Onderwijsinnovatie in de schijnwerpers op het ComeniusFestival

Door Lotte Kips en Arenda Vermeulen

Boundary crossing for innovation in education. Dat was het thema van het ComeniusFestival dat plaatsvond op donderdag 29 juni. De Vraagbaak Online Onderwijs was erbij, samen met 400 andere bezoekers, en bezocht enkele van de maar liefst 30 inhoudelijke kennissessies. Lees het verslag met daarin de highlights van de dag waarop alles in het teken stond van onderwijsinnovatie!

Epistemische grenzen over met Birgit Boogaard 

Birgit Boogaard, Docent van het Jaar en bestuurslid van het ComeniusNetwerk, sprak tijdens een plenaire bijeenkomst over het overstijgen van epistemische grenzen en het creëren van veilige leeromgevingen. Ze benadrukte de relevantie van het overstijgen van grenzen in het onderwijs en besprak hoe docenten kennis kunnen overdragen op een veilige en respectvolle manier. Birgit deelde haar eigen onderwijspraktijken en onderzoek bij de Kennis, Technologie en Innovatiegroep van Wageningen University & Research. Ze legde uit hoe het (vervolg)onderwijs alle stemmen gelijkwaardig kan vertegenwoordigen, onder andere door te kijken naar Afrikaanse filosofie en historisch onderdrukte stemmen recht te doen. Ze benadrukte dat een grens zowel insluit als uitsluit en besprak manieren om deze grenzen succesvol te overbruggen, zoals dialogen, luisteren, veilige leeromgevingen en kritische zelfreflectie. 

Top Dutch Solar Racing en transdisciplinaire samenwerking 

Daarnaast trad het Top Dutch Solar Racing team uit Groningen op, waarbij ze spraken over de grenzen die ze overstegen met hun transdisciplinaire samenwerking. Het team bestaat uit mbo-, hbo- en wo-studenten die samenwerken om een zonneauto te bouwen voor deelname aan de Bridgestone World Solar Challenge in Australië. Ze legden uit hoe theorie en praktijk elkaar ondersteunen bij het bouwen van de zonneauto en benadrukten het belang van open communicatie en wederzijds vertrouwen. Ze deelden hun succesvolle samenwerkingsstrategieën, zoals de 'Spill the tea'-sessies, waarin teamleden kwetsbare gesprekken voerden en opbouwende feedback gaven. Het team toonde aan hoe deze aanpak kan dienen als inspiratie voor andere (onderwijs)praktijken. 

Janneke Louwerse
Janneke Louwerse. Foto: Melvin Tas | ComeniusNetwerk

Teacher Talk: Binding bevorderen met (a)synchrone online leerteams 

Janneke Louwerse van de Hogeschool Rotterdam gaf in een kleinere setting in sneltreinvaart een presentatie over haar onderzoek naar binding bevorderen met (a)synchrone online leerteams. “Tijdens en na de coronacrisis hebben we onderzocht hoe ons onderwijs flexibel maar toch verbindend kan zijn voor deeltijdstudenten van de lerarenopleiding talen”, vertelt ze. Flexibel onderwijs betekent minder fysieke contactmomenten. De vraag is hoe je ervoor kunt zorgen dat dit niet leidt tot een verminderd gevoel van verbondenheid met medestudenten en docenten. Een interventie die een positieve uitwerking heeft, is bijvoorbeeld online peerfeedback. “Ook al is de feedback online, studenten ervaren toch de nabijheid van medestudenten als ze thuis aan het werk zijn.” Wat studenten ook belangrijk vinden is dat docenten zelf in de online omgeving aanwezig zijn, bijvoorbeeld in een video. Janneke benadrukt dat het flexibel en blended onderwijs veel van de docent vraagt. “Als het voor de student flexibel is, moet jij het tot in de puntjes voorbereiden.”  

Teacher Talk: Labvaardigheden verbeteren met interactieve video’s  

Marjo Graauw van de Universiteit Leiden vertelt tijdens haar Teacher Talk hoe zij interactieve video inzet om de labvaardigheden van studenten te verbeteren. “Voor studenten is het lab overweldigend en stressvol”, vertelt Marjo. “Het bekijken van een video voordat je het lab ingaat, bereidt ze beter voor op wat komen gaat. Door interactiviteit toe te voegen, kan de student zich actief bezighouden met de inhoud die hij te zien krijgt. Zo moeten ze tijdens de video keuzes maken, bijvoorbeeld: moet de dop erop of niet? Vervolgens zien ze wat er gebeurt als ze die keuze maken. Marjo: “We hebben een verzameling interactieve video's gemaakt voor verschillende laboratoriumtechnieken en deden onderzoek naar het effect.” 

Amber Gerritsen vertelt hoe zij de video’s heeft gemaakt. Tijdens een brainstorm verzamelde ze de meest gemaakte fouten en veelgestelde vragen. Aan de hand daarvan werd een script opgesteld en kon er gefilmd worden. Ook hebben ze een teacher guide geschreven met alle lessen die het team heeft geleerd.  

Marjo vertelt dat ze onderzocht hebben hoe studenten de video’s waarderen. Meer dan 85% van de studenten gebruikt de video’s als voorbereiding. Studenten geven aan de techniek beter te begrijpen na het kijken van de interactieve video’s. Het geeft ze meer zelfvertrouwen en ze kunnen zelfstandiger werken in het lab. Bovendien ervaart een grote meerderheid van de studenten minder stress in het lab. Ook scoren de studenten die de video’s hebben gebruikt een punt hoger dan de studenten die dat niet hebben gedaan. 

Lees hier meer over dit innovatieve project.

Workshop Game Based Pedagogy
Workshop Game Based Pedagogy. Foto: Melvin Tas | ComeniusNetwerk

Game Based Pedagogy 

Het gebruik van game-based learning is een bewezen effectieve didactische methode, maar docenten vinden het soms lastig te implementeren in de praktijk. Hoe ontwikkel je bijvoorbeeld een passend spel, of hoe zet je een bestaand spel op de juiste manier in, afgestemd op de leerdoelen? Om studenten van de lerarenopleiding Wiskunde te ondersteunen bij het ontwikkelen van pedagogische kennis en vaardigheden om deze methode effectief toe te passen, is een cursus Game Based Pedagogy. Sonia Palha, Daan van Smaalen en Anders Bouwer van de Hogeschool van Amsterdam vertelden over dit mooie Comenius Teaching Fellows project. En het bleef niet bij praten. Deelnemers gingen zelf aan de slag met het bedenken van een eenvoudig spel bij een leerdoel. Dat playfulness een belangrijk onderdeel is van Game Based Pedagogy, werd in deze plezierige workshop wel duidelijk.  

Uitreiking van de Nederlandse Onderwijspremie 

Na een vol en boeiend programma was het tijd voor de uitreiking van de Nederlandse Onderwijspremie. De Nederlandse Onderwijspremie van het NRO is de hoogste onderscheiding in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Robbert Dijkgraaf, reikte de derde, tweede en eerste prijzen uit aan de negen genomineerde teams. 

Bekijk hier wie de prijzen gewonnen hebben.  

Uitreiking van de Nederlandse Onderwijspremie
Uitreiking van de Nederlandse Onderwijspremie. Foto: Melvin Tas | ComeniusNetwerk

Auteur

Reacties

Dit artikel heeft 0 reacties