Tips voor goed hybride onderwijs - Highlights uit het webinar op 12 maart 2021

Hybride onderwijs kent de nodige uitdagingen, op technisch en didactisch gebied. Op 12 maart 2021 organiseerde de Vraagbaak Online Onderwijs daarom het webinar ‘Goed hybride onderwijs: tips & tricks’.

Bekijk hieronder de opname van het webinar.

Tips en tricks voor goed hybride onderwijs

Eerst gaf Marijn Post (HAN) een korte uitleg over de definitie en de verschijningsvormen van hybride onderwijs. De sheets van Marijn kun je hier teruglezen. En in dit artikel lees je meer over hybride onderwijs en virtual classrooms. Daarna deelden twee docenten en drie studenten plenair hun ervaringen met hybride onderwijs. Zij gaven inzicht in de uitdagingen van deze vorm van onderwijs. En heel waardevol in dit webinar was ook de feedback van de studenten op de ervaringen van de docenten. Hierna gingen alle deelnemers in break-outrooms uiteen, om daarin met elkaar tips & tricks voor hybride onderwijs te delen. Dat leverde veel bruikbare informatie op. Al deze tips, die je kunnen helpen bij het (vorm)geven van hybride onderwijs, hebben wij hieronder voor je op een rijtje gezet.

Zet een moderator in, bijvoorbeeld een student-assistent.

Dit is de meest gehoorde tip, van zowel studenten als docenten. Voor docenten in de hybrid virtual classroom is het namelijk lastig om de opgestoken handen van online studenten bij te houden. Een moderator neemt die taak op zich en houdt het overzicht. Dan kan de docent zich meer op de inhoud focussen. Een deelnemer tipte dat sommige opleidingen een app hebben ontwikkeld om de virtuele wachtrij van studenten met vragen bij te houden. Het is dus de moeite waard om na te gaan over welke tools en apps jouw instelling beschikt.

Vraag studenten om feedback en geef hen een stem.

Veel deelnemers gaven deze tip. Zo betrek je studenten bij het onderwijs waardoor ze zich meer verbonden voelen. En je kunt direct aanpassingen in het onderwijs doen, waardoor het leren voor iedereen beter verloopt. Een andere optie is om de hybride opzet van je cursus of module vooraf te laten bekijken door een paar studenten en collega’s. Samen weet je meer dan alleen.

Goede techniek en goede microfoons zijn een randvoorwaarde.

Uiteraard is de techniek bij hybride onderwijs heel belangrijk. Goed werkende microfoons en camera’s die meedraaien met de docent zijn van groot belang.

Ondersteun docenten, zowel technisch als didactisch.

De techniek moet op orde zijn en daar hebben docenten ondersteuning bij nodig. Laat ICT-mensen en technici docenten helpen, dat scheelt veel stress en frustratie. Maar ook didactische ondersteuning door onderwijsadviseurs en ICTO-coaches is nodig. Zie ook de volgende tip.

Hybride onderwijs vraagt een ander ontwerp.

Hybride onderwijs geven heeft andere aandachtspunten dan volledig online of volledig fysiek. Gewoon onderwijs is niet een-op-een om te zetten naar simultaan onderwijs. Het is fijn als er iemand je daarbij kan adviseren en ondersteunen, liefst op een laagdrempelige manier.

Zet humor in waar het kan.

Ook deze tip werd vaak genoemd. Humor maakt het luchtig en lachen helpt als er iets misgaat. Voor studenten is het bovendien fijn om te zien dat een docent ook maar een mens is.

Docenten, houd het simpel.

Deze tip van docenten, voor docenten spreekt voor zich. Hybride onderwijs kan cognitief best vermoeiend zijn. Maak het niet te moeilijk, en biedt kennis asynchroon aan waar dat kan. Bijvoorbeeld kennisclips die studenten al van tevoren bekijken. Zodat je de hybride onderwijstijd efficiënt aan de slag gaat. En ook hierbij geldt dat techniek en tools een middel zijn, en geen doel op zich.

