Lotte Kips
| Onderwijskundig schrijver @ SURF | community coach @ HvA | Eigen… Meer over Lotte Kips
Interactie verbetert online leren
Interactie leidt tot leren en interactie speelt een belangrijke rol bij actief leren. Uit onderzoek weten we dat actief leren ervoor zorgt dat studenten meer betrokken zijn en beter presteren. Meer dan wanneer ze passief luisteren naar hoorcolleges. Actief leren leidt ook tot hogere prestaties, zo blijkt uit onderzoek. Interactie vindt in een fysieke onderwijsruimte al gauw op een natuurlijke manier plaats: studenten gaan in groepjes uiteen of doen een opdracht met hun buurman of -vrouw. Bij online onderwijs is dat natuurlijk anders. Structuur is nodig om interactie te faciliteren in het live online onderwijs. Zonder structuur gaan studenten al gauw in hun eentje aan de slag.
Het belang van structuur voor interactie op afstand
In zijn algemeenheid speelt structuur een grote rol in effectieve didactiek, zo weten we uit onderzoek. Lees meer over het belang van structuur en hoe je die aanbrengt in het boek Wijze lessen. 12 bouwstenen voor effectieve didactiek. Merrill en Turner stellen dat uit onderzoek blijkt dat structuur de sleutel is tot effectief groepswerk. Het gevaar is namelijk dat studenten groepsopdrachten al snel als nutteloos tijdverdrijf zien. Vooral wanneer niet duidelijk is waaróm ze de opdracht in groepsverband moeten doen, of wanneer het groepswerk rommelig is georganiseerd.
Structuur kan ook bijdragen aan inclusiviteit. Uit onderzoek naar tweedetaalverwerving bijvoorbeeld blijkt dat cognitief uitdagend onderwijs met veel structuur bijdraagt aan inclusiviteit. Structuur omvatte in dit geval onder andere instructies met een logische volgorde, duidelijke rolverdeling binnen de groep en transparante taken.
En tot slot helpt structuur om productieve en inclusieve interactie op afstand te creëren, zo stellen Turner en Merrill. Ze doelen daarmee op structuren die zowel de processen van groepswerk ondersteunen als de interactie. En interactie is immers belangrijk voor vele vormen van actief leren. Als structuur zó belangrijk is, wat kunnen we dan doen om studenten meer structuur te bieden in live online onderwijs?
Manieren om structuur aan te brengen in live online onderwijs
Turner en Merrill doen een flink aantal suggesties om meer structuur aan te brengen in live online onderwijs. Sommige daarvan zijn intussen wellicht al gemeengoed geworden in online onderwijs. We zetten ze kort voor je op een rij.
1. Maak duidelijk wat het doel van een opdracht is
Wat is het doel van de opdracht? Welk resultaat wil je dat studenten met deze opdracht bereiken? Het lijkt een open deur, maar als het doel niet duidelijk is, zien voor studenten er het nut er niet van in.
2. Geef duidelijke uitleg bij een taak
Soms betekent dat nog even de tijd nemen voor vragen van studenten. Ook nadat ze de uitleg al hebben gelezen of gehoord. En soms is de uitleg voor studenten toch niet zo helder als je zelf denkt.
3. Ontwikkel duidelijke en specifieke opdrachten
Hoe specifieker de opdracht, hoe beter het resultaat. Een specifieke opdracht zorgt ervoor dat studenten weten wat ze moeten doen, en welk resultaat er van ze verwacht wordt. Het doel is duidelijk en de criteria helder.
4. Presenteer de opdracht op een slide en licht deze mondeling toe
Voor studenten is de opdracht helderder wanneer ze die op de slide zien staan, terwijl de docent hem ondertussen toelicht. En plak de opdracht ook in de chat. Dan kunnen studenten de opdracht nog teruglezen wanneer ze in een breakoutroom zitten.
5. Faciliteer een structuur voor interactie…
Zorg dat er een structuur is dat het interactieproces stroomlijnt. Dan hoeven studenten daar niet over na te denken en kunnen ze zich richten op hun werkelijke taak.
6. … waarin studenten zich kunnen voorbereiden op groepsinteractie
Geef studenten bijvoorbeeld een paar minuten de tijd om zelf na te denken over de opdracht. Pas daarna start het groepswerk. Op die manier zijn studenten beter voorbereid op de groep en wat ze daarin willen bespreken.
7. … waarin studenten beurten kunnen nemen
Online gaat beurten nemen minder natuurlijk dan in een fysieke ruimte. Zorg daarom voor een structuur waarin alle studenten aan de beurt komen en interactie op gang komt. Bijvoorbeeld door simpelweg het rijtje af te gaan op alfabetische volgorde van achternamen.
8. … waarbij studenten aan de slag gaan met de inhoud
Graphic organizers zijn een effectieve manier om studenten te stimuleren om aan de slag te gaan met de stof. Uit onderzoek blijkt dat graphic organizers leren ondersteunen: ze integreren nieuwe kennis met de aanwezige voorkennis. Zorg dat studenten bij de graphic organizers kunnen via bijvoorbeeld een Google Doc, en dat ze met elkaar over de inhoud kunnen discussiëren. In bouwsteen 1 (activeer relevante voorkennis) van het boek Wijze lessen. 12 bouwstenen voor effectieve didactiek vind je meer informatie en voorbeelden van advanced organizers zoals deze.
9. Benadruk het nut van cameragebruik, maar stel het niet verplicht
Je medestudenten kunnen zien terwijl ze praten, helpt natuurlijk met het op gang brengen van interactie. En elkaar kunnen zien versterkt het gevoel van verbondenheid en vertrouwen. Desondanks kunnen studenten legitieme redenen hebben om hun camera uit te laten – en dat is OK.
10. Ga langs in de breakoutrooms bij groepsopdrachten
Langsgaan in de breakoutrooms, zoals je normaal gesproken in de onderwijsruimte bij alle groepjes langs zou gaan. Het geeft je de gelegenheid om vragen te beantwoorden en te peilen of studenten de stof begrijpen. De auteurs raden wel aan om camera en microfoon uit te zetten, en alleen in te grijpen wanneer de studenten dat vragen.
11. Stimuleer dieper leren met een debriefing
Vraag studenten om terug te rapporteren wat er in de breakoutrooms is besproken. Debriefen werkt namelijk twee kanten op. Het geeft studenten het gevoel dat de groepsopdracht van belang is. En het geeft docenten de mogelijkheid om na te gaan of studenten de stof begrijpen, en om kritisch denken over het onderwerp te stimuleren.
0 Praat mee