Barend Last – Universiteit Maastricht
Download hier de presentatie van Barend
Barend Last is specialist Blended learning & Learning spaces aan de Universiteit Maastricht en schreef onlangs een artikel over hoe we het hoger onderwijs vorm kunnen geven in de 1,5-meter-samenleving. Hij geeft de theoretische inleiding bij dit webinar en doet dit aan de hand van “Community of Inquiry”.
Onderwijs heeft meerdere functies. Ten eerste heeft het als doel om kennis en vaardigheden over te brengen (kwalificatie). Ten tweede faciliteert het de ontwikkeling van studenten tot zelfhandelende individuen (subjectivering). Tot slot bereidt onderwijs studenten voor om een betrokken lid van een gemeenschap te worden (socialisatie). Onderwijs is altijd een mix van deze drie functies. Na de overstap op online onderwijs in maart is er echter voornamelijk gefocust op kwalificatie. Juist de campus, die bij online onderwijs wegvalt, speelt een grote rol speelt in de socialisatie en subjectivering.
Toch zijn er talloze voorbeelden te noemen waarbij socialisatie online wel kan ontstaan. Denk maar aan online gamen, online daten en het onderwijs aan de Open Universiteit. In het hoger onderwijs is online socialisatie dus ook mogelijk. Hoe we dat kunnen bereiken kan worden uitgelegd aan de hand van het “Community of Inquiry” model. Dit heeft als doel een optimale leerervaring te creëren door middel van drie pilaren:
- ‘Cognitive presence’ - De student is actief bezig met het verwerven van kennis en het verwerken van leerinhoud, bijvoorbeeld door middel van zelfreflectie en feedback ontvangen.
- ‘Social presence’ - Studenten presenteren zich als echte mensen, door hun persoonlijke kenmerken te laten zien. Hierbij is het belangrijk dat er een veilige gemeenschap wordt gecreëerd met transparantie en vertrouwen als basis.
- ‘Teaching presence’ - De docent geeft richting en faciliteert de social en cognitive presence op zo een manier dat de leerdoelen worden behaald.
Met dit model kunnen richtlijnen voor het online onderwijs worden bepaald, zoals het faciliteren van onderlinge samenwerking, interactie en actief leren. Mocht je meer willen weten over het ontwerpen van online onderwijs aan de hand van de Communities of Inquiry, dan raden we dit artikel aan.
Na deze uitleg van Barend vertelt student Hugo Hegeman kort over het perspectief van studenten hierop. Hugo studeert Urban Governance aan de Erasmus Universiteit en is als beleidsmedewerker betrokken bij het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). Hij beaamde dat socialisatie bij studenten werd gezien als een belangrijke factor in opdoen van kennis. Op dit moment is deze socialisatie vaak binnen online onderwijs nog niet formeel geregeld. Soms wordt dit spontaan door studenten zelf georganiseerd, bijvoorbeeld door online gamen na een projectgroep en deze ondertussen nabespreken. Er zijn ook voorbeelden te noemen waarbij dit wel formeel is ingeregeld, zoals het discussiëren in digitale kamers.
Janneke Louwerse – Hogeschool Rotterdam
Download hier de presentatie van Janneke
Janneke Louwerse is docent aan de Hogeschool Rotterdam bij de lerarenopleiding Talen en is lid van het ComeniusNetwerk. Haar Comeniusproject, waar ze in dit webinar iets over vertelt, staat in het teken van online binding.
Janneke begint haar verhaal door te benadrukken hoe belangrijk is om bepaalde componenten van het onderwijs af te wisselen. Ten eerste moeten er verschillende vormen van contacttijd zijn, zoals fysieke lessen, online klassikale lessen en bijeenkomsten van leerteams. Ten tweede moeten er verschillende werkvormen gebruikt worden. Denk hierbij aan forumdiscussies, peerfeedback, testjes, elevator pitches of het maken van een mind map. In deze werkvormen worden de verschillende modaliteiten, zoals spreken, luisteren, schrijven en lezen gestimuleerd.
De leerteams waar Janneke over spreekt zijn kleine ‘communities of learners’ van maximaal vier studenten. De studenten rouleren vier duidelijk omschreven taken: organisator, onderzoeker, criticus en afsluiter. Het leerteam wordt begeleid door een docent, die aanwezig is bij een deel van de bijeenkomsten en een planning en format aanbiedt. Elk leerteam heeft ook een eigen online leeromgeving. Het leerteam kiest een eigen naam en de studenten stellen zichzelf voor met een video. Ook kunnen er op die omgeving meetings worden geopend.
