Docentprofessionalisering voor Active Learning Classrooms

Verslag webinar Mosaic Fellows Roundtable: Faculty Development in ALCs 12 maart 2021 door, Digna van den Broek, ROC Nova College Haarlem, Digna Van Den Broek | LinkedIn.

Het universiteitbrede programma biedt docenten gedurende een volledig academisch jaar de mogelijkheid zelf ervaring op te doen met active learning spaces. Tijdens de bijbehorende interactieve sessies met andere Mosaic Fellows, bespreken docenten hun ervaringen en proberen deze een stap verder te brengen om op deze manier de kwaliteit van het onderwijs een forse impuls te geven. Werkplekleren pur sang dus waarbij de gedachte is dat dit uiteindelijk ook bijdraagt aan ontwikkeling van een lerende cultuur binnen de organisatie.

Active learning as outcome
Tracey had twee belangrijke vragen. Wat was voor jou nu de grootste opbrengst van dit traject en wat zie je aan opbrengsten bij jouw studenten? Halen we de opbrengsten die we verwachten met dit programma?

De vragen sloegen duidelijk aan. Allereerst viel op dat de docenten eensgezind waren in hun ervaring; door dit programma waren zij gegroeid in hun rol van vormgever van het onderwijs en dit vertaalde zich in betere resultaten van hun studenten en een toegenomen werkplezier met hun klassen.

Ten aanzien van de docenten was de mindshift die zij bij zichzelf ervoeren, de meest opvallende opbrengst. Was het klaslokaal vóór deelname aan het programma simpelweg een omgeving waarin je je les gaf; na het programma was de leeromgeving onderdeel van het onderwijsconcept. Het is juist de leeromgeving die bepaalde activiteiten mogelijk maakt of stimuleert. Door te spelen met de leeromgeving, kun je spelen met leeropbrengsten. Deze opbrengsten kunnen ontstaan op het moment dat de studenten de interactie met elkaar, met de groep en met de docent aangaan.

Vormgeven van het onderwijs valt dan samen met het vormgeven van de interactie. Dit gebeurt op een zeer bewuste manier. Het is niet een kwestie van ‘maak maar groepjes’ maar van beredeneren welke interactie op welke manier tot de gewenste leeropbrengsten leidt?

Het klaslokaal is hiermee in feite geconceptualiseerd.  De docenten definieerden het ‘klaslokaal’ niet als de fysieke ruimte, maar als de leeromgeving waarin onderwijsactiviteiten geregisseerd plaatsvinden. Dit kan dus zowel een fysieke als een digitale leeromgeving zijn.

Evaluaties van het online onderwijs laten zien hoe ingewikkeld het vormgeven van de digitale leeromgeving nog voor veel docenten is. Dit heeft niet alleen met de technische vaardigheden van de docent te maken, maar ook met het wel/niet denken vanuit active learning. Active learning digitaal vormgeven, vraagt andere competenties dan dit fysiek vormgeven maar de gedachtegang is hetzelfde; hoe zorg ik voor de juiste interactie op het juiste moment?

De mindshift ontstond niet vanzelf bij de docenten van dit programma. Doordat docenten enerzijds zelf aan de slag moesten in active learning spaces en anderzijds regelmatige sessies hadden met de peers van het programma, kregen de docenten stap voor stap meer grip op de materie en raakten gaandeweg steeds meer gepassioneerd omdat ze zowel bij zichzelf als bij hun studenten opbrengsten merkten.

More engaging, more active and more collaborating

Het gevoel zelf harder aan de slag te zijn dan hun studenten, komt bij deze docenten beduidend minder voor. Hun studenten zijn “more engaged, more active and more collaborating.” Eén docent merkte bijvoorbeeld ineens op dat er tegenwoordig veel meer reuring is in zijn klaslokaal; er vinden vooral gepassioneerde gesprekken plaats. Een andere docent gaf aan dat hij niet alleen in de groepen meer actie ziet, maar ook tussen de groepen.

Inclusiviteit bleek ook een belangrijke opbrengst. Een student in een rolstoel kwam bijvoorbeeld weinig uit de verf in een traditioneel klaslokaal met een busopstelling. “Op het moment dat ik het klaslokaal zo inrichtte dat deze student zich vrij tussen de groepen kon bewegen, zorgde hij voor een enorme dynamiek; hij bleek een geweldige gangmaker” Dit leerde de docent zeer nauwkeurig na te denken over wat nodig was om alle studenten een vanzelfsprekend onderdeel te laten zijn van de interactie?

Deze opbrengsten ontstonden niet vanzelf. Sommige studenten voelden zich in eerste instantie geïmponeerd door de technologie in het klaslokaal. Anderen hadden duidelijk moeite met de veranderende rol van de docent en ook van henzelf. Stilletjes achterover zitten is een active learning space geen optie. Met de rug naar de docent zitten, voelde soms ingewikkeld. Dat de les niet meer bestond uit lectures, was ook even wennen. Maar gaandeweg pakten ook de studenten hun nieuwe rol steeds meer op. Eén docent gaf aan dat zijn studenten tegenwoordig het klaslokaal al naar eigen smaak ingericht hebben op het moment dat hij de klas binnenkomt.

Exciting possibility to grow
Ook na het programma gevolgd te hebben, blijven veel docenten op de één of andere manier aangehaakt bij dit programma. Dit is opvallend. Onderwijs vormgeven vanuit interactie staat centraal in active learning; dit zorgt voor engagement en bevlogenheid. Ditzelfde engagement werd door de geïnterviewde docenten ook zeer sterk gevoeld binnen dit programma. De peergroep zorgde voor inspiratie en hield de passie om het onderwijs te willen verbeteren, continue levend. Er was ook het gevoel bij een ‘beweging’ te horen. Een beweging die vanuit het principe van de olievlekwerking op een inspirerende manier instellingsbreed leren van en met elkaar stimuleert.

Lessons learned
De geïnterviewde docenten adviseerden de luisteraars om ruimten te creëren waar docenten elkaar kunnen ontmoeten en inspireren en vriendschappen kunnen ontstaan. Juist ook het persoonlijke stuk hadden zij als belangrijk ervaren.

Ikzelf zou een stap verder willen gaan en juist het programmatisch vormgeven van docentprofessionalisering naar het voorbeeld van Mosaic Fellows Program binnen Nederland willen promoten vanuit de elementen active learning, werkplekleren, experimenteren en leren van en met elkaar. Eerder is al op deze community site beschreven hoe Mosaic hun docentprofessionalisering heeft aangepakt.

Koffie break
Wilt u meer weten over dit onderwerp? In de koffie break Lokalen anders inrichten: goed voor de student én docent Koffie break met Digna van den Broek ga ik samen met Petra Wentzel (SURF) dieper in op dit onderwerp.

Webinar Recourses
Na afloop van de webinar deelde Tracey Birdwell onderstaande informatie. Doe er uw voordeel mee!

If you would like to re-watch the webinar, this is the link for the recording: https://iu.mediaspace.kaltura.com/media/t/1_40crzolb

The following are resources mentioned during the webinar:

• The Fellows Program – For more on the Fellows program, check out our website.
• Fellows Research – For more on Fellow’s research on active learning classrooms, check out our research page.
• Supporting faculty – An article on supporting faculty in active learning classrooms.
• The Senior Fellows program - An article on the development of the Senior Fellows program.