Digitale leermaterialen: het is een thema waar de afgelopen jaren veel over is gesproken, maar waar tegelijkertijd het laatste woord zeker niet over gezegd is. Het is een van de drie onderwijsthema’s in de SURF Meerjarenagenda 2019-2022, in het Versnellingsplan werkt de zone ‘Naar digitale (open) leermaterialen’ aan de optimale inzet van digitale leermaterialen en het Koersteam, de bestuurlijke zone in het Versnellingsplan, heeft de ambitie uitgesproken om een efficiënter en toegankelijker systeem te realiseren waarbij de regie meer dan nu bij onderwijsinstellingen ligt.
Een terugblik
De afgelopen jaren is veel werk verzet om bestaande processen in kaart te brengen. Daarbij is onderzocht welke interventies gedaan zouden kunnen worden om patronen in de keten van digitale leermaterialen te doorbreken.
In 2015 nam OCW in hun Strategische Agenda Hoger Onderwijs en Onderzoek op: “Alle docenten stellen in het ho in 2025 hun onderwijsmaterialen vrij beschikbaar zodat zij gebruik kunnen maken van elkaars digitale leermaterialen.”. In de huidige agenda Houdbaar voor de toekomst is de ambitie blijven staan “zodat het delen én hergebruiken van leermaterialen gangbaar wordt onder docenten. Dit zal een effect hebben op de leermiddelenmarkt waarin commerciële uitgevers een belangrijke rol spelen”.
En er wordt in de praktijk op allerlei plekken geëxperimenteerd:
Instellingen worden in de stimuleringsregeling Open en online onderwijs uitgedaagd om samen met andere vakdocenten collecties van open leermaterialen op te bouwen en hergebruiken binnen de vakcommunity. Afgeronde en lopende projecten zijn hier te vinden. Het is op dit moment weer mogelijk om een projectvoorstel in te dienen.
SURF heeft een project gestart om tot een ander model voor de markt van digitale studieboeken te komen met het project eStudybooks. Dat had als doel om studieboeken van uitgevers digitaal aan te bieden tegen een redelijk tarief, zodat studenten er altijd en overal, online én offline, over kunnen beschikken via directe, veilige toegang. Het evaluatierapport is hier te vinden.
Er is een haalbaarheidsstudie gedaan naar het ‘inclusive access’-model, dat in de VS en Engeland populair is. Dat is een (licentie-)model waarbij studenten persoonlijk digitaal toegang kunnen krijgen tot alle les- en leermaterialen vanaf de eerste studiedag.
Uit de analyse van alle initiatieven, waarover je in dit whitepaper uitgebreider leest, bleek dat er nog verschillende belemmeringen zijn om digitale leermaterialen optimaal in te zetten voor het onderwijs. Het Koersteam van het Versnellingsplan heeft daarom besloten eerst nader onderzoek uit te voeren naar gebruikerservaringen, naar de keten en naar bestaande initiatieven.
Een korte vooruitblik
ResearchNed is in opdracht van het Koersteam bezig om die zaken in kaart te brengen. Dan doen zij allereerst met een enquête om daarna op een achttal instellingen verdiepende interviews te houden. Ook analyseren zij de keten en brengen ze bestaande initiatieven in kaart.
Tegelijkertijd heeft het Koersteam aan de zone ‘Naar digitale (open) leermaterialen’ gevraagd om aan een visie en roadmap te werken, mede op basis van de onderzoeksresultaten. Waar ResearchNed de huidige situatie in kaart brengt, kijken zij dus echt naar mogelijke toekomstscenario's. Een begeleidingsgroep met experts vanuit de instellingen en SURF stuurt namens het Koersteam op beide trajecten. Het Koersteam wil uiteindelijk op basis van beide resultaten in haar bijeenkomst van oktober een weloverwogen besluit nemen over toekomstige stappen.
