De vaardigheden van studenten verbeteren binnen practicumonderwijs 

Breed inzetbare tool voor aanleren van (reken)vaardigheden  

Universiteit Maastricht ontwikkelde een online tool waarmee studenten hun lab-rekenvaardigheden kunnen oefenen genaamd OLaF (Online Laboratory calculus with automatic/instant Feedback). Het was Herman Popeijus, universitair hoofddocent en toetsexpert al jaren een doorn in het oog dat studenten zo slecht kunnen rekenen. Het leidt ertoe dat hij tijdens een practicum meer tijd besteedt aan het beantwoorden van vragen op dit gebied dan aan de essentie van het desbetreffende vak.  

Hij kwam op het idee van een online tool, omdat het bij lab-rekenvaardigheden gaat om het toepassen van regels. En dat is makkelijk te automatiseren. Het resultaat is boven verwachting. Popeijus merkte vrijwel direct na introductie van OLaF dat de studenten veel minder rekenvragen hadden tijdens een practicum. Verschillende universiteiten zijn al geïnteresseerd in de tool. De tool biedt ook  inspiratie om materialen te ontwikkelen voor het trainen van vaardigheden in andere vakgebieden. Wil je ook aan de slag? Lees meer over de online rekenvaardigheden tool OLAF.  

Oefenen van praktische vaardigheden in een lab 

Een andere manier voor het aanleren van vaardigheden bedachten Wageningen University & Research (WUR) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) in de vorm van een multidimensionale VR applicatie. Zij wilden een veilige oefenomgeving ontwikkelen waarin studenten praktische en complexe laboratoriumvaardigheden kunnen aanleren. Zo komen ze beter voorbereid het fysieke laboratorium of de practicumzaal binnen, waardoor ze gerichter vragen kunnen stellen en effectiever kunnen werken. De instelling wil naast het ontwikkelen en delen van de app ook onderzoek doen naar de gevolgen op het leerproces van de student en op de onderwijskwaliteit. Lees meer over het project of ga aan de slag met hun broncode.  

Practicumonderwijs laagdrempelig maken met practicumclips 

Ook Wageningen University & Research (WUR) bedacht een oplossing voor het opzetten van practica om studenten door ervaring te laten leren. Practica zijn een belangrijk onderdeel van het onderwijsaanbod binnen de WUR, maar kost veel tijd en de faciliteiten zijn vaak kostbaar. Om de practica sneller en gemakkelijk uit te kunnen voeren ontwikkelden zij practicumclips over bijvoorbeeld veiligheidsinstructies, handleidingen van apparaten en uitleg van standaardhandelingen zoals pipetteren en UV-metingen. Door de clips leren studenten op een laagdrempelige manier, hebben zij tijdens de practica minder ondersteuning nodig en kunnen ze sneller en met beter resultaat hun practicum afronden. Deze clips zijn open beschikbaar, bekijk de materialen en gebruik ze ook in je onderwijs.  

Interactieve video’s om leren tijdens practica te bevorderen 

Om studenten beter voor te bereiden op de practica in het lab maakt Universiteit Leiden interactieve video’s. Deze video’s worden gebruikt om basisvaardigheden en veelgebruikte handelingen aan studenten aan te leren met een vleugje humor. Zij maken het onderwijs hiermee efficiënter en leuker. Door deze voorbereiding kunnen docenten tijdens de practica meer tijd besteden aan verdere verdieping, zonder dat het meer onderwijstijd kost. Zo ontstaat ruimte voor hogere orde-leeractiviteiten waarmee de docent tussentijds formatief kan toetsen en bijsturen. Voorbeelden zijn teamdiscussies over onderzoeksresultaten en de interpretatie hiervan. Studenten leren hierdoor veel meer van hun laboratoriumonderwijs en wordt de dure practicumtijd nuttiger besteed. De interactieve labprotocollen die straks opgeleverd gaan worden bestaan uit videomateriaal, foto’s en schematische weergaven van de experimenten. Ook komt er een begeleidende database met vragen gelinkt aan het interactieve videomateriaal. De interactieve onderwijsmaterialen worden in de eerste plaats ontwikkeld voor de (ongeveer 1000) studenten van de bacheloropleiding Bio-Farmaceutische Wetenschappen (BFW) van Universiteit Leiden. Ook de opleidingen Biologie en Chemie hebben aangegeven de materialen voor een groot deel te kunnen en willen gebruiken. Daarnaast worden de materialen beschikbaar gesteld voor vergelijkbare opleidingen aan andere instellingen. Lees meer over het project en of bekijk de website Labprep.   

Meer inspiratie 

Lees ook de artikelen over practicumonderwijs op de Vraagbaak online onderwijs die zijn gepubliceerd: 

Online vaardigheden leren: chemische structuren in 3D bekijken, hoe doe je dat?
MolTour is een 3D-viewer en didactische methode met werkcollegevragen die het ruimtelijk redeneren stimuleren. Studenten kunnen met MolTour driedimensionale modellen bekijken van eiwitten en kleine moleculen, maar bijvoorbeeld ook DNA en celmembranen.  Lees het artikel.  

Online vaardigheden leren - Online practicumonderwijs in het lab, hoe doe je dat?
Met LabBuddy wordt de voorbereiding uit het lab gehaald. LabBuddy is een online platform dat ervoor zorgt dat er op de practicumzaal meer geleerd wordt door de studenten. Studenten ontwerpen in LabBuddy zelf hun experiment met behulp van feedback. Daarnaast beantwoorden ze interactieve vragen, zodat de theorie beklijft. Hierbij worden ook (interactieve) filmpjes ingezet  Lees meer over LabBuddy.  

Stimuleringsregeling open en online onderwijs 

Bekijk meer voorbeeldprojecten voor het delen en hergebruiken van open leermaterialen. Of gebruik de materialen die zijn ontwikkeld voor online en blended onderwijs.  

Of lees meer over de stimuleringsregeling open en online onderwijs