De Staat van Inclusief Onderwijs 2024: nog vaak obstakels bij toegankelijkheid digitale leeromgevingen en leermiddelen

Groeiend commitment en focus op digitale toegankelijkheid

Het VN-verdrag Handicap, dat zich richt op gelijke kansen en non-discriminatie, benadrukt dat onderwijs beschikbaar, toegankelijk, aanvaardbaar en aanpasbaar moet zijn (VN-comité handicap, CRPD/C/GC/4, §20-26) mét de voorgestane transitie van het medische model naar het sociale model. 

Uit de Staat van Inclusief Onderwijs 2024 (monitor VN-verdrag Handicap hbo/wo) blijkt het volgende.

• De betrokkenheid groeit: 78% van de instellingen tekende een intentieverklaring voor het VN-verdrag, en 90% nam inclusie op in de meerjarenvisie. 
• Bijna 64% focuste afgelopen jaar op digitale toegankelijkheid, zoals het verbeteren van websites en portals. 
• De bekendheid van het ondersteuningsaanbod onder studenten steeg naar 70%.

Knelpunten digitale toegankelijkheid  

In het onderwijs worden veel digitale tools gebruikt, zoals websites, platforms en apps. Ondanks inspanningen blijft digitale toegankelijkheid een uitdaging. Uit de monitor VN-verdrag Handicap 2024 blijkt dat 64% van de onderwijsinstellingen bij de implementatie van het VN-verdrag afgelopen studiejaar focuste op digitale toegankelijkheid. Toch ervaren studenten nog vaak obstakels. 

• Onderzoek van de Oogvereniging (2024) toont aan dat 63% van de respondenten kampte met ontoegankelijke leermiddelen en leeromgevingen. Daarbij werden 35 ontoegankelijke digitale leermiddelen en leeromgevingen genoemd, waaronder SPSS, Brightspace en Blackboard.
• Ook de toegankelijkheid van toetsen en examineren blijft een uitdaging. Veel instellingen benaderen toetsing nog vaak vanuit het medisch model, waarbij toegankelijkheid meestal niet al in de ontwerpfase wordt meegenomen. 
• Ook het fysieke lesmateriaal kan beter. Boeken met slecht contrast of een onrustige lay-out maken het voor studenten met een visuele beperking lastig om toegang te krijgen tot de lesinhoud. 

Aanbevelingen

Aanbevelingen voor duurzame verbeteringen zijn:

• Heldere doelen: Werk met een gezamenlijke definitie en roadmap.
• Basisondersteuning: Stel minimale eisen voor toegankelijkheid en ondersteuning.
• Toegankelijk ontwerp: Integreer inclusie standaard bij de ontwikkeling van leermiddelen en toetsen.

Inclusief onderwijs vraagt om samenwerking, innovatie en gedeelde verantwoordelijkheid. 

Wil je meer weten over en aan de slag met inclusie?

• De Staat van Inclusief Onderwijs 2024 biedt de inzichten en handvatten om écht stappen te zetten. 
• Sluit je aan bij het landelijk netwerk Digitale toegankelijkheid en werk mee aan onderwijs dat toegankelijk is voor elke student.