Op 25 juni 2021 vond het webinar ‘Aan de slag met effectieve docentprofessionalisering’ plaats. In dit webinar vertelden we meer over de bouwstenen voor effectieve docentprofessionalisering, ontwikkeld door de Zone Docentprofessionalisering van het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT. We deelden ook twee voorbeelden van professionalisering binnen hogeronderwijsinstellingen. Hieronder lees je een korte samenvatting en kun je het webinar terugkijken.
In de online sessie op 25 juni in het kader van de maand van AI in het Onderwijs discussieerde aanwezig over het belang van ethische overwegingen bij het gebruik van AI in het onderwijs. In deze sessie presenteerde de SIG AI in het Onderwijs haar zojuist gepubliceerde discussiepaper: “ Ethisch gebruik van artificiële intelligentie in het onderwijs”. In dit paper komen diverse ontwikkelingen en uitdagingen voor de instellingen samen. https://edu.nl/vm8f6
“Onderwijs is een bijzonder onderdeel van onze maatschappij. Het vormt de burgers van de toekomst en stimuleert de ontwikkeling van onze kenniseconomie. Veel lopende discussies gaan over de impact van digitale technologieën op het onderwijs. Voor artificiële intelligentie (AI) is dat niet anders. Maar hoe zorgen we dat we met het experimenteren en innoveren met AI het juiste doen?” Het paper geeft invulling op deze vragen vanuit een ethisch perpectief.
Voorbeelden uit het werkveld die doen inspireren. De zone Studiedata komt er weer met maar liefst zeven! En dat in de derde editie van het magazine met praktijkverhalen.
In deze editie lees je over mogelijkheden van studiedata vanuit diverse perspectieven binnen het hoger onderwijs. Van verhalen van beleidsmedewerkers tot aan interviews met de Universitaire Studentenraad.
Download het magazine en laat je inspireren.
Door Ria Jacobi (InHolland), Michiel de Jong (TUDelft) en Marijn Post (HAN) namens de SIG Open Education
De laatste jaren komt er steeds meer aandacht voor Open Pedagogy binnen het hoger onderwijs (soms ook wel OER enabled pedagogy of Open Educational Practices (OEP) genoemd zie ook Wiley en Hilton, 2018). Over de specifieke definitie van Open Pedagogy (ook in relatie tot of vs OER enabled pedagogy en OEP), wat het precies betekent en welke rol Open Digitale leermaterialen erin hebben, was/is nog wel discussie. Daarom heeft in 2019 de SIG Open Education een thema uitgave uitgegeven met daarin een eerste poging om in te kaderen wat Open Pedagogy precies is en hoe het gedefinieerd zou kunnen worden. Belangrijke conclusie uit de thema uitgave was dat er eigenlijk in alle voorbeelden van Open Pedagogy wordt ingezet op een hoge mate van Student Agency en daarmee meer student gecentreerd en activerend onderwijs (oa Thema Uitgave SIG Open Education 2019 en Sinkinson &McAndrew in Hoffman & Clifton, 2020). Verschillende recent gepubliceerde wetenschappelijke onderzoeken naar de impact van de inzet van Open Pedagogy op studenten hebben ondertussen aangetoond dat studenten inderdaad meer betrokken raken bij het onderwijs (Paskevicius, 2019; Baran, 2020; Verkuyl, 2018). Als SIG Open Education zien wij dat de verschillende karakteristieken van Open Pedagogy, zoals wij die hebben omgeschreven in de thema uitgave, te koppelen zijn aan gedragsveranderingen die studentbetrokkenheid vergroten. Daarom hebben wij deze omgezet in een model. Het gemaakte model en de onderbouwing erbij kan je teruglezen in deze blog: https://blog3.han.nl/hanicto/model-open-pedagogy-en-studentbetrokkenheid
De zomervakantie staat bijna voor de deur. Het is nog onzeker hoe het hoger onderwijs er na de vakantie uitziet. Instellingen moeten zich opmaken voor verschillende scenario’s – een lastige taak. Een van die scenario’s is ongetwijfeld een blend van fysiek en online onderwijs. Wil je deze vakantie meer leren en lezen over blended onderwijs? Bij de Vraagbaak hebben we een paar ideetjes voor je op een rijtje gezet.