De leerteams worden zorgvuldig ingedeeld, want de binding met de studie hangt hier aan het begin van de studie sterk vanaf. Studenten hebben hier zelf ook invloed op. Ze maken kort met elkaar kennis en geven een voorkeur aan voor hun leerteam. Deze leerteams blijven dan één periode, dus tien weken, of een halve periode bij elkaar.
Hier reflecteert Hugo weer kort op. Hij merkt dat er bij studenten ook behoefte is aan begeleiding en structuur bij projectgroepen. Studenten worden op een gegeven moment ook ‘Zoom-moe’, met als resultaat dat sociale bijeenkomsten, die vaak niet verplicht zijn, een lagere prioriteit krijgen.
In de chat worden ook enkele vragen gesteld over de inclusiviteit. Studenten zijn volgens Hugo bereid om een prioritering aan te brengen en om voorrang te geven aan eerstejaars en studenten met slechte faciliteiten bijvoorbeeld om eerder terug keren naar de campus.
Op de vraag hoe er in deze leerteams wordt gereflecteerd, antwoordt Janneke dat je niet te veel moet reflecteren. Er is een aparte rol binnen het leerteam toegespitst op evalueren en verder is het voor docenten van belang om bijeenkomsten bij te wonen of de moderator te vragen hoe het gaat.
Nicole van den Braak – Avans Hogeschool
Download hier de presentatie van Nicole
Nicole van den Braak is de laatste spreker van dit webinar. Zij is docent en de coördinator studentbegeleiding bij de Academie voor Technologie van Gezondheid en Milieu (ATGM) aan Avans Hogeschool. Ze heeft samen met studenten en docenten na de overstap op online onderwijs het ATGM café opgezet op Teams en Instagram. Het doel van dit café is om met elkaar in contact te blijven en samen met elkaar structuur en motivatie te behouden. Studenten geven elkaar bijvoorbeeld challenges, er is een Discord server en er zijn chat- en coachcafés.
Dit is niet het enige dat de academie doet om studenten te binden en begeleiden. Normaal gesproken worden kwetsbare studenten al extra begeleid en wordt de studievoortgang gemonitord zodat er op tijd kan worden doorverwezen naar een studiecoach. Hier wordt nu nog meer op gelet. Nieuwe initiatieven binnen de opleiding zijn naast het ATGM-café, het stimuleren van samen studeren en ‘labpartner-in-je-oor’. Dit laatste is een pilot waarin studenten in duo’s op het lab werken. Per week wordt er afgewisseld wie er op het lab staat en wie er digitaal meekijkt.
Nicole vertelt ook over hoe haar academie de binding van de toekomstige eerstejaars aanpakt. Er worden in het eerste jaar projectgroepen gevormd, die meteen de tutorgroepen zijn. Zij worden begeleid door een studieloopbaanbegeleider en een studententutor. Omdat deze groep het gehele studiejaar bij elkaar blijft, treedt er een sterke binding op. Om nieuwe studenten wegwijs te maken is er een aantal jaar geleden al een MOOC “hoe overleef ik de eerste weken van ATGM” gemaakt. Door de huidige situatie worden ook andere delen van de introductie en de intake online georganiseerd.
Hugo reageert. Hij vindt dit erg mooie initiatieven. Ze laten zien dat studenten worden gezien en dat is op dit moment erg belangrijk. Contact tussen docenten en studenten zie je nu soms juist meer, aangezien hier ook meer aanleiding voor is. Wel gebeurt dit op dit moment nog vaak online, dus het zou fijn zijn om dit steeds meer fysiek op 1,5 meter afstand plaats te laten vinden.
Nazit
Na het webinar was er een mogelijkheid om na te praten. De webinar kon in een wat vrijer format worden nabesproken en er werden nog wat vragen aan de sprekers gesteld. Hierin werden onder andere de voordelen van student-lead initiatieven besproken, academic families waarin eerstejaars niet alleen met elkaar kennismaken, maar ook met ouderejaars en leraren, en de combinatie van fysiek en online onderwijs.
0 Praat mee