Ondersteuning AI-geletterdheid van docenten en studenten

Raamwerk AI-geletterdheid is voor de zomer beschikbaar

In het onderwijs is er grote behoefte aan een raamwerk voor AI-geletterdheid dat geschikt is voor zowel docenten als studenten en instellingen. Maarten Renkema is assistant professor HRM, technologie en innovatie aan de Universiteit Twente en betrokken bij het project AI- en datageletterdheid van de Npuls pilothub Studiedata & AI. Binnen dit project doen Maarten en zijn collega’s onderzoek naar AI- en datageletterdheid van docenten en studenten, en hoe dat het beste kan worden ondersteund.

Er bestaan al veel raamwerken voor AI-geletterdheid, zo geeft Maarten aan, maar die zijn niet altijd evidence informed en/of niet toepasbaar binnen het onderwijs. Er wordt daarom binnen Npuls hard gewerkt aan een geschikt raamwerk voor AI-geletterdheid in het onderwijs. Dat komt nog voor de zomer beschikbaar, inclusief handvatten voor gebruik binnen de instelling, de opleiding en het vak. 

Wat betekent AI-geletterdheid voor docenten en studenten?

Wat is AI-geletterdheid, wat verstaan we daar eigenlijk onder? Wat betekent AI-geletterdheid voor docenten, en voor studenten? En hoe kunnen we de AI-geletterdheid van beide groepen ondersteunen? Met deze vragen gaat de groep in twee groepen uiteen in de break-out room. Vrijwel iedereen is het erover eens dat AI-geletterdheid betekent dat je begrijpt wat AI is en hoe het werkt. Daarbij hoort ook: weten wat je met AI kunt en vooral ook weten wat je er beter niet mee kunt doen. Verantwoord AI-gebruik en kritische vaardigheden dus – ook die horen bij AI-geletterdheid van docenten en studenten. 

AI is voor studenten anders dan voor docenten

Als je aan studenten zou vragen wat AI-geletterdheid voor hen betekent, krijg je waarschijnlijk een antwoord in de trant van: weten welke AI-tools je kunt gebruiken om opdrachten snel te kunnen maken. Als je dezelfde vraag aan docenten zou stellen, krijg je vermoedelijk heel andere antwoorden. Vanuit de groep komen de reacties op de vraag wat AI-geletterdheid betekent voor docenten grotendeels op hetzelfde neer. Docenten moeten op de hoogte zijn van wat studenten met AI doen. Hun taak is vervolgens om studenten meer te leren over AI-gebruik, zoals de beperkingen en mogelijkheden van AI, maar ook het aanleren van broodnodige vaardigheden zoals kritisch denken.

Ondersteuning van beide doelgroepen

Duidelijk is dat docenten ondersteuning nodig hebben bij AI-geletterdheid en de ontwikkeling van kennis en vaardigheden waarmee zij studenten weer verder kunnen helpen.  Wat is daarvoor nodig? Vanuit de groep komen verschillende ideeën, zoals AI-trainingen en e-learnings, maar ook de ruimte en de juiste licenties om ervaring op te doen met AI. Daarnaast is het nodig dat de eigen instelling een helder beleid en duidelijke richtlijnen heeft voor AI-gebruik. Aandacht voor het beroepenveld is eveneens nodig. Docenten moeten op de hoogte zijn van ontwikkelingen: hoe verandert AI het beroepenveld en welke vaardigheden hebben studenten straks nodig wanneer zij de arbeidsmarkt betreden? 

Ook studenten hebben ondersteuning nodig bij (het vergroten van) hun AI-geletterdheid. Docenten spelen daarbij logischerwijs een belangrijke rol, maar bij voorkeur niet op een veroordelende manier. Studenten hebben veel baat bij training of onderwijs waarin ze basiskennis over AI en benodigde vaardigheden opdoen. Wat ook als idee naar voren komt uit de groep, is de mogelijkheid om studenten en docenten samen te laten oefenen met AI. De ruimte om AI-tools gebruiken en samen te ontdekken wat wel en niet kan, wat wel of geen verantwoord AI-gebruik is. 

Tot slot

Dat brengt ons weer terug bij het begin van de sessie. AI-geletterdheid is in het onderwijs van essentieel belang, voor docenten én studenten. Op basis het onderzoek naar AI- en datageletterdheid door Npuls komen binnenkort een raamwerk en praktische handvatten beschikbaar. Hiermee kunnen docenten en studenten worden ondersteund.  

Omslagfoto door Wesley Tingey via Unsplash