Online module ‘De Checkers’: leer hoe je jongeren met beginnende mentale problemen kunt helpen

Lieke was MBO Leraar van het Jaar 2023-24 en zet zich in voor het mentale welzijn van studenten én docenten. Ze is ervan overtuigd dat “goed onderwijs begint bij een gezonde balans tussen leren en leven.” Bij het Astrum College geeft ze les aan studenten van de opleidingen onderwijsassistent en gespecialiseerd pedagogisch werk. Daarnaast heeft ze een eigen organisatie, Onderwijswelzijn. Ze werkt veel samen met Mind Us, de organisatie die 'De Checkers' ontwikkelde. De online tool werd in maart 2024 gelanceerd.

Hoe zie je aan iemand dat het echt even te veel wordt?

Lieke: “Mind Us vindt het heel belangrijk dat elke volwassene die een steunfiguur in het leven van jongeren is, goed kan signaleren. Dat kan een docent zijn, iemand van de sportclub, of een familievriend. De Checkers is samen met jongeren ontwikkeld. In de tool lees je wat jongeren irritant of “afknappers” in een gesprek vinden én waar ze wel blij van worden. “De tool helpt je om beginnende mentale problemen bij jongeren te signaleren”, vertelde Lieke. “Hoe zie je aan iemand dat het echt even te veel wordt? Hoe ben je een goede gesprekspartner en hoe kun je, als nodig, iemand verbinden aan de juiste professionele hulporganisatie?” Dat leer je in de drie online modules van elk 15 minuten.

Alleen luisteren is vaak al genoeg

Lieke ziet dat haar studenten met veel problemen kampen, zoals prestatiedruk en mentale problemen. Ze hoort vaak van haar studenten dat alleen luisteren al genoeg is. “Ze willen hun verhaal kwijt en voelen zich dan al geholpen.” Echt goed luisteren is niet altijd makkelijk, weet ze. “Ik ben iemand die het het liefst allemaal voor studenten oplost…Dat noemt men: een ‘fixer’…”.

Leer hoe je echt goed luistert

In de tweede module van De Checkers leer je hoe je echt goed luistert. Het is belangrijk om:
- niet te oordelen; 
- geen ongevraagd advies te geven; en
- de ander serieus te nemen. 
In de modules kun je hiermee oefenen.

Luistertypes en hun valkuilen

Luisteren kan troost bieden, stress verminderen en iemand helpen om diens gedachten op een rij te zetten. Je krijgt in de tweede module ook inzicht in: de verschillende luistertypes, wat ze goed doen en wat beter kan, en in welke luistertype jezelf bent. Naast ‘de fixer’, zijn er nog: de ‘claimer’, de ‘preker’ en de ‘wegwuiver’. 

Let op: het artikel gaat verder onder de afbeelding.

Stijging in uitval van mbo-studenten

Er is een stijging in de uitval van mbo-studenten, liet Lieke zien. Uit cijfers van de Onderwijsinspectie blijkt dat ruim 33.000 studenten vorig schooljaar stopten met hun mbo-opleiding zonder het behalen van een diploma. “We zien dat als jongeren bij ons hun mbo-opleiding starten ze nog erg twijfelen over hun keuze. Ze zijn nog erg jong als ze moeten kiezen en denken vaak dat ze wat ze kiezen voor de rest van hun leven moeten blijven doen. Dat hoeft natuurlijk niet. Ik werkte zelf in de kinderopvang en de jeugdzorg en ben nu docent. Maar daardoor vinden studenten het lastig om een goede keuze te maken voor een vervolgopleiding.” 

Waarom vallen studenten uit?

Lieke: “Studenten vallen bijvoorbeeld uit omdat ze een verkeerde studiekeuze hebben gemaakt. Of ze vinden het niveau te hoog, of ervaren de opleiding als te theoretisch. Daarnaast is er krapte op de arbeidsmarkt. Ze mogen soms al komen werken zonder diploma. Studenten hebben ook financiële problemen.” Studenten met een stapeling van mentale welzijn problemen vallen vier keer vaker uit.

Professionele hulp helpen zoeken

Soms is alleen luisteren niet genoeg - en kun je de ‘steunzoeker’ misschien ook niet zelf helpen. Je kunt dan degene over wie je je zorgen maakt attenderen op de mogelijkheid om professionele hulp te zoeken. Op De Checkers leer je ook hoe je iemand kunt motiveren om professionele hulp te zoeken. Je leest wat helpend is om te zeggen en wat niet.

Wil je de online modules van De Checkers doen? 

Ga naar: Check hoe jij een jongere kunt helpen met ‘De Checkers’

De opname van het webinar kun je binnenkort terugkijken via ons Vraagbaak-webinars YouTube-kanaal.
Daar vind je alle opnames van de webinars die we organiseerden vanaf september 2024.

Ons webinar over studentenwelzijn bevat ook twee andere presentaties.

- Raimke Groothuizen van Avans Hogeschool vertelde over de tentoonstelling die ze samen met studenten maakte over studentenwelzijn (in Breda). Een collega bracht haar op het idee om hierin ook een interactieve 360-graden beleving op te nemen. Dat is gelukt! Op de expo kun je in de interactieve 360-graden omgeving letterlijk in de schoenen van een student stappen en ervaren met welke dilemma’s en keuzes studenten dagelijks te maken hebben. 
- Selim Tuncyurek en Hasan Mert Arslan gaven een presentatie over de app, The Money Game. Ze kijken naar eigen zeggen niet positief terug op hun schoolperiode als het gaat om lessen over geld. “Te theoretisch en veel te saai. Dit bracht ons in grote financiële problemen." Om te zorgen voor betere financiële educatie hebben Selim en Hasan hebben The money game, een app, ontwikkeld. Hiermee kunnen leerlingen uit het voortgezet onderwijs en mbo-studenten op een speelse en eigentijdse manier leren omgaan met geld.

Meer lezen over studentenwelzijn?

- “Digitale dagboekregistraties kunnen bijdragen aan verbeteren studentenwelzijn” | SURF Communities
- Hoe kunnen onderwijsinstellingen ervoor zorgen dat meer studenten naar welzijnsactiviteiten komen? | SURF Communities