10 modellen voor blended onderwijsontwerp, spaar ze allemaal! Deel 3: de Blended Learning Wave

Vandaag start het nieuwe academisch jaar dan echt. Studenten, docenten, iedereen staat in de startblokken. Hoog tijd dus om verder te gaan met onze serie over modellen voor blended onderwijsontwerp. Allemaal zijn ze weer net anders, maar met hetzelfde doel: goed doordacht blended onderwijs ontwikkelen. Wil je aan de slag met onderwijsontwerp, maar zie je door de bomen het blended bos niet meer? Je bent niet de enige. In deze nieuwe reeks lichten we tien ontwerpmodellen voor blended learning uit, samen met de SIG Blended Learning van SURF. Deze keer: de Blended Learning Wave.

De Blended Learning Wave in het kort

Dit model voor blended onderwijsontwerp is misschien wel het meest bottom-up model uit de reeks. De Blended Learning Wave is ontstaan in de onderwijspraktijk van de Universiteit Leiden, vanuit de behoefte om onderwijs activerender te maken en de mogelijkheden van ICT verder te exploreren. Sonja Wagenaar en haar collega’s bij de Universiteit Leiden hebben zich onder andere gebaseerd op het Castle Top model van Dee Fink.

Wagenaar is onderwijskundige en werkt bij de Universiteit Leiden. Ze werkte daar 16 jaar bij het ICLON (Interfacultair centrum voor lerarenopleiding, onderwijsontwikkeling en nascholing van de Universiteit Leiden) en was jarenlang kartrekker van allerlei blended learning projecten en programma’s. Omdat het vanuit de praktijk is ontstaan, is de Blended Learning Wave erg toegankelijk en neemt het docenten mee in het onderwijsontwikkelproces. Wat is je doel , hoe ga je dat doen, en hoe toets je dat? Constructive alignment is dan ook vertrekpunt in het onderwijsontwikkelproces.

Onderwijs ontwerpen met de Blended Learning Wave

Wagenaar: “Door het model ga je goed nadenken over wat het doel is van dit onderwijs. En over de volgorde: welke elementen zet je in en waarom? Welke elementen vinden online plaats en welke face-to-face, en met welk doel? Denk na over een goede connectie tussen deze verschillende onderdelen. Kom bijvoorbeeld tijdens je college terug op een online opdracht, verbindt actief de verschillende elementen als docent. En leg studenten ook uit waaróm ze iets moeten doen, ook dat is erg belangrijk.” Die elementen vormen de visualisatie van het herontwerp met behulp van de Blended Wave: de kenmerkende ‘golf’ van onderwijsonderdelen in een uitgekiende volgorde en in onderlinge verbondenheid.

een voorbeeld van een vakontwerp
Voorbeeld van een vakontwerp met online en F2F elementen

Plussen en minnen van de Blended Learning Wave

Het model leent zich goed voor onderwijs(her)ontwerp op les- of cursusniveau. Wagenaar: “Je kunt bijvoorbeeld ook samen met de hele vakgroep naar het onderwijs en de vakken kijken en hun onderlinge verbondenheid onder de loep nemen.” Omdat de Blended Learning Wave zo toegankelijk is, is het uitermate geschikt voor docenten om aan de slag te gaan, klein te beginnen en tot een kritisch herontwerp te komen om mee te gaan proefdraaien.

Voorwaarden voor de Blended Learning Wave

  • Het is een aanrader om sessies met het model te laten begeleiden door een onderwijskundige of een andere professional die kritische vragen stelt en veel voorbeelden kan geven. Zodat docenten begeleiding krijgen bij hun herontwerp.
  • Het is een laagdrempelig model voor docenten om met hun onderwijs aan de slag te gaan en tot een kritisch herontwerp te komen. Het geeft aanknopingspunten om klein te kunnen beginnen. 
  • Het is fijn als docenten de ruimte krijgen om nieuwe toepassingen uit te proberen in het onderwijs, dat er tijd is voor experimenteren.

Wat heb je nodig voor ontwerpen met de Blended Learning Wave?

  • Het is van belang dat je als docent van tevoren nadenkt over wat je wil herontwerpen. De meeste docenten weten vaak wel wat er sterk is aan hun cursus, en wat ze willen verbeteren. Ook is het belangrijk om je leerdoelen SMART te formuleren en te bedenken hoe je die wil toetsen.
  • Tijdens een ontwerpsessie met het model denken docenten met elkaar mee over mogelijkheden en inspireren elkaar. Juist die onderlinge kruisbestuiving is erg waardevol.
  • Wiebe Dijkstra van de TU Delft (hij vertelde in deel 1 over het Carpe Diem-model) ontwikkelde handige icoontjes en materialen voor het werken met de Blended Learning Wave. Je vindt ze hier.

Aan de slag met de Blended Learning Wave? Dit zijn de tips van Sonja Wagenaar

  • Denk goed na over welke onderwijselementen echt in de face-to-face tijd moeten, en wat online, bijvoorbeeld als voorbereiding, of extra oefening ingezet kan worden. Tune in op de behoeften van studenten, haal informatie bij ze op en stuur het onderwijs bij waar nodig.
  • Is het tijd voor een cultuurverandering? Met de Blended Learning Wave kun je klein beginnen (op lesniveau bijvoorbeeld) en zo stapjes zetten op weg naar verandering.

Dit is deel 3 in de serie ‘10 Modellen voor blended onderwijsontwerp, spaar ze allemaal!’ Volgende keer: the Design Cycle for Education (DC4E)
 

Foto door Bilal O. via Unsplash

Auteur

| Onderwijskundig schrijver @ SURF | community coach @ HvA | Eigen…

Reacties

Dit artikel heeft 0 reacties