Stages voorbereiden met Extended Reality vergroot motivatie studenten

Studenten vinden op stage gaan vaak eng, merken Diane en haar collega’s. “De student van nu wil alles vooraf weten.” XR biedt studenten de mogelijkheid om vooraf te oefenen met gespreksituaties waarmee ze tijdens hun stages te maken krijgen. Het grote voordeel van VR is volgens Diane dat studenten kunnen oefenen in een veilige omgeving. “Bij rollenspellen voor de klas voelen studenten zich vaak onveilig en ongemakkelijk. We zien dat als ze als avatar in een VR-omgeving een rollenspel doen ze er helemaal in opgaan. Ze geven veel serieuzere antwoorden en zijn geconcentreerder.”

‘Als studenten als avatar in VR een rollenspel doen, geven ze veel serieuzere antwoorden’

Praktijksituaties oefenen met scenario’s

De studenten van Travel, Leisure & Hospitality oefenen bijvoorbeeld verkoopgesprekken bij een reisbureau of het omgaan met verzoeken en klachten van hotelgasten. De docenten ontwierpen hiervoor scenario’s, maar inmiddels komen ook studenten met verrassende zelf bedachte scenario’s. Diane en haar collega’s hebben diverse jongens- en meisjes-avatars gemaakt. “Als een student zich hier niet in kan vinden, kunnen we snel een andere avatar maken.”

Er wordt liefst geoefend met groepjes van vier studenten en er is altijd minimaal een docent aanwezig. Diane: “De docent en de andere studenten kijken mee en geven direct na de oefening feedback. Zo leren ze ook hoe je goed feedback geeft. We nemen de gesprekken niet op, dit kan wel.”

Engage XR: sociaal platform

Deltion gebruikt Engage XR. Dit is een platform voor VR en Augmented Reality (AR) waarmee je interactieve en meeslepende leeromgevingen kunt creëren. Engage XR wordt veel ingezet in het onderwijs en is ook een ‘sociaal platform’, vertelt Diane. “Je kunt er samen met andere onderwijsinstellingen een module maken en kennis en ervaringen uitwisselen met docenten uit de hele wereld. Soms vragen docenten of je een app wilt testen. En er staan ook omgevingen klaar die je kunt gebruiken.”

De kracht van avatars

De avatars die je in Engage XR kunt maken, versterken het gevoel van aanwezigheid. Alle games die de onderwijsinstellingen voor Game On ontwikkelen moeten ook gespeeld kunnen worden op desktops en mobiele apparaten, zegt Diane. En dat kan met Engage XR. Zo kunnen ook studenten die snel ‘motion sick’ worden of gevoelig zijn voor veel prikkels toch de game spelen. Iedereen kan meedoen.

Niet iedereen wil (meteen) meedoen

Maar niet alle studenten willen (meteen) meedoen, blijkt. Diane: “Sommige studenten zijn bang ergens tegenaan te lopen of vinden het eng dat ze niet zien wat er om hen heen gebeurt. Om de drempel te verlagen, projecteren we de simulaties altijd op een groot scherm, zodat anderen kunnen meekijken. Als ze zien dat anderen het leuk vinden, zijn ze sneller geneigd het zelf ook te proberen. Ik zeg nooit: je moet, ik zeg: probeer het eens. Als ze niet willen kunnen ze meedoen op hun laptop. Een student wilde niet meedoen omdat de avatar geen ogen en gezichtsuitdrukkingen heeft. Een terecht punt.”

Virtual Reality maakt leren weer leuk

Diane ziet dat studenten die met XR [Extended Reality] oefenen meer gemotiveerd raken. “Ze begrijpen beter waarom ze bepaalde theorie moeten leren. Ook andere Deltion-opleidingen gebruiken nu VR en XR. Studenten van onze opleiding luchtvaartdienstverlener deden vliegtuigbrandoefeningen met een XR-module die we van KLM gekocht hebben. Een student zei na afloop: ‘nu snap ik waarom ik die theorie en procedures moet kennen’. Ik hoor studenten ook wel zeggen: ‘Virtual Reality maakt leren weer leuk’. Als we studenten hun toekomstige werkomgeving via 360-graden-films laten zien, hoor ik vaak ‘het is niet zo eng als ik dacht’.”

Beter inleven in anderen

Via XR kunnen studenten ook ervaren wat anderen ervaren en empathie ontwikkelen. Zo vroeg de opleiding zorg om XR-lesmateriaal waarmee studenten kunnen oefenen met cliënten met autisme en dementie. Diane vond op YouTube 360-graden-films van de Engelse patiëntenvereniging waarin een zoon op pad gaat met zijn moeder met Alzheimer. “Je ziet wat die vrouw ervaart. Voor haar wordt een regenplas een angstaanjagende ‘sink hole’.”

Docentvaardigheden voor Extended Reality (XR)

Welke vaardigheden heb je als docent nodig om XR in te kunnen zetten in je onderwijs? “Zoals altijd moet je heldere leerdoelen hebben. Maar daarnaast moet je kunnen omgaan met de techniek. Docenten vragen vaak of we komen meekijken. Omdat dit te veel werd, hebben we een training van twee sessies ontwikkeld.” Docenten moeten zelf de module goed kennen en studenten goed instrueren voordat ze een bril opzetten, benadrukt Diane. “Want als de student de VR-bril opheeft is de student ‘weg’. De docent moet uitleggen hoe je de controls bedient om te kunnen lopen of dingen te pakken. Zonder goede uitleg, krijgt de student sneller motion sickness.”

Er zijn behoorlijk wat docenten die belangstelling hebben in XR. Maar er zijn er ook die vrezen dat XR hun baan zal overnemen, zegt Diane: “Dat is niet zo. De docent blijft onmisbaar maar krijgt een andere rol. Het is altijd een samenspel, net als bij AI.”

Leerdoelen en resultaten

De zes spellen van Game On Level Up kunnen op elk onderwijsniveau gespeeld worden. En iedereen die een module afrondt, krijgt een micro credential. Er zijn Finse en Spaanse onderwijsinstellingen die meedoen. Dit voorjaar evalueren de deelnemende onderwijsinstellingen hoe de studenten de games ervaren. Dit gebeurt via enquêtes en interviews. De eerste resultaten worden in de zomer van 2025 gepubliceerd.

Diane Smits is adviseur onderwijsinnovatie en XR bij het Deltion college en aanvoerder van de Pilothub XR van Npuls.

Meer weten over Extended Reality in het onderwijs?

Bezoek de Npuls XR Community Website om ervaringen en kennis uit te wisselen met collega’s.

Lees ook: 

- XR maakt onderwijs over dieren diervriendelijker en effectiever | SURF Communities
- Zo oefenen studenten levensechte, lastige gesprekken met VR of een virtuele AI-avatar | SURF Communities