Voorbereiding is key.

Hybride onderwijs geven vraagt een goede voorbereiding, meer dan bij fysiek onderwijs. Niet alleen een inhoudelijke voorbereiding of lesplan, maar ook een technisch draaiboek. Wanneer het onderwijs eenmaal bezig is, is er namelijk weinig tijd om te improviseren of dingen aan te passen.

Verdeel je aandacht bewust.

Omdat je met een online groep en een fysieke groep studenten te maken hebt, moet je je aandacht bewust verdelen. Het is goed om dat ook in je voorbereiding mee te nemen. 

Kies je werkvormen bewust.

Deze tip hangt samen met de tip over voorbereiding. De meeste deelnemers geven aan dat activerende werkvormen uiteraard belangrijk zijn. Houd er rekening mee dat discussies in de hybride samenstelling moeilijker op gang komen.. Een interactieve sessie waarop studenten zich moeten voorbereiden kan dit probleem verkleinen.

Verbind de online en de offline groep, bijvoorbeeld door buddy’s.

Veel deelnemers gaven als tip om de online studenten te koppelen aan een buddy uit de offline groep. Zo voelt de online groep zich beter gezien en gehoord.

Las voldoende pauzemomenten en intermezzo’s in.

Deze tip spreekt voor zich. Intermezzo’s in break-outrooms zijn handig voor studenten om dieper op bepaalde onderwerpen in te gaan. En om informele gesprekjes te voeren, net zoals bij andere vormen van onderwijs.

Zet ook eens luchtige activiteiten in.

Maak ook tijd voor luchtige, informele interactie met studenten. Bijvoorbeeld een quiz, muziek bij de start van het onderwijs (van een gezamenlijke playlist), of een spelletje. Ook kan er in de break-outrooms ruimte zijn voor luchtigheid en informeel uitwisselen. De studenten in dit webinar geven docenten ook als tip om de studievereniging te betrekken en samen activiteiten te organiseren.

Stel communicatiekanalen in.

Bedenk vooraf hoe je met studenten wil communiceren over inhoudelijke vragen, en waar studenten onderling gemakkelijk kunnen communiceren. Volstaat de standaard digitale leeromgeving niet, maak dan bijvoorbeeld een Whatsapp-groep aan, of een ruimte in Wonder.

Bespreek aan het begin de spelregels.

Het is goed om aan het begin van de cursus of module met studenten te bespreken hoe iedereen  prettig kan samenwerken in de hybride samenstelling. Maar ook wat de structuur is en hoe bijvoorbeeld het stellen van vragen gaat. Ook hierbij kun je studenten om feedback vragen.

Stimuleer gericht cameragebruik.

Bij interactief onderwijs is het vaak nuttig om elkaar te zien. Toch geven veel studenten er de voorkeur aan om de camera uit te zetten. Hier kwamen 2 tips voor:

• Zet vroeg in de les al breakoutrooms in. Dan zetten studenten de camera aan en is de kans groot dat hij aan blijft bij het daarop volgende plenaire deel.
• Vraag studenten hun mening te laten zien via de camera. Bijvoorbeeld: een groen voorwerp laten zien = vóór en een rood voorwerp = tegen.

Meer weten?

De techniek, de didactische inzet daarvan en de inrichting van hybride virtual classrooms kwam eerder aan bod in een SURF Expertmeeting op 9 maart. Het verslag daarvan kun je hier teruglezen.  

De Vraagbaak Online Onderwijs publiceert regelmatig artikelen over online onderwijs en onderwerpen zoals hybride onderwijs en hybride virtual classrooms. Met praktische tips en inspirerende voorbeelden. Wil je op de hoogte blijven? Volg de Vraagbaak Online Onderwijs op de community-pagina en op LinkedIn