‘Een toets moet een succesmoment zijn, niet iets om bang voor te zijn’

Wat is je drijfveer om aan digitaal toetsen te werken?

“Een oud-directeur en een oud-coördinator inspireerden mij om met digitaal toetsen aan de slag te gaan. Zelf wilde ik niet. Zij gaven me veel ruimte, vertrouwen, en goede feedback - én ze hadden grote inhoudelijke kennis. Digitaal toetsen was twaalf jaar geleden bij hogescholen nog niet zo goed ontwikkeld en georganiseerd. Er was veel kritiek, zoals angst voor fraude. Ik kreeg de opdracht om digitaal toetsen bij Avans gedegen op te zetten. Ik implementeerde het digitale toetsplatform RemindoToets. Inmiddels ben ik door het toetsvirus gegrepen.”

Wat maakt toetsen interessant voor jou?

“Toetsen raakt bijna alles in het onderwijs! Het heeft onderwijskundige, technische, en logistieke aspecten. Het gaat over organiseren en professionaliseren. Je hebt met van alles en iedereen in de instelling te maken.”

Wat wil je bereiken?

“Voor mij is het heel belangrijk dat je zo toetst dat een student kan laten zien wat hij kan en zelf de regie heeft. Ik zie dat nog veel mensen toetsen om te kijken wat studenten niet weten... Met formatief handelen kun je het toetsproces zo inrichten dat je studenten inzicht geeft in wat al goed gaat en met goede feedback vertellen wat nog beter kan - en hoe. Ik ben fan van het zwemdiplomamodel. Tijdens het leren zwemmen moet je heel hard werken. Het afzwemmen is een feestje waarbij je laat zien wat je kan! Een assessment is voor mij geslaagd als ik niet eindeloos vragen hoef te stellen - als de student zelf uitlegt wat hij gedaan heeft en wat hij nu kan."

Hoe draag jij nu als ICTO-coach bij aan digitaal toetsen en ontwikkelen?

‘Ik werk aan zo toekomstbestendig mogelijk toetsbeleid voor de Academie. Daarnaast ondersteun ik de moduleteams bij het (waar gewenst) integreren van digitaal toetsen in het curriculum. Ik buig me over vragen als hoe zet je een valide toets op; en welke middelen zet je in? Hoe zorg je dat docenten geprofessionaliseerd zijn? Hoe zorgen we dat toetsen AI-proof en op de huidige beroepspraktijk zijn afgestemd?"

Wat heeft nu prioriteit bij jullie?

“We werken nu aan e-portfolio’s per onderwijsmodule. Als het aan mij ligt gaan we ook werken met e-portfolio’s voor de hele opleiding. Daarmee krijgen studenten inzicht in hun ontwikkeling en bij het denken over de vervolgstappen. Een e-portfolio helpt studenten bij reflectie op hun leerproces en motivatie. Daarnaast richten we ons op authentiek toetsen. Studenten moeten tijdens de toetsen de software kunnen gebruiken die wordt gebruikt in het werkveld.”

“Ook GenAI vraagt veel aandacht! Je wilt niet dat studenten GenAI gebruiken zonder dat te vermelden en dat docenten constant aan het controleren zijn of GenAI gebruikt is. AI kan zowel studenten als docenten helpen bij het leerproces. Het is wel belangrijk dat studenten inzicht geven in wat ze zelf doen en waar ze AI voor gebruiken. De AI-waaier van het ROC Twente vind ik een mooie tool. Die zorgt ervoor dat docenten en studenten vooraf een gesprek over AI-gebruik hebben en dat studenten vooraf helderheid hebben of en hoe AI gebruikt mag worden. We onderzoeken nu wat de impact is van AI op het vakgebied en wat dit voor ons curriculum en onze toetsen betekent.”

Waaraan hebben docenten nu behoefte als het gaat om toetsen?

“Docenten willen helderheid over AI-gebruik. Ze zijn vooral bang voor fraude. Sommigen zijn nieuwsgierig, anderen zijn angstig omdat ze er geen grip op hebben. AI is nu een focusonderwerp op onze studiedagen, en we bieden hands-on ondersteuning.”

Hoe zorg je voor draagvlak voor AI-gebruik in het onderwijs?

“Verder laten we studenten presentaties geven aan docenten en werkgevers over hoe zij AI nu al inzetten in het werkveld en wat dat oplevert. Dat maakt het concreet en we zien dat deze presentaties veel indruk maken op docenten en werkgevers. We hebben de luxe dat onze studenten een informatica-opleiding volgen. AI kan docenten ook helpen bij het maken van toetsvragen en rubrics, waardoor ze meer tijd krijgen om de dingen te doen die er echt toedoen.”

Wat is je belangrijkste inzicht van de afgelopen jaren?

"Dat toetsen een holistisch proces is. Een verandering in het toetsproces kan gevolgen hebben voor andere onderdelen van de organisatie. Bij de implementatie van RemindoToets leerde ik: je moet het niet alleen willen doen. Je hebt een multidisciplinair team met specialisten nodig die goed met elkaar afstemmen. Ik ben er trots op dat we een team hebben kunnen vormen dat gezamenlijk ging voor het beste proces. De uitdaging is nu om deze aanpak te vertalen naar de nieuwe situatie, AI en toetsen, waarin je weer te maken hebt met nieuwe spelers zoals werkgevers.”

Wat is jouw droom voor de toekomst van toetsen?

“Mijn droom is dat toetsen voor studenten een succesmoment wordt in plaats van iets om tegenop te zien. Als we formatief handelen structureel inzetten, kunnen we dat bereiken. Formatief handelen biedt ook docenten meer houvast. Die krijgen beter inzicht wat wel of niet werkt.”

Wat doe je als kernteamlid Digitaal Toetsen?

"Ik zit al zo’n tien jaar in het kernteam. Het biedt me de kans om buiten mijn eigen instelling te kijken en een netwerk te bouwen. Het daagt me uit breder te kijken naar toetsen. Er zijn vertegenwoordigers uit wo, hbo en mbo. Je hoort over de laatste ontwikkelingen. We komen met de drie vertegenwoordigers uit het hbo ook apart samen om te spreken over hbo-uitdagingen als de rol van het werkveld en e-portfolio’s. Mijn deelname aan het kernteam houdt me scherp!"

Maak ook kennis met deze andere leden van het Kernteam Digitaal Toetsen

• Ludo van Meeuwen, TU/e (voorzitter): “Onderwijsinstellingen moeten zorgen dat Edtech-leveranciers geen monopolie kunnen verwerven” | SURF Communities
• Carmen Rikkink (lid): Lerend Kwalificeren in het mbo: de kansen en uitdagingen voor toetsen | SURF Communities
• Silvester Draaijer (lid): ‘ICT en AI kunnen toetsen efficiënter maken en het leerproces verbeteren!’ | SURF Communities