De SURF SIG Virtuality verzorgde op 16 juni 2021 een online bijeenkomst over Privacy en XR.
In gesprek gingen Jaap-Henk Hoepman (RUG) en Jelger Kroese (Leiden University) o.l.v. Thomas Ginn (Leiden University), met een tiental aanwezigen uit het HO.
De link naar deze video leidt ook naar ons SIG kanaal en daarin een korte beschrijving en een wat langere samenvatting van deze bijeenkomst.
Fontys hogeschool ICT is al jaren expert op het gebied van ‘Open onderwijs’, een didactische methode waarin studenten veel meer regie hebben over hun eigen leertraject. De laatste tijd vindt de methode veel bijval vanuit andere hogescholen. Zo adopteerde het Humber College in Toronto en de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen het model. De Hogeschool Utrecht open onderwijs wist zelfs door integratie in hun ICT opleiding de 2e prijs bij de Nederlandse Hogeronderwijspremie in de wacht te slepen. In een artikel van Trajectum wordt het volgende geschreven ”Het idee van deze onderwijsinnovatie komt uit de koker van Gert van Hardeveld, teamleider en mentor/coach bij Open-ICT. Hij startte een jaar of vijf geleden met het opzetten van een specialisatie over ondernemerschap in het derde jaar. Op een symposium ontmoette hij Eric Slaats van Fontys Hogescholen. Slaats is verantwoordelijk voor een ict-opleiding die al jarenlang werkt volgens een dergelijk didactisch concept. Van Hardeveld nam de principes van het onderwijssysteem voor de specialisatie over.”
Sinds 2016 volgt een grote groep studenten bij Fontys Hogeschool ICT de open opleiding, Open Learning. Studenten bepalen in deze ICT-opleiding de leerroute naar hun diploma helemaal zelf: geen rooster, geen toetsen en zelfs geen voorgeschreven curriculum. Eric Slaats, geestelijk vader van Open Learning: “Studenten leren beter als je ze de ruimte geeft en aanspreekt op hun talenten. Alle studenten hebben honderd procent eigenaarschap over wat en hoe ze het doen en zelfs hoe ze beoordeeld worden. Dat levert een rijk palet aan studenten op met allemaal hun eigen curriculum binnen de ICT. Ons uitgangspunt is daarbij altijd positief: wat kan de student en wat is zijn of haar talent? Zorgen voor een omgeving waarin expertise voorhanden is, is een must. En die expertise hoeft echt niet persé bij een docent te zitten.
We werken met learning communities die dwars door de jaren heen lopen. Zo kunnen bijvoorbeeld een tweedejaars en een vierdejaars elkaar op specifieke onderdelen makkelijk helpen en versterken. Heel veel onderwijs is gebaseerd op wantrouwen: op controleren, meten en opdrachten en marsorders geven. Wij werken juist vanuit vertrouwen. Dat vraagt om een hele andere aanpak en mindset. Docenten vervullen bij ons meer een coachende rol” Dat de grootste uitdaging bij het oppakken van een andere didactiek niet de student is maar de docent, dat is misschien een artikel op zichzelf waard.
Waarom doen we dit?
Het doel is om wendbare, zelflerende professionals af te leveren aan de markt. Door Open (of open-achtige) leervormen stimuleren we juist die vaardigheden die een student later in een snel-veranderende wereld nodig gaat hebben.
Al jaren geeft Eric Slaats en zijn team lezingen, workshops aan een reeks van opleidingen in heel Nederland en daarbuiten. Een aantal vragen die vaak gesteld worden:
- We snappen dat dit kan bij ICT, maar kan het ook bij filosofie? Er zijn altijd beren op de weg (rooster technisch, gebouw, legacy) Je start met het nadenken in termen van: wat kan wel anders, wat kan snel anders en wat heeft meer tijd nodig. Je moet geen revolutie willen maar een evolutie. Een mogelijkheid bij Filosofie of een andere soortgelijke opleiding zou kunnen zijn: koppel studenten aan een echte opdrachtgever, zodat ze filosofie in een daadwerkelijke, realistische context kunnen inzetten.