Hoewel ik denk dat je beter niet met de hamvraag van je bericht kan wachten tot de laatste regels, heb ik de hoop dat de doorlezers enthousiast zijn om mee te helpen. Want: we hebben respondenten nodig om een goed beeld te krijgen van de gebruikerservaringen met digitale leermaterialen. Dus, ben je student of docent? Dan vragen we je om deze enquête in te vullen. In deze bijzondere en drukke tijden is dat geen verzoek dat we lichtvaardig doen. Tegelijkertijd zit online lesgeven vanwege het Corona-virus in een versnelling, en achten we de impuls aan de toegang tot digitale leermaterialen van groot belang. Het invullen van de enquête duurt ongeveer 2 tot 10 minuten. Voor de enquête voor docenten klik je hier, voor studenten klik je hier. De enquête staat open tot 1 juli.
Reminder voor webinar 1,5 meter Campus vrijdag 12 juni 11 uur
Het Onderwijs en de 1,5 meter social distance staat de laatste weken in de belangstelling van vele collega's in het hoger onderwijs.
Het webinar de 1,5 meter Campus gaat vanuit verschillende invalshoeken laten zien hoe instellingen zich voorbereiden op het nieuwe cursusjaar.
Het webinar start om 11.00 uur, en vanaf 10.45 kan men inloggen op https://edu.nl/fguxu.
Voor meer informatie kijk hier op de eerdere aankondiging
Nieuwsbericht van de Rijksoverheid : “Op 15 juni gaan het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs weer beperkt starten met toetsing, tentamens, praktijklessen en begeleiding van kwetsbare studenten op de instelling.”
De verwachting is dat vanaf begin september de campus iets wijder opengesteld zal worden. Maar wat is er dan mogelijk? En welke impact heeft dit op het onderwijs? In dit webinar laten we vanuit een aantal invalshoeken zien hoe instellingen zich hierop voorbereiden.
Wanneer: 11.00-12.00u
Waar: https://edu.nl/fguxu
Jaarlijks congres over innovatieve Learning Spaces met internationale sprekers komt naar NL. Er wordt toegewerkt naar een congres waar deelnemers fysiek aanwezig zijn, maar er is ook de mogelijkheid voor online deelname.
Voor leden van de SIG Learning Spaces is er een aparte korting.
Begin dit jaar is het Evaluatierapport eStudybooks gepubliceerd waarin verslag is gedaan van ruim acht jaar experimenteren op het gebied van commercieel digitaal leermateriaal. Tijdens een webinar op 14 mei j.l. zijn de geleerde lessen gepresenteerd en is het speelveld van het aanbod en gebruik van commercieel digitaal leermateriaal verkend: Hoe kijken we nu, in tijden van online onderwijs, aan tegen commercieel digitaal leermateriaal? Welke knelpunten worden er ervaren in het aanbod en gebruik? En hoe kunnen we (zelf, dan wel in gezamenlijkheid) verder met de aanbevelingen uit het rapport?
In de vorige blogpost over dit onderwerp las je al over de projecten die we bij SURF doen om het zoeken in open leermaterialen makkelijker te maken, zodat je sneller de materialen vindt die je kunt gebruiken voor je eigen onderwijs. Daar kondigden we ook full text search aan als methode om dat te bereiken. Inmiddels hebben we op dat gebied een uitgebreide verkenning gedaan, die we eind 2019 hebben afgerond. Welke resultaten liet die verkenning zien? Is full text search goed genoeg voor het zoekportaal open leermaterialen dat we bij SURF aan het ontwikkelen zijn?
Verschillende uitgevers en leveranciers dragen bij aan het toegankelijk houden van digitaal leermateriaal door beperkingen daarop tijdelijk op te heffen. Dit helpt studenten en docenten die nu niet langer toegang hebben tot deze materialen door sluiting van de campusbibliotheek of –mediatheek. Een overzicht van de initiatieven.
Under enormous time pressure, suddenly all lecturers in the Netherlands and abroad have to offer their education online. Of course, they use materials that they already have or maybe they attempt to find materials from others that they can reuse or adapt to their own context. Of course, during these crazy times, everyone understands if you will not pay attention to whether you can actually use everything just like that. However, if you go through the following steps, you can easily and quickly meet the requirements for the re-use of other people's materials and you will not run into problems later concerning the misuse of materials.
