HAN maakt onderwijs toegankelijk en flexibel: van beleid naar praktijk

Inclusie in het Koersbeeld (2022-2028)

Inclusie en een betere toegankelijkheid van het onderwijs zijn ook onderdeel van het HAN Instellingsplan Koersbeeld (2022-2028). De ontwikkeling van flexibel onderwijs, data- en digitale vaardigheden én wereldburgerschap zijn hierin belangrijke doelstellingen. Het Koersbeeld benoemt daarnaast expliciet aandachtspunten zoals toegankelijke communicatie, bewustwordingscampagnes voor medewerkers en het verbeteren van fysieke toegankelijkheid op de campus.

In 2023 ondertekende de HAN de intentieverklaring van het VN-verdrag Handicap, waarmee ze haar toewijding aan inclusief onderwijs onderstreept. “Inclusief onderwijs betekent dat iedere student zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelt. We zetten ons daarom in op flexibel onderwijs, digitale toegankelijkheid en gerichte ondersteuning,” aldus Astrid.

Studentenwelzijnswiel: van beleid naar praktijk

Een belangrijke tool om het inclusiebeleid concreet te maken, is het studentenwelzijnswiel. Deze tool, ontwikkeld door studenten, docenten en experts, helpt om het welzijn van studenten te verbeteren.

Het wiel bestaat uit zeven thema’s die studenten en medewerkers helpen om samen te reflecteren op wat goed gaat en wat beter kan binnen een opleiding. “Een stevige kapstok voor planvorming en uitvoering”, aldus Annemieke.

1. Binding
2. Ondersteuning op maat
3. Zelfregie en veerkracht
4. Inclusieve en veilige hogeschool
5. Betekenisvolle (leer)ervaringen
6. Flexibel en studeerbaar onderwijs
7. Gezonde leefstijl.

Uitdaging: Het Studentenwelzijnswiel is een belangrijk instrument. Het structureel verankeren in beleid en uitvoering vraagt dan ook om blijvende inzet van alle betrokkenen. Mentale gezondheid en welzijn zijn brede thema’s die verder gaan dan onderwijs alleen.

Flexibel onderwijs: leren op maat

Flexibel onderwijs speelt een cruciale rol in het inclusiebeleid van de HAN. Tegen 2027 wil de HAN een dynamische onderwijsinstelling zijn waar elke student een leerroute kan volgen die aansluit bij hun ambities en ontwikkelbehoeften.

Zo werkt de HAN aan flexibel onderwijs:

• Meer zelfregie voor studenten, met keuzevrijheid in tempo en volgorde van studieonderdelen.
• Beter aansluitend onderwijs, met ruimte om te versnellen of vertragen.
• Een breder onderwijsaanbod, zodat studenten hun leerroute kunnen afstemmen op hun behoeften.
• Begeleiding bij het maken van keuzes, zodat studenten goed worden ondersteund.
• Uniformering van onderwijslogistieke processen als basis voor verdere flexibilisering.
• Efficiëntere onderwijsstructuur, met minder ad-hoc maatwerk.

Bekijk de video en ontdek hoe de HAN werkt aan flexibel onderwijs.

Uitvoeringskader voor digitale toegankelijkheid

De HAN-medewerkers moeten op zowel macro- als microniveau digitale toegankelijkheid meenemen bij het ontwikkelen van leermiddelen en samenwerken met partners. Omdat er nog geen duidelijke kaders waren, biedt het nieuwe uitvoeringskader nu praktische richtlijnen voor een uniforme en structurele aanpak. Het kader bevat concrete aandachtspunten voor leidinggevenden, contentontwikkelaars, onderwijsontwikkelaars en -uitvoerders, engineers, ontwikkelaars en inkopers van technologie, zodat digitale toegankelijkheid duurzaam wordt geborgd binnen alle processen. Hierbij wordt de aanpak van Harvard vertaald naar de HAN-context, zodat digitale toegankelijkheid duurzaam wordt geborgd. De HAN streeft ernaar dit uitvoeringskader in mei 2025 uit te rollen.

Uitdaging: Hoewel toegankelijkheid onderdeel is van de inkoopcriteria, blijft het creëren van bewustzijn bij aanschaf en implementatie van leermiddelen een uitdaging.

Samen werken aan inclusief onderwijs

Inclusief onderwijs vraagt om een brede, gezamenlijke aanpak. Daarom heeft de HAN het Expertteam Digitale Toegankelijkheid opgericht, een multidisciplinaire werkgroep met experts uit HRM, onderwijsbeleid, communicatie, ICT en lector Inclusive Digital Design & Engineering Eric Velleman. Dit team zet zich in voor:

• het realiseren van de koersdoelen Wereldburgerschap en Digi- en datavaardige studenten en professionals.
• het ontwikkelen van hulpmiddelen en trainingen, zoals een toolbox en advies over inclusieve didactiek en communicatie. 
  Het lectoraat Inclusive Digital Design & Engineering richt zich op bewustwording en praktische oplossingen voor een digitaal toegankelijk onderwijs. Dit doen ze door:
• samen te werken met gebruikers, studenten en professionals, onder andere met Bartiméus.
• onderzoek te doen naar inclusie, bijvoorbeeld naar gebruiksvriendelijke leerplatforms en inclusieve digitale toetsvormen.

Uitdaging: Het werken in werkgroepen en met verschillende afdelingen vraagt om afstemming en doorlopende samenwerking, wat complex kan zijn in een grote onderwijsinstelling.

Samenwerking als drijvende kracht

Inclusief en flexibel onderwijs vraagt om betrokkenheid en samenwerking. Door een integrale aanpak, innovatieve oplossingen en nauwe samenwerking zorgt de HAN ervoor dat elke student de kans krijgt om succesvol te zijn. Of je nu werkt aan onderwijsontwikkeling, studentenbegeleiding of digitale toegankelijkheid, samen maak je het verschil.