Studenten podcasts en video’s laten maken: de didactische meerwaarde en de uitdagingen

Mediaopdrachten bevorderen kritisch denken en analyse, vertelde Anouk in de workshop. Studenten moeten de leerstof analyseren en structureren, aan anderen kunnen uitleggen of er een gesprek over kunnen voeren. “Als je een expert gaat interviewen, moet je je echt goed voorbereiden. Dat zorgt voor een verdieping van je kennis. In een kennisclip moeten studenten een theorie of concept in drie tot maximaal zes minuten uitleggen en eindigen met een duidelijke conclusie.”

Versterken samenwerkingsvaardigheden

Een tweede didactisch effect is dat studenten bij mediaopdrachten vaak meer aandacht hebben voor de maatschappelijke relevantie van het onderwerp, aldus Anouk. Verder versterken mediaopdrachten samenwerkingsvaardigheden en betrokkenheid. Studenten werken eraan in groepjes van drie tot vier en zijn vaak trots op hun eindproduct. Anouk: “Ze vinden het leuk om video’s en podcasts te maken en zijn enthousiast over hun eindproduct. Ze delen de video of podcast vaak met familie, vrienden en kennissen. Ze kunnen de podcast ook op een podcast-kanaal zetten.”

Podcastfestival

Bij antropologie waar Anouk met docenten meegedacht over de opzet van een cursus met daarin podcastopdrachten, sloot het vak af met een podcastfestival. “De studenten luisterden zeer geïnteresseerd naar elkaars podcasts.” Anouk deed aan het eind een focusgroep onderzoek met de studenten om de cursus en ook het gebruik van podcastopdrachten te evalueren. Volgens Anouk waren de antropologiestudenten erg positief over de podcast-opdrachten. “Een student zei: ‘Dit was de meest nuttige opdracht van mijn opleiding, want dit is een vaardigheid die ik later nodig heb bij mijn werkgever’.” 

Stimuleren creativiteit

Volgens Anouk stimuleren mediaopdrachten ook de creativiteit van studenten. “Bij de UU zijn er verschillende Do-It-Yourself-studio’s met green screens waar docenten en studenten video’s op kunnen nemen; en er zijn ook meerdere podcast studio’s. De UU heeft ook een animatietool (Powtoon) en studenten maken daar prachtige animatiefilmpjes mee. Deze kennisclip over interculturele communicatie bij Diergeneeskunde maak je echt niet in 1 dag. Hier hebben ze serieus werk van gemaakt en veel tijd ingestoken.”

Duidelijke instructies vooraf voor content én techniek

Een valkuil van mediaopdrachten is dat studenten zich soms verliezen in het technisch en esthetisch perfect maken van de video of podcast, aldus Anouk. “Ze besteden daar soms te veel tijd aan. Duidelijke instructies vooraf zijn dus essentieel, zowel qua content als qua techniek. Maak duidelijk wat je wel en niet verwacht. Ik benadruk altijd dat het niet technisch perfect hoeft te zijn, zolang het goed verstaanbaar is. Maak vooraf goed duidelijk aan de studenten voor hoeveel procent creativiteit meetelt in de beoordeling, bijvoorbeeld 10 procent.”

Voorwaarden voor succes bij mediaopdrachten

Wat zijn de verdere voorwaarden voor succes? “Het draait om vooraf duidelijke leerdoelen formuleren en constructive alignment,” benadrukt Anouk. “Bedenk vooraf goed wat je wil dat de studenten leren.”

Mogelijke leerdoelen die Anouk benoemde zijn: 

• samenwerkingsvaardigheden ontwikkelen;
• een theoretisch concept kunnen uitleggen;
• complexe wetenschappelijke kennis toegankelijk maken voor een breed publiek.

Leerdoelen en timing

Bij het leerdoel ‘een theoretisch concept goed kunnen uitleggen’ kun je studenten bijvoorbeeld als opdracht geven om twee theorieën in hun vakgebied met elkaar te vergelijken. Bedenk vervolgens welk medium het beste past bij dat leerdoel. Zet een mediaopdracht nooit in ‘omdat het kan’, zet het alleen in als het iets toevoegt aan je onderwijs en didactische meerwaarde heeft!” Ook timing is van belang volgens Anouk. “Wil je studenten een theorie of term laten exploreren? Doe dat aan het begin van het vak. Is het leerdoel kennisverdieping? Plan de mediaopdracht dan aan het einde van het vak.”

Video of podcast?

Toen Anouk een docent hielp bij een mediaopdracht voor Franse taalverwerving gaven ze de studenten de eerste keer de keuze tussen het maken van een video of podcast. Bij de eindevaluatie bleek dat de podcast een veel sterker didactisch effect gehad had. Anouk: “Bij de video hadden de studenten veel tijd besteed aan het esthetische aspect. Maar het leerdoel was Frans spreken en daarvoor was die podcast natuurlijk veel effectiever.”

Tussentijdse feedback en peer feedback

Andere voorwaarden en tips voor succesvolle mediaopdrachten zijn volgens Anouk:

• Laat studenten vooraf goed nadenken over de doelgroep.
• Bied informatiematerialen over het maken van video’s en podcasts (deze vind je in de UU-kennisdossier podcasts en UU-kennisdossier kennisclips (activerend onderwijs).
• Plan tussentijdse feedback in en laat studenten elkaar feedback geven.
• Laat studenten reflecteren op wat ze hebben geleerd van de mediaopdracht.

Beoordelen mediaopdrachten

Uit de zaal kwam de vraag hoe je dit soort opdrachten goed beoordeelt. Hoe beoordeel je bijvoorbeeld creativiteit? In de kennisdossiers zijn ook rubrics opgenomen voor het beoordelen van mediaopdachten, vertelde Anouk. Het nakijken van mediaopdrachten kan een uitdaging zijn, waarschuwde ze. “Kennisclips van max zes minuten zijn goed na te kijken. Maar als je studenten podcasts van een uur laat maken, kunnen ze wel lekker de diepte in, maar ben je lang bezig met nakijken.”

Balans creativiteit - wetenschappelijke diepgang

Andere uitdagingen zijn volgens Anouks: het leren van de techniek en “het balanceren van creativiteit met wetenschappelijke diepgang”. “Het editen van video’s en podcasts is niet makkelijk. Om dat goed te kunnen moet je het vaker doen. Je moet dus oppassen dat studenten daar niet te veel tijd in steken ten koste van de academische vaardigheden. Om te zorgen dat de academische vaardigheden goed aan bod komen kun je studenten eerst een onderzoek laten doen, er een paper over laten schrijven en dan een podcast of video laten maken voor een breed publiek.”

Zie ook: 

Tips voor podcastopdrachten: UU kennisdossier In dit kennisdossier vind je:

• links naar wetenschappelijke artikelen over het didactisch effect van podcasts;
• informatiematerialen voor het maken van video’s en podcasts; 
• een voorbeeld van een beoordelingsformulier voor het beoordelen van een mediaopdracht.

Podcasts in je onderwijs zo pak je dat aan

De podcast als toets bij Rechtsgeleerdheid