Step 1. Search & find: of course you can just use search engines like Google or Yahoo. Make sure you search for materials that can be re-used. You can do this on Google via Advanced search > Use rights. There are also several educational search engines and repositories that contain interesting, up-to-date collections of educational resources.
Step 2. Assess: when you have found educational resources that you think are useful, you have to assess them. You delve further into the content, but it is also important to see what you can do with the materials. For that you need to check the licenses. If the material has an open license, you may probably use it immediately. Check what the licenses mean and what conditions you must meet on What are open learning materials.
Stept 3. Adapt: if you are going to use the material you found in your online education, make sure to state the correct sources. Add at least:
author
publication year or date of visit
title source
link to the source
Also, don’t forget to add a license to your newly made or modified material!
All these steps are described in detail in the step "Using other people’s open educational resources" in the step-by-step plan Introduction to open educational resources. In the Introduction to open learning materials you can read what open educational resources are, how you can use them in your own education and how you can set up your own materials in such a way that others can make optimal use of them.
If you have any questions about using open educational resources in your online education, please contact us!
Onder enorme tijdsdruk moeten alle docenten van Nederland en daarbuiten hun onderwijs online gaan aanbieden. Daarbij maak je natuurlijk gebruik van materialen die je al hebt of misschien waag je een poging op google om materialen van anderen te vinden die je zo kan hergebruiken of aanpassen naar je eigen context. Natuurlijk snapt iedereen dat je in deze tijden niet gaat letten of je alles wel zo maar mag gebruiken. Maar, als je de volgende stappen doorloopt, dan voldoe je makkelijk en snel aan de eisen van hergebruik van andermans materialen en kom je later niet in de problemen dat je materiaal verkeerd hebt ingezet.
Stap 1. Zoeken & vinden: natuurlijk kan je gewoon gebruik maken van google of Yahoo. Zorg ervoor dat je zoekt op materialen die hergebruikt mogen worden. Via Google kan dat via Geavanceerd zoeken > Gebruiksrechten. Ook zijn er verschillende onderwijszoekmachines en -repository’s die interessante, up to date collecties met leermaterialen bevatten.
Stap 2. Beoordelen: wanneer je leermateriaal hebt gevonden waarvan je denkt dat het bruikbaar is, dan ga je het beoordelen. Je duikt er verder inhoudelijk in, maar het is ook belangrijk om te bekijken wat je allemaal met het materiaal mag doen. Daarvoor moet je de licenties bekijken. Wanneer het materiaal een open licentie bevat dan mag je het waarschijnlijk zo gebruiken. Check wat de licenties betekenen en aan welke voorwaarden je moet voldoen op Wat zijn open leermaterialen.
Stap 3. Toepassen: wanneer je het gevonden materiaal gaat gebruiken in je online onderwijs, zorg ook dan voor een juiste bronvermelding. Voeg minimaal toe:
auteur
publicatiejaar of bezoekdatum
titel bron
link naar de bron
Vergeet ook niet op het nieuw gemaakte of aangepaste materiaal weer een licentie toe te voegen!
Al deze stappen staan uitgebreid beschreven in de stap ‘Open leermaterialen van anderen gebruiken’ in het stappenplan Kennismaking open leermaterialen. In de Kennismaking open leermaterialen lees je wat open leermaterialen zijn, hoe je open leermaterialen in je eigen onderwijs kunt inzetten en hoe je je eigen materialen zo kunt opstellen dat anderen er optimaal gebruik van kunnen maken.
Heb je vragen over het inzetten van open leermaterialen in je online onderwijs, neem dan contact op!
Van 2-6 maart wordt, in het kader van de Open Education Week, wereldwijd aandacht besteed aan open leermaterialen, open cursussen en open onderwijs. Doel van deze week is meer bewustzijn te kweken bij docenten, studenten, staf en management van de mogelijkheden die open vormen van onderwijs kunnen bieden. Ik heb een selectie van activiteiten hieronder op een rijtje gezet.
