10 modellen voor blended onderwijsontwerp, spaar ze allemaal! Deel 2: ABC Learning Design

ABC in het kort: theoretische achtergrond

ABC Learning Designis in 2014 ontwikkeld aan het University College London door Clive Young en Nataša Perović. De methode is gebaseerd op de Conversational Framework theorie van professor Diana Laurillard uit 2012. Dit raamwerk integreert verschillende leertheorieën en formuleert op basis daarvan zes leertypen voor onderwijs: Acquisition, Collaboration, Discussion, Investigation, Practice en Production. Deze zes leertypen omvatten in essentie alle activiteiten die je in het onderwijs kunt doen. Daarmee geeft het model een duidelijk raamwerk waarin je je cursusontwerp kunt vatten. Je leest hier meer over de achtergrond van het ABC Learning Design.

Onderwijs ontwerpen met ABC Learning Design

ABC Learning Design is een hands-on workshop voor blended curriculumontwikkeling met een hoog snelkookpangehalte. In 1,5 tot 2 uur tijd zet je de contouren van een leeractiviteit, cursus of een leerjaar neer. Dat doe je door een visueel storyboard te maken, op een groot vel papier (A0-formaat). Op het storyboard leg je voorgedrukte kaarten met daarop aan de ene kant een van de zes leertypen en aan de andere kant werkvormen die daarbij passen. Er is daarbij keuze tussen: met en zonder onderwijsleertechnologie. Door het vaste raamwerk van de zes leertypen bepaal je met dit model snel de grote lijnen van een cursus. Pas daarna ga je aan de slag met de details: de werkvormen en de concrete uitwerking daarvan.

Plussen en minnen van het ABC Learning Design

Een voordeel van het ontwerpen met ABC Learning Design is de snelheid waarmee je iets ontwikkelt: in krap twee uur tijd kun je tot de blauwdruk van een cursus komen. Wanneer je de contouren van een heel jaar wil bepalen dan ben je iets langer bezig. De hands-on en actiegerichte benadering van het model is prettig en werkt enthousiasmerend, het blijft niet bij ideeën. Het raamwerk met de zes leertypen geeft een duidelijke structuur en helpt om onderwijsactiviteiten concreet te maken. Die structuur dwingt je bovendien om goed te kijken naar hoe je cursus nu is opgebouwd en waar je naartoe wilt werken.

Prettig is dat al het materiaal van ABC Learning Design open source en dus vrij toegankelijk is. Er zijn volop materialen in het Engels en in het Nederlands, die je goed kunt aanpassen al naar gelang je eigen wensen en visie. Ook leent het ABC Learning Design zich goed voor een vertaling naar de digitale leeromgeving omdat het ontwerp duidelijk maakt wat er nodig is voor de inrichting daarvan. En de manier van ontwerpen zorgt ervoor dat je echt vanuit de student denkt: wat gaat die doen?

Een nadeel van ABC Learning Design is dat het storyboard in principe toewerkt naar een vaststaand leerpad voor elke student, uitgewerkt door de docent. Dat maakt het model op het eerste gezicht minder geschikt voor meer studentgestuurd onderwijs dat, zoals challenge based en probleemgestuurd onderwijs. Maar dat is met enige creativiteit prima te ondervangen, zo is de ervaring van Barend Last: “Ook meer studentgericht onderwijs kun je goed met ABC Learning Design ontwerpen. Ik adviseer om in zo’n geval het aanbod te ontwerpen. In de praktijk kiest de student zelf zijn leerpad en is het aanbod bijvoorbeeld optioneel. En ik raad mensen ook met klem aan om vanaf het begin studenten bij het ontwerp te betrekken.”

