Alles is blended – blended onderwijs in de praktijk deel 2: fysieke werkcolleges als motivator, de rest online

Blended herontwerp geïnspireerd door afstandsonderwijs

Ruim voor de eerste lockdown in 2020 gaf Marleen Verstege, docent Life Sciences en Chemistry aan de Hogeschool Inholland al (coronaproof) afstandsonderwijs. Marleen: “In 2018 was ik bezig mijn Basis Didactische Bekwaamheid (BDB) te halen en studeerde ik daarnaast psychologie aan de Open Universiteit (OU). Voor mijn BDB moest ik een vak herontwerpen. Ik besloot mijn eigen vak Genetica onder handen te nemen, geïnspireerd door de elektronische leeromgeving van de OU. Genetica is best een breed vak (van evolutie tot rekensommen) en wordt gevolgd door studenten van verschillende opleidingen. Voorheen volgden studenten voor het vak hoorcolleges, werkcolleges en hadden ze een geprint werkboek. Dat werkboek vonden veel studenten eigenlijk niet zo lekker werken.

In mijn nieuwe ontwerp voor het vak maakte ik op BlackBoard modules per week. Met duidelijke leerdoelen en uitleg per week en relevante filmpjes op Youtube erbij. Ik heb de cursus zó opgezet dat de studenten het vak in principe kunnen halen als ze per week alles volgen en doen wat op BlackBoard staat. De hoor- en werkcolleges vonden fysiek plaats. Toen werkte ik nog met Blackboard, maar een jaar later heb ik alles overgezet naar Moodle. De sheets van de hoorcolleges plaatste ik van tevoren ook al op BlackBoard. Sommige docenten zijn bang dat studenten dan niet meer komen, maar die angst deel ik helemaal niet. Ik maak van tevoren duidelijk wat we gaan doen en waarom ze dus moeten komen.”
 

"In de lockdown werd duidelijk dat hoorcolleges prima als filmpje kunnen en dat werkcolleges echt fysiek moeten plaatsvinden."

Filmpjes vervangen fysieke hoorcolleges

Pre-corona vonden de hoorcolleges fysiek plaats. Vaak nam Marleen dan een persoonlijk voorwerp mee, zoals een brief in een fles om het college over Darwin in te leiden. Tijdens de lockdown werden de hoorcolleges ingesproken powerpoints. Verstege: “Als een soort David Attenborough sprak ik de powerpoints in, met een script dat ik van tevoren schreef. Het zijn geen echte kennisclips en ze duren best lang: zo’n 50 minuten. Maar aan het begin kwam ik altijd even in beeld. Ook dan begon ik met een persoonlijke inleiding op het onderwerp. Ik had veel lol in het maken van die filmpjes. Dit jaar heb ik dan ook besloten om ze opnieuw te gebruiken en geen fysieke hoorcolleges meer te geven. Het bijzondere is dat mijn studenten deze filmpjes helemaal uitkijken ondanks de langere duur; ik kreeg er zelfs complimenten over.”

“Studenten moeten zelf aan de slag en uitstelgedrag komt veel voor. Zorg dat ze gemotiveerd raken om zelf verder te gaan.”

De uitgekiende blend in de cursus Genetica

Verstege koos er dit jaar heel bewust voor om de hoorcolleges als filmpje te behouden en niet meer fysiek te organiseren. De werkcolleges vinden juist wel fysiek plaats. Daarnaast doet ze veel met quizzen en spellen die ze als formatieve beoordelingsmomenten inzet. Meer over gamificatie van een cursus lees je in deel 1 van deze reeks.

Verstege: “Ik geloof echt dat met deze blend alle leersystemen worden geactiveerd. In theorie kunnen de studenten zelf alle modules van het vak doorlopen in het online leersysteem. Maar hoe leuk je het ook maakt, uiteindelijk moet de student natuurlijk wel zélf aan de slag. We merkten dat de fysieke werkcolleges echt de motivator zijn voor onze studenten. Daarna gaan ze veel gemotiveerder zelf aan de slag. Omdat de uitleg in de hoorcollegefilmpjes zit, zijn we daar in de werkcolleges ook minder tijd aan kwijt dan pre corona. Hebben ze de filmpjes niet bekeken? Dan verwijs ik ze daar eerst naar voordat ik iets ga uitleggen. Ik beloon studenten die zich hebben voorbereid, en in werkvormen differentieer ik tussen voorbereide en niet-voorbereide studenten.”   

Meer lol in het lesgeven

De studenten vinden de opzet van de cursus fijn. “Genetica is best een pittig vak,” vertelt Verstege. “Maar het wordt in de evaluaties telkens goed beoordeeld door de studenten. Een keer kreeg ik zelfs een plantenbakje van ze!” En wat levert deze blend Verstege zelf op? “Ontzettend veel plezier in het lesgeven. Ik had het niet verwacht maar de hoorcolleges opnemen en inspreken vond ik erg leuk om te doen. Misschien omdat ik het zo persoonlijk heb gemaakt. In de toekomst zie ik mezelf meer korte kennisclips opnemen, ook voor andere vakken.”

Gevraagd naar tips voor andere docenten, geeft Verstege mee: “Maak heel duidelijk wat studenten per week moeten doen en volgen. Maak ook de samenhang en het nut duidelijk: wat ga je die week behandelen en waarom? En hoe hangt de stof van de ene week samen met die van de andere weken? Ik verwijs om die reden regelmatig terug naar eerdere filmpjes. De toegevoegde waarde van de hoor- en werkcolleges moeten helder zijn voor de studenten: waarom moeten ze die wel volgen? Studenten moeten als het ware op een rijdende trein stappen en niet meer kunnen uitstappen.”

Lees hier deel 1 in deze serie over blended onderwijs in de praktijk.

Foto door Daniele Levis Pelusi via Unsplash