Vijf verrassende voorbeelden van XR in het onderwijs

PleitVRij de virtuele oefenrechtbank

De oefenrechtbank is een niet te missen onderdeel van de meeste juridische opleidingen. Een oefenrechtbank optuigen en alle studenten aan bod laten komen in verschillende rollen is wel een uitdaging. De meeste bacheloropleidingen Rechtsgeleerdheid / Rechten hebben namelijk grote aantallen (eerstejaars)studenten. Enkele jaren geleden dachten Sylvia Moes (Innovatiemanager VU Amsterdam) en Gert-Jan Verheij (Onderwijstechnoloog RUG) na over een manier waarop je Virtual Reality (VR) zou kunnen inzetten om studenten elkaar 'live’ te laten ontmoeten. Dat groeide uit tot het project PleitVRij: een virtuele oefenrechtbank. Met een VR-bril op staan studenten midden in de rechtszaal en ervaren zij al in hun eerste jaar hoe het er daar aan toegaat. Het project werd in 2018 tot uitvoer gebracht met behulp van de stimuleringsregeling open en online onderwijs.

PleitVRij groeide uit tot een samenwerking tussen studenten en docenten van de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam. Wat PleitVRij bijzonder maakt, is dat studenten van de verschillende universiteiten met elkaar meekijken in de virtuele oefenrechtbank en elkaar feedback kunnen geven. De feedback wordt dus objectiever en betrouwbaarder. Lees hier meer over dit  bijzondere project. En bekijk hier een korte video over PleitVRij. Inmiddels is er ook een vervolgproject: ‘Leren met Virtual Reality: The Next Level’. Dit project bouwt voort op Pleitvrij en is bedoeld om rechtenstudenten in een VR-omgeving te laten oefenen met pleiten in een rechtszaal. Het project richt zich nadrukkelijk op stressbestendigheid en studentwelzijn. Lees er hier meer over.

Orde in de virtuele kleuterklas

De klas in het gareel houden is een belangrijke vaardigheid voor beginnende leerkrachten. Een skill die studenten liefst al hebben geoefend voordat ze stage lopen in de praktijk. Het project ‘Orde in de Virtual Reality kleuterklas’ creëert realistische leersituaties waarin PABO-studenten kunnen oefenen met klassenmanagement in de kleuterklas. Met een VR-bril op wanen studenten zich in een echte klas, met leerlingen die onder tafel liggen, andere dingen doen of gewoon niet luisteren. Medestudenten en docenten kijken mee, waardoor studenten na afloop ook kunnen uitwisselen hoe zij het zouden aanpakken. Bovendien kunnen studenten ontvangen feedback direct toepassen in de virtuele kleuterklas. Orde in de VR kleuterklas begon als een Comeniusproject en is vervolgens verder ontwikkeld vanuit de Stimuleringsregeling open en online onderwijs van SURF. Bekijk hierboven een filmpje waarin projectleider Dr. Jolien Mouw meer over het project vertelt.

Levensechte brandsituaties in de Fire Safety module

Hoe laat je studenten grondig en realistisch oefenen met brand blussen in een vliegtuig, zonder de hoge kosten van een brandoefening op Schiphol? Het antwoord daarop is levensecht oefenen in Virtual Reality. Voorheen kregen studenten van de opleiding Luchtvaartdienstverlening aan het Deltion College theorie en een rollenspel. Maar de docenten merkten dat dit niet realistisch genoeg is om echt goed voorbereid te zijn op zulke situaties. Eén keer per jaar gingen studenten daarom naar de KLM-hal op Schiphol waar ze een echte brand blussen. Dat kon maar eens per jaar vanwege de hoge kosten die de organisatie van zo’n dag met zich meebrengt. En wat te doen als studenten deze dag onverhoopt missen?

De VR-module Fire Safety helpt studenten om ze beter voor te bereiden op echte brandsituaties, en er kan vaker worden geoefend. De ervaringen zijn positief: studenten weten beter wat ze moeten doen en ze leren van hun fouten. Het gevoel van veiligheid is groot, want het vliegtuig stort niet neer als een student de brand niet op tijd vindt. Studenten ervaren met de VR-module bovendien dat ze de theorie echt nodig hebben om de gevaarlijke situatie op te lossen. De docenten merken dan ook dat de module als motivator werk om de theorie beter onder de knie te krijgen. De VR-module kwam tot stand in samenwerking met KLM. Lees meer over het Fire Safety project in deze uitgave van het Versnellingsplan.

VR en 3D-theater: een nieuwe werkvorm

Bij de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is de opleiding Archeologie bezig om VR te combineren met een 3D-theater. Eerst gaan studenten zelf aan de slag om een model te maken met een VR-applicatie. Daarna bekijken betrokken studenten en docenten de gemaakte modellen in een 3D-theater. Het 3D-theater heeft een scherm met curve en een doorsnede van maar liefst 8,5 meter. Op dit moment wordt de werkvorm vooral ingezet voor studenten Archeologie, ter voorbereiding op hun reis naar een archeologische vindplaats. Een groot bijkomend voordeel van deze werkvorm: het biedt uitkomst voor studenten die (tijdelijk) niet naar een archeologische vindplaats kunnen afreizen, zoals tijdens de coronapandemie.

Momenteel wordt de werkvorm ontwikkeld in combinatie met een al eerder gemaakte VR-applicatie voor de masteropleiding Archeologie. Het plan is om de werkvorm met het 3D-theater breder in te zetten met verschillende VR-applicaties, bijvoorbeeld binnen de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen en het vakgebied Chemie. En in de toekomst kunnen docenten aan de RUG de werkvorm mogelijk ook op een multidisciplinaire manier inzetten, waarbij studenten uit verschillende faculteiten samenwerken vanuit een rol die past bij hun toekomstige beroepsgebied. In deze uitgave van het Versnellingsplan lees je meer over dit innovatieve project.

VR voor meer kennis over laaggeletterdheid

In Nederland zijn zo’n 2,5 miljoen laaggeletterden; toch weten de meeste mensen hier maar weinig vanaf. Het gat tussen kennis over en de realiteit van laaggeletterdheid zorgt voor veel frustratie en onbegrip bij laaggeletterden zelf en bij mensen die met hen in aanraking komen. Ook zorgt het vaak voor stagnatie in behandelingen door een zorgverlener en in andere situaties waar een laaggeletterde hulp vraagt aan een beroepsbeoefenaar. Binnen de HAN University of Applied Sciences (HAN) is een paar jaar geleden de leergemeenschap Laaggeletterdheid opgericht. Zo kwam de VR-simulatie over laaggeletterdheid tot stand. Zo leren zowel studenten en docenten van de HAN, als mensen buiten de HAN, over laaggeletterdheid en hoe ze dit onderwerp kunnen bespreken met hun cliënten/patiënten. Lees meer over dit praktijkvoorbeeld van VR in de uitgave van het Versnellingsplan.

September de maand van XR

Dit artikel werd geschreven in het kader van de 'maand van XR'. Meer lezen? Je vindt hier nog meer inspirerende voorbeelden van XR in het onderwijs en veel interessante informatie over XR.

Foto door Ussama Azam via Unsplash