst werd gevraagd om te reflecteren op één of meer van de volgende ontwikkelingen in het onderwijs:

  • Flexibilisering en individualisering
  • Diversificatie
  • Digitalisering & Technologie
  • Toenemende aandacht voor community
  • Toenemende aandacht voor studentenwelzijn

Eerder schreef ik dit bericht al, waar je een korte toelichting over bovenstaande onderwijsontwikkelingen kunt vinden.

Tijdens de sessie vroegen we aan de deelnemers: Wat is positief aan deze ontwikkelingen? Wat is negatief? En hoe verhoudt dit zich tot de campus? Vervolgens gingen zij aan de slag met de LEGO-blokjes en noteerden zij een toelichting. Andere deelnemers konden daarna letterlijk voortbouwen op het bouwwerk en hier elementen aan veranderen of toevoegen.  

Binnenstebuiten en buitenstebinnen

Het eerste dat opvalt is dat veel bouwers de grens tussen binnen en buiten laten vervagen, of een duidelijkere verbinding tussen binnen- en buitenruimte maken. Dat resulteerde in veel ramen, veel binnenbeplanting en veel leer- en leefruimtes in de buitenruimte.

Deze behoefte aan groen werd vaak gerelateerd aan studentenwelzijn, maar ook gezien als geschikte locatie voor ontmoeting en communityvorming.

Een LEGO-bouwwerk met bomen, overkapping, zitplaatsen en poppetjes
Een voorbeeld van Binnenstebuiten: “Meer overdekte buitenplekken (open) met verplaatsbare zitplekken en stationnetjes om devices op te laden. En met een microfoon om in grotere groepen les te kunnen geven.”
Een LEGOpoppetje zit in een binnenruimte onder een boom. Een ander poppetje staat ernaast. Er staan veel bloementjes op de grond.
Een voorbeeld van Buitenstebinnen: “We halen de natuur naar binnen, met veel glas voor natuurlijk licht”.

Leer-leefomgeving

Veel bouwers kozen voor een open ontwerp waar ontmoeten en leren van elkaar centraal staan. Een van de deelnemers had het over de ‘leer-leefomgeving’ en die gedachte uitte zich in veel bouwwerken. Allereerst plaatsten de bouwers in of nabij de open leeromgeving faciliteiten die leren én leven ondersteunen.  Samenwerkingshubs, plaatsen om je terug te trekken, sportfaciliteiten, slaapcabines. Vaak werd ook gekozen voor een huiselijke setting. Opvallend en daarbij passend: restaurants of kantines werden niet gebouwd, maar wel veel keukentjes.

LEGO-bouwwerk van een leer-leefomgeving met ruimte voor diverse werkvormen, een maker space, een keuken en slaapcabines.
Voorbeeld Leer-leefomgeving: "Leergemeenschap: diverse werkvormen mogelijk in één grote ruimte. Vanuit deze thuisbasis met een eigen karakter kunnen studenten uitwaaieren in het gebouw voor keuzemodules. Toegevoegd: Makerspace, keuken, stiltehubs."

Digitaal?

De onderwijsontwikkeling die het minst vaak centraal stond in de ontwerpen was Digitalisering & Technologie. Toch wel opvallend; zeker tijdens de onderwijsdagen van SURF, waar het publiek in de regel wel affiniteit heeft met technologie. De bouwers die dit wel als een relevante ontwikkeling benoemden, gaven vaak juist expliciet een scheiding van functies aan in hun ontwerp. Thuis, of in specifieke faciliteiten op de campus digitaal werken. Maar de campus bovenal gebruiken voor menselijk contact zonder scherm.

Niet dat er helemaal geen schermen of technologie terugkwamen in de ontwerpen, maar vooral om content uit te wisselen en nauwelijks voor videocommunicatie. Hybride oplossingen hebben de deelnemers niet gebouwd.

Transitieagenda

De transitieagenda, die tijdens de Onderwijsdagen werd gepresenteerd, spreekt ook over de Campus van de Toekomst. Hierin staat:

“De campus van te toekomst zal er anders uitzien. Het is de plek waar het fysieke onderwijs nog steeds plaatsvindt – niet voor massale hoorcolleges, maar voor peer learning en voor ontmoeting. Dit vraagt om een herinrichting van de fysieke campus (gebouwen, zalen, etc.). In deze nieuwe vorm is de campus ook minder gesloten of ‘exclusief’, maar verbonden met de omgeving. De campus is open en uitnodigend voor zowel lerenden, docenten als werknemers - ook wanneer dit niet hun thuisbasis is. Kortom, de campus van de toekomst is een diverse en aansprekende plek, waar ook ruimte is voor wederzijdse verbinding met maatschappelijke en werkveldpartners en iedereen die ook later in het leven gebruik wil (blijven) maken van het HO.”

Transitieagenda 'Leren Digitaliseren' - Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT

Veel van deze elementen komen ook terug in de LEGO-bouwwerken. Nu is bouwen met LEGO een stuk gemakkelijker dan omgaan met echte huisvestingsopgaven. Toch helpt het wel om steentje voor steentje een zo concreet mogelijk beeld te scheppen van een abstract toekomstbeeld. En al doende ideeën uit te wisselen en elkaar scherp te bevragen. Laten we zo, met elkaar, onze steentjes blijven bijdragen aan de Campus van de Toekomst.

Auteur

Reacties

Dit artikel heeft 1 reactie

Reactie van Wytze Koopal

Mooie en interessante uitkomsten! Dank voor het organiseren en het delen van je bevindingen.
Dit: "Hybride oplossingen hebben de deelnemers niet gebouwd." Ik kan dit helemaal beamen. Dat is/was wat mij betreft echt een noodoplossing voor tijdens de pandemie.
We kunnen natuurlijk wel veel lessen leren uit hybride, en daar zijn we nog steeds mee bezig.