Overzichtsartikel samenwerkend online leren – deel 2

Samenwerkend leren versus samenwerken

In het eerste deel gingen we in op de definitie van samenwerkend leren en verschillende vormen en benamingen daarvan. Nog even in het kort: bij samenwerkend leren, soms ook coöperatief leren genoemd, zijn studenten samen bezig aan een taak of opdracht en leren daarbij van en met elkaar. In deze handige podcast hoor je meer over de voorwaarden voor succesvol samenwerkend leren. Samenwerkend online leren gebeurt bijvoorbeeld door studenten die blended onderwijs volgen en buiten de campus om met elkaar samenwerken aan projecten of taken. Maar ook in vak- en instellingsoverstijgende cursussen of modules, waarbij studenten uit verschillende steden of landen met elkaar werken aan een opdracht.

Peerfeedback als middel bij samenwerkend leren

Peerfeedback is een onderwijsactiviteit die goed past bij samenwerkend (online) leren. In de eerste plaats omdat het schaalbaar is: je kunt peerfeedback goed inzetten bij grotere groepen en in online onderwijs. Op die manier ontvangen studenten waardevolle, persoonlijke feedback, zonder de ingewikkelde logistiek van fysieke feedbackbijeenkomsten. Bovendien draagt peerfeedback bij aan de binding tussen studenten en dat is wenselijk in een online setting. Hieronder hebben we drie uiteenlopende voorbeelden van peerfeedback bij samenwerkend (online) leren voor je op een rij gezet.

In het kort: wat is peerfeedback?

Peerfeedback is feedback tussen gelijken (peers), in dit geval studenten die feedback geven op elkaars werk. Uit onderzoek weten we dat peer feedback leidt tot dieper leren, omdat studenten kritisch naar elkaars werk kijken, vragen stellen en kritisch kijken naar de ontvangen feedback. Hierbij is het wel van groot belang dat peerfeedback goed wordt ingebed in het vak of de module, vanuit een duidelijke visie en met heldere afspraken. Op de website ‘Aan de slag met peerfeedback’ lees je hier alles over.

Voorbeelden van peerfeedback bij samenwerkend (online) leren

Interprofessioneel werkplekleren met peerfeedback

In de regio Zuid-Limburg komen jaarlijks zo’n 350 studenten Geneeskunde, 300 studenten van zorgopleidingen aan de Hogeschool Zuyd en ruim 50 mbo-studenten in aanraking met interprofessioneel leren. Bijvoorbeeld in gezondheidscentra, verpleegtehuizen en ziekenhuizen waar deze studenten co-schappen en stages lopen. Met elkaar meekijken en van elkaar leren is erg waardevol voor studenten van zorgopleidingen. Een IG-verzorgende weet bijvoorbeeld veel over langdurig patiëntcontact, terwijl een co-assistent weer meer generieke kennis en ervaring heeft.

Om het interprofessioneel werkplekleren te versterken, is het project INTER-ACTIE opgezet door de Hogeschool Zuyd en de Universiteit Maastricht. Digitale peerfeedback is hierbij, naast job shadowing, een van de belangrijkste middelen om het interprofessioneel leren te bevorderen. Bovendien leren studenten zo ook teamwork evalueren, wat eveneens een belangrijke beroepscompetentie is binnen de zorg. Meer weten over dit project? Kijk hier het webinar terug.

Computerondersteund samenwerkend leren

Computerondersteund samenwerkend leren oftewel computer-supported collaborative learning (CSCL) is eveneens een vorm van samenwerkend online leren. Uit onderzoek blijkt dat CSCL leidt tot betere leer- en sociale prestaties, de uitvalcijfers verlaagt en het gevoel van eenzaamheid en isolement vermindert wanneer de samenwerking online gebeurt. Maar sociale interactie met medestudenten en docenten is daarbij wel een belangrijke voorwaarde voor een productieve samenwerking.

Om die sociale interactie te bevorderen, heeft de Open Universiteit FROCOLE ontwikkeld, een mobiele app voor feedback en reflectie. FROCOLE staat voor Feedback and Reflection in Online Collaborative Learning. De app ondersteunt bij de regulatie van de groepsprocessen en versterkt de sociale interactie tussen studenten. Daardoor blijven studenten ook tijdens langere periodes van samenwerken gemotiveerd, en wordt de kans op uitval tot een minimum beperkt. FROCOLE is een project uit de Stimuleringsregeling open en online onderwijs van SURF.

Virtueel pleiten en peerfeedback in een online omgeving

Een student uit Groningen die feedback geeft op de pleitvaardigheden van een student uit Maastricht? Dankzij van PleitVRij kan gaat dat heel eenvoudig en zonder reistijd. PleitVRij is een virtuele oefenrechtbank. Met een VR-bril op staan studenten midden in de rechtszaal; zo ervaren ze al in hun eerste jaar hoe het er daar aan toegaat. Het project werd in 2018 tot uitvoer gebracht met behulp van de Stimuleringsregeling open en online onderwijs. In de online omgeving van PleitVRij kijken studenten van andere instellingen mee en geven feedback. De deelnemende  studenten kunnen de opnames terugkijken en de gegeven feedback bestuderen, zo kunnen zij zich weer goed voorbereiden op hun slotpleidooi. Lees hier meer over dit bijzondere project.

Omslagfoto door Nicolas HIPPERT via Unsplash