Voorwaarden voor het ABC Learning Design

• Je moet je kunnen vinden in het raamwerk met de zes leertypen van Laurillard. Alle leeractiviteiten en werkvormen zijn hier aan opgehangen. Deelnemers van de workshop moeten daar mee om kunnen gaan en soms is uitleg over de leertypen nog nodig. Daarom is noodzakelijk dat de workshopleider getraind is in het werken met het ABC Learning Design en kennis van de achterliggende theorieën heeft.
• De workshopleider moet zich goed voorbereiden en materialen klaarleggen omdat het een ‘high-energy’ en hands-on workshop is die strak getimed is.
• Met de workshop werken deelnemers aan een blauwdruk van een vak of de contouren van een jaar. Er is geen tijd om diep op details in te gaan en dat betekent dat men soms dingen moet kunnen loslaten. De details komen pas ná de workshop, bij de concretisering van de onderwijsactiviteiten.

Dit heb je nodig voor ontwerpen met het ABC Learning Design

• Goed timemanagement tijdens de workshop is van groot belang.
• Voor de workshop zijn verschillende materialen nodig: papier op A0-formaat om het storyboard te maken, en de kaartjes met daarop de leertypen en aan de achterkant de werkvormen. Vanzelfsprekend kosten dit soort materialen geld.
• Er is een grote ruimte nodig waarin deelnemers makkelijk om de vellen papier heen kunnen lopen.

Aan de slag met ABC Learning Design? Dit zijn de tips van Barend Last

Barend Last heeft menig ABC Learning Design-workshop geleid. Last is Blended Learning Specialist bij Maastricht University en daarnaast zelfstandig onderwijsadviseur, spreker en auteur. Zijn ervaring is dat je als workshopleider de mensen flink moet prikkelen: “Zeker in het begin vinden deelnemers het soms lastig om out of the box te denken. Mijn tip: ontwerp in eerste instantie voor de ideale wereld. Ga daarna pas verder kijken. Dan ontstaan er mooie dingen: mensen gaan met elkaar uitwisselen en oplossingen bedenken. Handig is dat je de materialen van het ABC Learning Design kunt aanpassen aan de eigen context. Bijvoorbeeld aan de instellingsvisie op onderwijs en leren en de keuzes die daarbij horen.”

Last benadrukt dat je met het ABC Learning Design echt even uitzoomt. “Daardoor ga je als docent goed nadenken over je vak. De inkadering van de zes leertypen dwingt je als het ware om even boven je vak te gaan hangen en te analyseren wat je nu doet. Sommige docenten komen dan tot de ontdekking, al dan niet samen met studenten, dat een leertype als kennisoverdracht bijvoorbeeld oververtegenwoordigd is in het vak. Dat zijn nuttige inzichten die samen een mooi vertrekpunt vormen: wat wil ik anders doen en hoe moet het vak eruit komen te zien? Daarom raad ik echt aan om in deze fase studenten bij het ontwerp te betrekken.”

Ook Last wijst op het belang van een goede voorbereiding en strak timemanagement van de workshop. “Ik adviseer mensen om met groepen van maximaal 16 deelnemers te werken. Als workshopleider stimuleer je mensen om buiten de kaders te denken en om niet te veel in details te blijven hangen. Met te grote groepen wordt het lastig om daar voldoende aandacht aan te kunnen besteden.”  

Andere modellen om blended onderwijs te ontwerpen gaan wel meer in op details, zo stelt Last: “Modellen als 4C/ID en Carpe Diem zijn veel gedetailleerder. Die modellen hebben dan ook een ander doel dan het ABC Learning Design. Een sessie met ABC zet je bijvoorbeeld in om een groep docenten te stimuleren om buiten de kaders te denken, of om een blauwdruk van een vak te ontwikkelen. Dat kun je met behulp van dit model in heel korte tijd doen. Na de sessie ligt er een storyboard waarmee je verder kunt gaan om je leeractiviteiten te concretiseren. Maar welk model je ook gebruikt: uiteindelijk gaat het erom dat je nadenkt over wat je studenten precies gaan doen binnen jouw onderwijs en waarom.”

Dit is deel 2 in de serie ‘10 Modellen voor blended onderwijsontwerp, spaar ze allemaal!’ Volgende keer: The Blended Learning Wave

Lees hier deel 1 van deze serie over het Carpe Diem-model.

Foto door Bilal O. on Unsplash