- Een ander vraag “Wij zitten in een beroepenveld wat verplichte nummers heeft (Bijv. verpleegkunde), veranderen gaat dan heel moeilijk”. Ons advies is dan als volgt: praat vooral met je landelijke belangenvereniging, OCW en je hebt randvoorwaarden te pakken bij je inrichting. Wij, bij ICT hebben ook randvoorwaarden waar we aan moeten voldoen. Maar die blijken over het algemeen veel minder stringent dan gedacht.
Niets is belangrijker dan de mening van studenten. Hoe ervaren zij het?
Jordy Arentz, 2e jaars student Open onderwijs: “Je hebt veel vrijheid in wat je kan en wil doen. Je werkt veel samen met studenten van andere richtingen. Je kunt een grotere project aanpakken. Bijvoorbeeld nu ben ik bezig met een project voor Solar race team in Eindhoven, met vijf andere studenten”
Ruben Fricke, 2e jaars student Open onderwijs: “Een richting waar je vrij wordt gelaten en gestimuleerd om je eigen ambities en interesses te volgen. Je bent kapitein op je eigen schip, dus je kunt doen wat je interessant vindt. Docenten helpen en begeleiden je natuurlijk hierbij. Bij een normaal curriculum had ik het gevoel dat ze dezelfde student wilden creëren en in open kan het alle kanten op.”
Studenten gaan aan de slag in real life cases (challenges), die door de ruim 120 aangesloten Partners in Education bedrijven worden aangedragen. Dit vraagt dat studenten zich de nodige inhoud snel en zelfstandig eigen kunnen maken en die vervolgens goed kunnen toepassen in een betekenisvolle context. Bovendien ‘vreemde ogen dwingen’ en zorgt dat studenten meer uit zichzelf halen. Daarom geen vooraf geplande, verplichte lessen maar wel workshops op aanvraag.
Docenten volgen wekelijks het leerproces van de studenten en vervullen daarbij de rol van coach. Het continue feedbackproces maakt een beoordeling d.m.v. een eindtoets, feitelijk overbodig. Opdat docenten zich een goed beeld zouden kunnen vormen van de student, zijn diens aanwezigheid of zichtbaarheid en de voortdurende dialoog met docenten, een belangrijke vereiste.
Om deze didactiek zo goed mogelijk te kunnen faciliteren hebben we in samenwerking met partners tools ontwikkeld (die nog steeds worden verbeterd) en het mooie is ook anderen kunnen hier mee aan de slag.
Hoe te veranderen?
Door klein te beginnen, door erin te geloven! Het Open didactiek is niet zomaar één op één te kopiëren naar iedere school of locatie. Net als bij een goed maatpak, moet ook dit model op maat gesneden worden voor de drager. Elke implementatie, bij FHICT, bij Humber of bij de HU, is toch weer anders. En dat moet ook, want ook de context, de faciliteiten, de gebouwen en cultuur in het docententeam zijn anders. Toch zijn de uitgangspunten van het Open model helder. De vraag is alleen op welke manier je ze het beste kunt implementeren in iedere organisatie.
Met dank aan Lennart de Graaf, Ruben Steins en Michael Schifferling
The Hybrid Learning Theatre (HLT) of the University of Amsterdam, which recently won the EUNIS overall award for Best AV-Enabled Education Space, has hosted classes of up to 1500 students during the past year of online teaching. With the academic year coming to a close we look at the following question: how did both students and lecturers experience education in this particular hybrid format? Having analysed data for both qualitative and quantitative surveys sent to lecturers (N=8) and students (N=375), some preliminary results can be shared.
Artificial Intelligence (AI) kan de kwaliteit van het onderwijs verbeteren. Hoe precies? Dat moeten we grotendeels nog ontdekken. Veel instellingen experimenteren daarom met AI-toepassingen. Maar wat is Artificial Intelligence nou precies? Waar liggen de kansen voor het onderwijs? Wat zijn voorbeelden van toepassingen? En wat betekent het voor de docent? Juni is de Maand van AI in het onderwijs. En mooi moment voor een overzicht.
Het onderwijs moet flexibeler. Daarin voorziet blended onderwijs. Maar hoe zorg je voor flexibele, persoonlijke leerroutes, passend bij de gezondheid en belastbaarheid van een student? Zodat zij aangehaakt blijven en optimaal kunnen deelnemen aan het studieproces? In dit artikel delen we tips en aandachtspunten voor inclusief blended onderwijs.
